Φαινόμενο «φούσκας» στα ακίνητα (χωρίς να πει ούτε μία φορά τη λέξη «φούσκα») περιγράφει σε ειδικό κεφάλαιο για την κτηματαγορά, η Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι τιμές ακινήτων έχουν αυξηθεί 66,4% στα τελευταία 7 χρόνια και «τρέχουν» με 10,4% στο α΄τρίμηνο του 2024, εξέλιξη που είναι υπερπολλαπλάσια από την αύξηση στα εισοδήματα.
Η Έκθεση της ΤτΕ επισημαίνει, αφενός, ότι οι τιμές ακινήτων θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν, δημιουργώντας την αίσθηση (ή την «αυτοεκπληρούμενη προφητεία»;) ότι το ράλι τιμών θα συνεχιστεί και το 2024.
Επισημαίνει όμως ότι οι τιμές έχουν αποκλίνει σοβαρά από την αγοραστική δύναμη του Έλληνα και αυτό δημιουργεί «αβεβαιότητα». Το «καμπανάκι» για τη στρέβλωση αυτή, δεν αφορά, προφανώς, μόνον τους επενδυτές σε ακίνητα, αλλά και τους δανειολήπτες, και τις τράπεζες, και τα επαγγέλματα της κτηματαγοράς, αλλά και την εθνική οικονομία στο σύνολό της.
Όπως προκύπτει από την ανάλυση της Τραπέζης της Ελλάδος για την ελληνική αγορά ακινήτων:
• οι προσδοκίες «παραμένουν θετικές» λόγω τουρισμού (ξενοδοχεία, Airbnb), τη βελτίωση των υποδομών (έργα ανάπλασης περιοχών) και τη σταδιακή ανανέωση του κτιριακού αποθέματος (σύγχρονα κτίσματα υψηλού κόστους κατασκευής)
• με βάση τα παραπάνω, «εκτιμάται ότι η ανοδική πορεία των τιμών θα συνεχιστεί».
Ωστόσο, η ίδια η Έκθεση περιγράφει και το ελληνικό πρόβλημα:
• από τη μια «η ελληνική αγορά ακινήτων συνέχισε το 2023, αλλά και κατά τους πρώτους μήνες του 2024, να προσελκύει επενδυτική ζήτηση, ιδιαίτερα από το εξωτερικό, με αποτέλεσμα οι τιμές να κινηθούν περαιτέρω ανοδικά».
• από την άλλη όμως «διαμορφώνονται επίπεδα τιμών δυσανάλογα προς το διαθέσιμο εισόδημα».
• τα στοιχεία αυτά «δυσχεραίνουν την απόκτηση πρώτης κατοικίας και συμπαρασύρουν ανοδικά τόσο τις τιμές κατοικιών υποδεέστερων χαρακτηριστικών όσο και τα μισθώματα, αναδεικνύοντας τη στέγαση σε σημαντικό ζήτημα για τα ελληνικά νοικοκυριά.
Το «πάρτι» συνεχίζεται
Στην αγορά κατοικιών, σύμφωνα με τους δείκτες τιμών διαμερισμάτων που δημοσιεύει η Τράπεζα της Ελλάδος, συνεχίστηκε η ανοδική τάση των τιμών και κατά τη διάρκεια του α΄ τρίμηνου του 2024 με υψηλούς ετήσιους ρυθμούς αύξησης.
Όπως προκύπτει από το διάγραμμα που δημοσιεύει η ΤτΕ, οι καμπύλες τιμών σημειώνουν εκθετική αύξηση τα τελευταία χρόνια, με ρυθμούς αύξησης 5% ή 10% ή και πάνω από 15% ανά έτος !
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία εκτιμήσεων που συλλέγονται από τα πιστωτικά ιδρύματα:
• στο α΄ τρίμηνο του 2024 οι ονομαστικές τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 10,4% (προσωρινά στοιχεία),
• για το σύνολο του 2023, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν σημαντικά, με μέσο ετήσιο ρυθμό 13,8%.
Αξιοσημείωτο είναι πάντως ότι, σε επίπεδο τριμήνου και παρά τους ισχυρούς ετήσιους ρυθμούς αύξησης, παρατηρείται επιβράδυνση τα τέσσερα τελευταία τρίμηνα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τιμές των κατοικιών είναι μόλις 4,1% χαμηλότερες από το ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί στο γ΄τρίμηνο του 2008 πριν ξεσπάσει η δημοσιονομική κρίση. Αντιθέτως, σε σχέση με την κατώτατη τιμή που καταγράφηκε το γ΄ τρίμηνο του 2017 οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά 66,4%!
Από την ανάλυση των στοιχείων κατά παλαιότητα, το α΄ τρίμηνο του 2024 καταγράφεται ελαφρώς υψηλότερος ρυθμός αύξησης στα νέα διαμερίσματα (ηλικίας έως 5 ετών) κατά 10,8%, ενώ των παλαιών διαμερισμάτων σημειώνουν αύξηση 10,1%.
Στην έκθεση όμως αναφέρονται και παράγοντες ή κίνδυνοι, που μπορούν να αποτελέσουν παράγοντες αλλαγής του τοπίου.
Όπως χαρακτηριστικά τονίζεται «η ευρύτερη γεωπολιτική αστάθεια, ο αυξημένος πληθωρισμός και το υψηλό κόστος κατασκευής, σε συνδυασμό με την επιδείνωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών και τον περιορισμένο τραπεζικό δανεισμό, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες αβεβαιότητας».
Επίσης, τονίζεται πως και «οι συνεχείς μεταβολές στη νομοθεσία και τη φορολογία εκτιμάται ότι επηρεάζουν αρνητικά την επενδυτική και κατασκευαστική δραστηριότητα, σε μια περίοδο κατά την οποία η ζήτηση δεν καλύπτεται από την προσφορά και οι αξίες, ειδικά της κατοικίας, αυξάνονται με ρυθμούς σημαντικά υψηλότερους από ό,τι το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών».
Σύμφωνα με την ΤτΕ, «οι πρόσφατες παρεμβάσεις με στόχο τον περιορισμό της επενδυτικής ζήτησης για οικιστικά ακίνητα σε περιοχές πρώτης κατοικίας (βραχυχρόνιες μισθώσεις, Golden Visa) εκτιμάται ότι κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά κρίνεται αναγκαία η περαιτέρω λήψη μέτρων (σσ: χωρίς να προτείνεται ποια θα μπορούσαν να είναι) για τη διευκόλυνση και ενίσχυση της προσφοράς κατοικίας προσιτής αξίας».
Διαβάστε ακόμη
Περιστέρης: Μετατίθεται για το 2025 η παράδοση Αττικής Οδού και Εγνατίας στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Ταμείο Ανάκαμψης: Αβεβαιότητες και προκλήσεις «βλέπουν» ΤτΕ, ΕΔΣ και ΚΕΠΕ (διάγραμμα)
“Αγόρασε ένα νησί στα Φίτζι” – Οι ιστορίες, οι τιμές και οι διαδικασίες
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ