«Καμπανάκι» από τους CEOs: Χειρότερη από πριν η οικονομία

Η εκπαίδευση στην Ελλάδα δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της οικονομίας, λένε οι CEOs ενώ η πτώση του δείκτη οικονομικού κλίματος αποτυπώνει την αβεβαιότητα και την ανησυχία σχετικά με την είσοδο σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο που ενδεχομένως να οδηγήσει την οικονομική πολιτική σε παρέκκλιση από τις συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα μετά την τυπική ολοκλήρωση του προγράμματος προσαρμογής

της Όλγας Μπαλαφούτη

Κάμψη του δείκτη οικονομικού κλίματος μεταξύ των CEOs καταγράφηκε στο τέταρτο τρίμηνο του 2018, αποτυπώνοντας την αβεβαιότητα και την ανησυχία των CEOs σχετικά με τις πιθανές παρεκκλίσεις της οικονομικής πολιτικής από τις συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις ιδιαίτερα μετά το τέλος του προγράμματος προσαρμογής.

Ένας στους δύο CEOs εμφανίζονται μέτρια αισιόδοξοι στο να συμβεί στο άμεσο μέλλον ένα επενδυτικό σοκ που θα διασφαλίσει την σταθερότητα της μελλοντικής ανάπτυξης. Παράλληλα η συντριπτική πλειοψηφία των CEOs δηλώνει ότι η εκπαίδευση στην Ελλάδα ανταποκρίνεται σε μικρό βαθμό ή καθόλου στις σύγχρονες ανάγκες της οικονομίας.

Τα διευθυντικά στελέχη – μέλη της ΕΑΣΕ (Εταιρία Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων) δεν βλέπουν άμεσα ουσιαστική ανάκαμψη της οικονομίας και περιγράφουν ως εμπόδια για ένα «επενδυτικό σοκ» τους υψηλούς φόρους και εισφορές, το χάσμα μεταξύ εκπαιδευτικής κοινότητας και αγοράς εργασίας, το brain drain και το τεράστιο δημογραφικό πρόβλημα, όπως φυσικά και τη διαχείριση των κόκκινων δανείων.

«Ο δείκτης οικονομικού κλίματος στο 4ο τρίμηνο του 2018 μειώθηκε στις 159 μονάδες έναντι 163 του προηγούμενου τριμήνου. Η αρνητική εξέλιξη του δείκτη εκφράζει τον προβληματισμό αλλά και τις ανησυχίες των CEOs τόσο για την εδραίωση των μεταρρυθμίσεων που είναι αναγκαίες στην μελλοντική ανάπτυξη της χώρας, όσο και για πορεία της οικονομικής πολιτικής ενόψει των επερχόμενων εκλογών κατά το 2019 και τις πιθανές παρεκκλίσεις που συνδέονται συνήθως με τις προεκλογικές περιόδους» δήλωσε ο Πρόεδρος  Δ.Σ. ΕΑΣΕ κ. Βασίλης Ραμπάτ (κεντρική φωτό).

«Παράλληλα οι CEOs δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξοι ότι στην επόμενη περίοδο θα συμβεί ένα επενδυτικό σοκ που είναι απαραίτητο για την μελλοντική ανάπτυξη της χώρας και επιπλέον δεν είναι ικανοποιημένοι με την παρεχόμενη εκπαίδευση στην Ελλάδα θεωρώντας ότι συμβαδίζει ελάχιστα ή και καθόλου με τις απαιτήσεις μιας σύγχρονης οικονομίας», πρόσθεσε χαρακτηριστικά.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία, ο γενικός δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕΑΣΕ/ICAP-CEO General Index) διαμορφώθηκε στις 159 μονάδες το 4ο τρίμηνο του 2018, όπως καταγράφηκε από την 3μηνιαία έρευνα που διεξάγεται σε δείγμα 3.020 Διευθυνόντων Συμβούλων/Γενικών Διευθυντών των μεγαλυτέρων ελληνικών επιχειρήσεων από την Εταιρεία Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ) σε συνεργασία με την ICAP Group. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε την περίοδο 11/12/2018 μέχρι 31/12/2018.

Το τέταρτο τρίμηνο του 2018 ο γενικός δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕΑΣΕ/ICAP-CEO General Index) σημείωσε κάμψη και διαμορφώθηκε στις 159 μονάδες έναντι 163 το προηγούμενο τρίμηνο. Η πτώση του δείκτη αποτυπώνει την αβεβαιότητα και ίσως ανησυχία μεταξύ των CEOs σχετικά με την είσοδο σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο η οποία ενδεχομένως να οδηγήσει την οικονομική πολιτική σε παρέκκλιση από τις συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα μετά την τυπική ολοκλήρωση του προγράμματος προσαρμογής. Στο πρώτο τρίμηνο του 2019 θα φανεί αν η κάμψη είναι πρόσκαιρη ή έχει μονιμότερα χαρακτηριστικά.

Η ανάλυση των αποτελεσμάτων ανά κατηγορία μεγέθους δείχνει πτώση του δείκτη στις μικρές, μεσαίες και πολύ μεγάλες επιχειρήσεις και άνοδο στις μεγάλες. Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης (ΕΑΣΕ-CEO Current status Index) σημείωσε κάμψη και διαμορφώθηκε στις 153 μονάδες έναντι 156 το προηγούμενο τρίμηνο. Παρόμοια και ο δείκτης προσδοκιών (ΕΑΣΕ-CEO Expectation Index) παρουσίασε μείωση στις 165 μονάδες έναντι 170 του προηγούμενου τριμήνου.

Αναλυτικά, οι επιμέρους δείκτες καταγράφουν τις παρακάτω εξελίξεις για το 4ο τρίμηνο του 2018:

Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης της χώρας σημείωσε πτώση και διαμορφώθηκε στις 211 μονάδες έναντι 215 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι βελτιώθηκε η τρέχουσα οικονομική κατάσταση της χώρας, διαμορφώθηκε σε 30%. Πιο αισιόδοξοι είναι οι CEOs των μεγάλων επιχειρήσεων οι οποίοι σε ποσοστό 42% δηλώνουν ότι η τρέχουσα οικονομική κατάσταση της χώρας είναι καλύτερη συγκρινόμενη με 1 έτος πριν. Ο δείκτης πρόβλεψης της οικονομικής κατάστασης της χώρας ένα έτος μετά μειώθηκε στις 196 μονάδες έναντι 204 μονάδων το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που εκτιμά ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας θα είναι καλύτερη στο επόμενο έτος διαμορφώθηκε σε 39%, ενώ για τους CEOs των μεγάλων επιχειρήσεων είναι αυξημένο σε 52%.

Ο δείκτης της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης του κλάδου στον οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις σημείωσε κάμψη στις 184 μονάδες έναντι 189 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι η τρέχουσα κατάσταση του κλάδου τους είναι καλύτερη σε σχέση με 1 έτος πριν ανήλθε σε 35%, ποσοστό που αυξάνεται σε 42% για τους CEOs των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών. Ο δείκτης προσδοκιών για την οικονομική κατάσταση του κλάδου δραστηριοποίησης παρέμεινε σταθερός στις 187 μονάδες. Το ποσοστό των CEOs που θεωρούν ότι σε ένα χρόνο οι κλάδοι που δραστηριοποιούνται θα είναι σε καλύτερη οικονομική κατάσταση σε σχέση με την τωρινή διαμορφώθηκε σε 44%.

Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης των εταιρειών μειώθηκε στις 129 μονάδες έναντι 135 μονάδων το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι η τρέχουσα οικονομική κατάσταση των εταιρειών τους είναι καλύτερη σε σχέση με ένα έτος πριν διαμορφώθηκε σε 56%, ποσοστό που αυξάνεται σε 65% για τους CEOs των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων και 61% για τους CEOs των εμπορικών επιχειρήσεων. Ο δείκτης προσδοκιών των CEOs για την οικονομική κατάσταση της εταιρείας τους το επόμενο έτος σημείωσε οριακή πτώση στις 153 μονάδες έναντι 154 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που προσδοκεί βελτίωση στο επόμενο έτος ανήλθε σε 59%, ενώ πιο αισιόδοξοι εμφανίζονται οι CEOs των μεγάλων επιχειρήσεων σε ποσοστό 64%.

Αντίθετα με τους υπόλοιπους δείκτες, ο δείκτης τρεχουσών δαπανών για επενδύσεις παγίου κεφαλαίου παρουσίασε άνοδο στις 129 μονάδες έναντι 126 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι η τρέχουσα επενδυτική δαπάνη των επιχειρήσεων που διοικούν είναι υψηλότερη σε σχέση με το προηγούμενο έτος διαμορφώθηκε σε 32%, ποσοστό που αυξάνεται σε 44% για τους CEOs των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων. Ο δείκτης επενδυτικών προσδοκιών μειώθηκε και διαμορφώθηκε στις 144 μονάδες έναντι 152 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι οι επενδυτική δαπάνη στις επιχειρήσεις που διοικούν θα είναι υψηλότερη κατά τον επόμενο χρόνο, διαμορφώθηκε σε 38%, ποσοστό που αυξάνεται σε 55% για τους CEOs των μεγάλων επιχειρήσεων.

Ο δείκτης τρέχουσας απασχόλησης παρουσίασε πτώση στις 112 μονάδες έναντι 117 το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που δηλώνουν ότι ο αριθμός των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που διοικούν είναι μεγαλύτερος σε σύγκριση με ένα έτος διαμορφώθηκε σε 43%, ποσοστό το οποίο στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών είναι υψηλότερο και ανήλθε σε 49%. Ο δείκτης προσδοκιών απασχόλησης μειώθηκε στις 144 μονάδες έναντι 155 μονάδων το προηγούμενο τρίμηνο. Το μερίδιο των CEOs που δηλώνουν ότι η απασχόληση στις εταιρείες που διοικούν θα είναι αυξημένη 1 έτος μετά διαμορφώθηκε σε 40%, ποσοστό που αυξάνεται σε 50% για τους CEOs των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων.

Εκτός των βασικών ερωτήσεων που υποβάλλονται κάθε τρίμηνο στους CEOs, ζητήθηκε επιπλέον να εκφράσουν τη γνώμη τους για την πιθανότητα να συμβεί ένα επενδυτικό σοκ που θα εξασφαλίσει την σταθερότητα της μελλοντικής οικονομικής ανάπτυξης της χώρας.

Το 54% των CEOs είναι αισιόδοξοι σε μέτριο βαθμό ότι μπορεί να προκύψει μια τόσο σημαντική αύξηση στις επενδύσεις, ενώ μόνο το 4% των CEOs είναι πολύ αισιόδοξοι. Ωστόσο το υπόλοιπο 42% των CEOs θεωρεί ότι είναι δύσκολο στο άμεσο μέλλον να αυξηθούν σε τέτοιο βαθμό οι επενδύσεις και δηλώνουν καθόλου αισιόδοξοι, ποσοστό που αυξάνεται σε 59% για τους CEOs των βιομηχανικών επιχειρήσεων. Οι CEOs ερωτήθηκαν επίσης για τον βαθμό ανταπόκρισης της εκπαίδευσης στις σύγχρονες ανάγκες της οικονομίας.

Έξι στους δέκα CEOs θεωρούν ότι η εκπαίδευση στην Ελλάδα ανταποκρίνεται σε μικρό βαθμό στις σύγχρονες ανάγκες της οικονομίας, ενώ παράλληλα σχεδόν τέσσερις στους δέκα CEOs δηλώνουν ότι δεν ανταποκρίνεται καθόλου στις σύγχρονες ανάγκες. Ωστόσο πολύ μικρό ποσοστό των CEOs το 4% θεωρεί ότι η εκπαίδευση καλύπτει σε μεγάλο βαθμό τις σύγχρονες ανάγκες της οικονομίας.

Για τη μεθοδολογία της έρευνας καθώς και τα σχετικά γραφήματα, επισκεφθείτε το website της ΕΑΣΕ