Της Μαίρης Λαμπαδίτη
Ενώπιον της τρίτης κατά σειρά δοκιμασίας μπροστά από τα ΑΤΜ βρίσκονται δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι του Δημοσίου, των δήμων, της ιδιωτικής εκπαίδευσης και των τραπεζών, καθώς πιστώνονται οι περισσότερες επικουρικές συντάξεις. Ο μέσος όρος των περικοπών που τίθενται σε ισχύ κυμαίνεται από 9,45% έως 10%.
Βαρύτερες απώλειες -έως και 20%- θα δουν στο εισόδημά τους οι πρώην δημοτικοί υπάλληλοι, οι συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί και οι δημόσιοι υπάλληλοι με 35ετία.
Το πρώτο και ελαφρύτερο πακέτο επανυπολογισμού, λόγω καθυστερήσεων της ΗΔΙΚΑ, περιλαμβάνει περίπου 312.000 συντάξεις έναντι συνόλου 1,2 εκατομμυρίου επικουρικών. Κατά τον επανυπολογισμό προσωπική διαφορά εμφάνισαν 45.000 συνταξιούχοι του Δημοσίου, καθώς το ποσοστό αναπλήρωσης με το οποίο είχαν υπολογιστεί οι συντάξεις τους υπερέβαινε το 20% και δεν αντιστοιχούσε στις εισφορές που είχαν καταβάλει.
Ωστόσο η πλειοψηφία των συνταξιούχων αυτής της κατηγορίας διασώζεται από το ψαλίδι γιατί το συνολικό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το όριο προστασίας των 1.300 ευρώ τον μήνα. Οι «άτυχοι» του Δημοσίου που ξεπερνούν το όριο και θα υποστούν περικοπές ανέρχονται σε 3.500 και προέρχονται από τους κλάδους της Πολιτικής Αεροπορίας και των υπουργείων Προεδρίας, Εξωτερικών και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Στους χαμένους συγκαταλέγονται και οι δημόσιοι υπάλληλοι με πάνω από 30 έτη ασφάλισης.
Υπενθυμίζεται ότι οι συνταξιούχοι του Δημοσίου έχασαν τον προηγούμενο μήνα 60-80 ευρώ από το μέρισμα του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων. Δηλαδή από τις περικοπές στο μέρισμα και τις επικουρικές χάνουν 100 ευρώ τον μήνα, ενώ από το φθινόπωρο η επιδείνωση θα είναι εντονότερη καθώς θα παρακρατηθούν τα αναδρομικά του μερίσματος (από 1ης Ιανουαρίου 2016) και των επικουρικών (από 1ης Ιουνίου). Αν μάλιστα περιμένουν στην ουρά για το εφάπαξ, θα βρουν το ποσό στον λογαριασμό τους μειωμένο κατά 18%.
Πώς θα επιστραφούν τα αναδρομικά
Με τροπολογία που κατέθεσε το υπουργείο Οικονομικών χαλαρώνει τους όρους επιστροφής των αναδρομικών από τις περικοπές των επικουρικών, του ΕΚΑΣ και πιθανότατα των μερισμάτων για τους συνταξιούχους του Δημοσίου προκειμένου να αμβλύνει την «εξόντωσή» τους έως το τέλος του χρόνου.
Ειδικότερα, η τροπολογία μειώνει το ποσοστό του παρακρατούμενου από την ακαθάριστη μηνιαία καταβαλλόμενη σύνταξη ποσού από το 1/4 που είναι σήμερα σε:
– 1/10 για συντάξεις μέχρι του ποσού των 1.000 ευρώ
– 1/6 για το μέρος εκείνο της σύνταξης που τυχόν υπερβαίνει το ποσό των 1.000 ευρώ
Ως ελάχιστο ύψος της μηνιαίας δόσης ορίζεται το ποσό των 50 ευρώ. Επίσης απαλείφεται το όριο στον αριθμό των δόσεων για την εξόφληση (ο νόμος όριζε ότι παρακρατούνται τα ποσά σε έξι ισόποσες μηνιαίες δόσεις).
Οι περικοπές
– Δημοτικοί υπάλληλοι: Η σύνταξη του ΤΑΔΚΥ, που ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 225 ευρώ, θα μειωθεί κατά 34 ευρώ για όσους υπερβαίνουν το όριο των 1.300 ευρώ μεικτά (1.120 καθαρά). Στους υπόλοιπους το επιπλέον ποσό θα διατηρηθεί ως προσωπική διαφορά.
Παράδειγμα: Συνταξιούχος δημοτικός υπάλληλος με πτυχίο και ασφαλιστικό βίο 30 ετών παίρνει 1.210 ευρώ κύρια σύνταξη και 225 επικουρική . Η διαφορά που έχει έναντι του πλαφόν των 1.300 ευρώ θα του στοιχίσει απώλεια εισοδήματος 34 ευρώ μηνιαίως καθώς η επικουρική του θα μειωθεί στα 191,25 ευρώ (-15%).
– Ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί: Στο ίδιο μήκος κύματος θα βρεθούν και οι συνταξιούχοι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί που παίρνουν μέση σύνταξη από το πρώην ΤΕΑΕΙΓΕ 225 ευρώ και θα δουν απώλειες περίπου 34 ευρώ αν υπερβαίνουν το όριο προστασίας.
– Τραπεζικοί υπάλληλοι της πρώην ΕΤΒΑ: Οι συνταξιούχοι που εισπράττουν επικουρική 346 ευρώ θα βρεθούν αντιμέτωποι με μειώσεις 10%.
– Υπάλληλοι ΔΕΗ: Οι συνταξιούχοι της θα δουν επίσης σημαντικές μειώσεις στις επικουρικές τους, οι οποίες εντάσσονται στο πακέτο του Σεπτεμβρίου.
– Οριακές απώλειες: Ελάχιστες απώλειες -κάτω των 10 ευρώ- θα υποστούν οι συνταξιούχοι του ΤΕΑΠΟΚΑ (ασφαλιστικά ταμεία – μέση σύνταξη 235 ευρώ), οι χημικοί (178 ευρώ), οι συνταξιούχοι του ΟΤΕ (196 ευρώ), των ΕΛΤΑ (132 ευρώ), της ΕΡΤ (313 ευρώ), καθώς και αυτοί της πρώην Αγροτικής Τράπεζας (352 ευρώ). Αυτές οι κατηγορίες διασώζονται από μεγαλύτερες περικοπές καθώς κατέβαλαν κατά της διάρκεια του ασφαλιστικού τους βίου εισφορές 9% έως 12%, στοιχείο που ελήφθη υπόψη στον επανυπολογισμό.
Ορισμένες κατηγορίες γλιτώνουν τις περικοπές στο νήμα, καθώς η διαφορά που προκύπτει από τον επανυπολογισμό καλύπτεται από τις περικοπές των μνημονίων που κρίθηκαν αντισυνταγματικές. Σε λίγες περιπτώσεις μάλιστα προκύπτουν και αυξήσεις, καθώς το νέο μεικτό ποσό πέφτει κάτω από το όριο των 300 ευρώ και δεν θα γίνεται πλέον κράτηση υπέρ ΑΚΑΓΕ. Ωστόσο ο ασφαλιστικός νόμος απαγορεύει διά ροπάλου τις αυξήσεις, οπότε τα όποια μικρά ποσά θα παραμείνουν στο Ταμείο του ΕΤΕΑ.
Τα μεγάλα μαχαίρια βγαίνουν το φθινόπωρο
Ο κύριος όγκος των περικοπών -είτε για επικοινωνιακούς λόγους, είτε λόγω καθυστέρησης της ΗΔΙΚΑ- θα γίνει αντιληπτός στις 2 Σεπτεμβρίου. Πάντως ασκείται πίεση στις υπηρεσίες να έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία εγκαίρως για 1 εκατομμύριο επικουρικές συντάξεις. Η εντολή άνωθεν είναι να ολοκληρωθεί τουλάχιστον ο επανυπολογισμός για τις 730.000 επικουρικές του ΙΚΑ και να μείνει μικρότερο πακέτο για τον Οκτώβριο. Στο δεύτερο κύμα περικοπών θα πέσει βαρύς ο πέλεκυς, καθώς αναμένονται μειώσεις από 2 ευρώ έως 350 ευρώ στις επικουρικές του ΙΚΑ, των τραπεζοϋπαλλήλων, των υπαλλήλων της ΔΕΗ, των εμποροϋπαλλήλων, των βενζινοπωλών, των ναυτικών πρακτόρων και των συνταξιούχων του ΝΑΤ. Συνολικά εκτιμάται ότι θα θιγούν περίπου 200.000-250.000 επικουρικές συντάξεις και οι μειώσεις θα φτάσουν έως και 40% έναντι του ποσού που χορηγούσε το Ταμείο πριν από τις μνημονιακές περικοπές.
Παράδειγμα 1: Συνταξιούχος του ΙΚΑ με κύρια σύνταξη 1.300 ευρώ λαμβάνει επικουρική από το Ταμείο Ναυτιλιακών Πρακτόρων (ΤΑΝΠΥ) 470 ευρώ. Από τον επόμενο μήνα η επικουρική του θα μειωθεί στα 297 ευρώ. Θα χάσει δηλαδή 173 ευρώ (-37%).
Παράδειγμα 2: Συνταξιούχος εμποροϋπάλληλος με 35 έτη ασφάλισης λαμβάνει από το ΙΚΑ κύρια σύνταξη 1.280 ευρώ και 450 επικουρική. Η επικουρική του θα μειωθεί στα 306 ευρώ. Θα χάσει δηλαδή 144 ευρώ (-32%).
Παράγοντες της ασφάλισης υποστηρίζουν ότι η εξοικονόμηση για το 2016 δεν θα ξεπεράσει τα 160 εκατ. ευρώ, έναντι 360 εκατ. που είχαν προϋπολογιστεί στο μνημόνιο.
Αυτό σημαίνει ότι τα ελλείμματα του ενιαίου επικουρικού θα καλύπτονται με τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων ή θα ενεργοποιηθεί ο δεύτερος «κόφτης», ο οποίος θα παραμονεύει, όπως προβλέπει ο νόμος, έως τις 31/12/2019 προκειμένου να αποφευχθεί η δημιουργία νέων ελλειμμάτων στο ΕΤΕΑ.
Ξεμπλόκαρε η καταβολή του ψαλιδισμένου εφάπαξ
Ταχυδρομικώς τα ειδοποιητήρια από την περασμένη εβδομάδα
Ξεμπλόκαρε η καταβολή του ψαλιδισμένου εφάπαξ. Από την προηγούμενη εβδομάδα άρχισαν να αποστέλλονται ταχυδρομικώς τα ειδοποιητήρια (κοινοποιήσεις) για τη χορήγηση του εφάπαξ στους πρώτους 3.750 δικαιούχους που περιμένουν στην ουρά εδώ και τρία χρόνια. Ειδικότερα, από το ποσό της δόσης που προορίζεται για την πληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου δόθηκαν:
Α: Στο ΤΑΥΤΕΚΩ 33 εκατ. ευρώ.
B: Στο Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων 35 εκατ. ευρώ.
Γ: Στο ΙΚΑ (τηρείται λογαριασμός εφάπαξ για τους υπαλλήλους) ως πρώτη δόση 6.423.000 ευρώ.
Η προβλεπόμενη χρηματοδότηση από το υπουργείο Εργασίας θα ανέλθει συνολικά μέχρι και τον Ιούνιο του 2017 στα 1.594 εκατ. ευρώ. Οι δικαιούχοι θα πάρουν το ένταλμα από τα υποκαταστήματα της Εθνικής Τράπεζας προσκομίζοντας εκκαθαριστικό της Εφορίας και ταυτότητα, ενώ η απονομή των 62.000 εφάπαξ που εκκρεμούν από τον Σεπτέμβριο του 2013 θα γίνει σταδιακά.
Το Ταμείο Πρόνοιας του Δημοσίου πήρε αυτές τις μέρες και τη δεύτερη δόση, άλλα 35 εκατ. ευρώ, τα οποία θα καλύψουν άλλους 1.500 δικαιούχους εντός του Αυγούστου, ενώ τον Σεπτέμβριο θα πάρει 40 εκατ. για να πληρωθούν άλλοι 2.000 συνταξιούχοι.
Δηλαδή ως το τέλος Σεπτεμβρίου θα έχουν εξοφληθεί και τα 6.000 άτομα που παραιτήθηκαν έως τον Δεκέμβριο του 2013.
Οι περικοπές εκτιμάται ότι θα αγγίξουν το 20% σε εφάπαξ πρώην ΔΕΚΟ, ενώ και στο Δημόσιο οι μειώσεις θα φτάσουν το 15%-18%. Αντίθετα, αυξημένο κατά 5% έως και 10% είναι το ποσό του εφάπαξ για τους εμποροϋπαλλήλους.