Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ που τίθενται σε εφαρμογή το φθινόπωρο του 2024 θα αναγκάσουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες να «σφίξουν» το ζωνάρι. Περίπου έξι χώρες θα αναγκαστούν να εφαρμόσουν μέτρα για να μειώσουν το έλλειμμά τους από 0,5% έως 1% του ΑΕΠ ετησίως, γεγονός που θα επιφέρει ένα «σοκ λιτότητας», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο διευθυντής της δεξαμενής σκέψης του Bruegel, Jeromin Zettelmeyer.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο euronews, με αφορμή τη συμμετοχή του στο 9ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο γνωστός οικονομολόγος εμφανίστηκε καθησυχαστικός σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, αφού όπως τόνισε η χώρα «έχει ήδη κάνει αρκετά».
«Η Ελλάδα είναι μία από τις ελάχιστες χώρες στην Ευρώπη που δεν χρειάζεται στην πραγματικότητα να εφαρμόσουν μεγάλη λιτότητα», είπε. «Η Ελλάδα θα πρέπει να μειώσει το έλλειμμά της κατά περίπου 0,1% του ΑΕΠ ετησίως, στα επόμενα τέσσερα ή επτά χρόνια.
Αυτό δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο και ο λόγος, φυσικά, είναι ότι παρόλο που η Ελλάδα έχει το υψηλότερο χρέος στην Ευρωζώνη, είναι επίσης η χώρα που έχει κάνει μακράν τις περισσότερες δημοσιονομικές προσπάθειες στο παρελθόν. Ξέρετε, η Κύπρος είναι το νούμερο ένα από την άποψη της μεταστροφής της οικονομίας της, η Ελλάδα είναι το νούμερο δύο και η Πορτογαλία το νούμερο τρία.
Το αποτέλεσμα είναι ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας προβλέπεται να είναι πραγματικά μικρό μέχρι το τέλος του 2024. Και έτσι η Ελλάδα δεν θα χρειαστεί να κάνει πολλά περισσότερα γιατί έχει κάνει ήδη πολλά στο παρελθόν. Θα χρειαστεί όμως να δημιουργήσει χώρο για περισσότερες επενδύσεις».
Το «φάντασμα» της κρίσης χρέους στοιχειώνει την Ευρώπη
Η ΕΕ αποφάσισε να προχωρήσει στον δρόμο της δημοσιονομικής εξυγίανσης μετά την πανδημία και την ενεργειακή κρίση -και αυτό παρά τις μεγάλες ανάγκες σε επενδύσεις που προκύπτουν από τη στρατηγική για πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Ωστόσο, οι χώρες της «οικονομικής σύνεσης» (frugal countries) θέλουν να θωρακίσουν την ΕΕ από μια νέα κρίση χρέους.
«Η πιθανότητα να επανέλθει η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη με κάποια μορφή, εξακολουθεί να μας στοιχειώνει», εξηγεί ο J. Zettelmeyer. «Και δεν είναι μια παράλογη ιδέα. Δεν είναι σε καμία περίπτωση κίνδυνος αυτήν τη στιγμή. Η ΕΚΤ φρόντισε να διασφαλίσει ότι κάτι τέτοιο δεν θα αποτελούσε κίνδυνο στην πανδημία. Και όσο εμείς, σε γενικές γραμμές, ακολουθούμε το δημοσιονομικό πλαίσιο που τίθεται τώρα σε εφαρμογή, δεν θα υπάρξει πρόβλημα. Αλλά ο κίνδυνος παραμονεύει στο παρασκήνιο. Είναι το “τραύμα” μας από την εποχή πριν από 10 – 15 χρόνια».
Σε κάθε περίπτωση, το «συμμάζεμα» των δημόσιων οικονομικών για χώρες όπως η Ιταλία προβλέπεται αρκετά επώδυνο. «Αυτό στο οποίο οδηγούμαστε τώρα παραμένει ένα σοκ λιτότητας, αλλά όχι τόσο κακό όσο θα είχαμε με το παλιό πλαίσιο δημοσιονομικών κανόνων. Και επιπλέον, το εύρος της δημοσιονομικής προσαρμογής, το εύρος της μείωσης του ελλείμματος θα γίνει με βάση τις συνθήκες των χωρών. Δεν θα γίνεται πλέον με βάση ένα σύνολο κανόνων που ήταν “one size fits all”.
Και πάλι όμως αυτά είναι επίπεδα δημοσιονομικής προσαρμογής, στα οποία δεν έχουμε συνηθίσει στην Ευρώπη. Τώρα, αν είναι εφικτά; Είναι εφικτά, αλλά θα απαιτηθούν πολλές θυσίες. Κατά τη γνώμη μου, δεν έχουν γίνει αρκετά για να εξαιρεθούν οι κρίσιμες επενδύσεις -τουλάχιστον από κάποιες από τις λεγόμενες εγγυήσεις που αποτελούν μέρος αυτών των νέων κανόνων.
Η μεγάλη δοκιμασία θα έρθει όταν δεν θα έχουμε το περιθώριο ευελιξίας, μετά από δύο ή τρία χρόνια. Το εάν οι κανόνες γίνουν πάρα πολύ περιοριστικοί, θα εξαρτηθεί από το εάν θα είμαστε σε θέση να διαπραγματευτούμε κοινές επενδύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που θα αντικαταστήσουν το σημερινό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Πιθανόν θα επικεντρωθούν σε τομείς όπως οι πράσινες επενδύσεις και πιθανώς η άμυνα.
Αν καταφέρουμε να τους θέσουμε σε εφαρμογή μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, νομίζω ότι οι κανόνες είναι εντάξει. Οι κανόνες είναι σκληροί, αλλά αυτό, ως επί το πλείστον, αντικατοπτρίζει την σκληρή πραγματικότητα, που πρέπει να αντιμετωπίσουμε». Ο J. Zettelmeyer εξέφρασε την εκτίμηση ότι ΗΠΑ και Κίνα «αναλαμβάνουν πραγματικά υπερβολικούς κινδύνους», συνεχίζοντας την επεκτατική πολιτική στα δημόσια οικονομικά. «Μπορεί να καταλήξουν σε μπελάδες. Ακόμα και οι ΗΠΑ μπορεί να καταλήξουν σε μπελάδες αν συνεχίσουν έτσι. Εμείς πρέπει να είμαστε συνετοί, ακόμα και αν οι ΗΠΑ και η Κίνα δεν είναι», κατέληξε.
Διαβάστε ακόμη
Martin Thelle: Η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να αυξήσει 6% το ελληνικό ΑΕΠ (γραφήματα)
Νίκος Σταθόπουλος: Δεν υπάρχει ακόμα επίσημη προσφορά για τη Nova
Στουρνάρας στο Bloomberg για τα επιτόκια: Ήρθε η ώρα η ΕΚΤ να αποκλίνει από τη Fed
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ