Ιδιαίτερα ζωντανή κι ενδιαφέρουσα αναμένεται να είναι η συνεδρίαση της ΕΚΤ την προσεχή Πέμπτη με δεδομένες τις δηλώσεις ανώτατων αξιωματούχων.
Υπενθυμίζεται ότι ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Peter Praet, επισήμανε προ ημερών ότι η ΕΚΤ θα συζητήσει για τον τερματισμό του QE εντός του έτους στην προσεχή της συνεδρίαση, γεγονός που αφύπνισε τις αγορές ως ένα σήμα για την επίσπευση της αλλαγής της πολιτικής από την ΕΚΤ.
Όπως σημειώνει το Reuters, αυτό συνέβη σε μια συγκυρία αναταράξεων στην ιταλική αγορά ομολόγων, καθώς και πιο αδύναμων οικονομικών στοιχείων στην ευρωζώνη που αύξησαν τις αμφιβολίες για το κατά πόσον θα μπορέσει η ΕΚΤ να αρχίσει τον τερματισμό του προγράμματος αγοράς ομολόγων.
Ακολουθούν μερικά ερωτήματα – κλειδιά στα οποία εστιάζουν οι αγορές:
1. Τι θα κάνει την Πέμπτη η ΕΚΤ;
Το θέμα τερματισμού του QE θα είναι στην ατζέντα της Πέμπτης όπως άφησαν να διαφανεί πρόσφατες δηλώσεις των κεντρικών τραπεζιτών. Άρα μια αλλαγή πολιτικής θεωρείται πολύ πιθανή, κάτι που θα ανακοινωθεί τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο. Πάντως η συνεδρίαση της Πέμπτης θα γίνει στη Λετονία και το ότι δεν θα είναι στην έδρα της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη καθιστά μάλλον δύσκολο τη λήψη μιας τόσο σοβαρής απόφασης.
Η ΕΚΤ θα παράσχει επίσης τις τελευταίες προβλέψεις για την οικονομική ανάπτυξη και τον πληθωρισμό, οι οποίες ενδέχεται να εξεταστούν προσεκτικά για ενδείξεις σχετικά με την έξοδο από την ποσοτική χαλάρωση. Οι προβλέψεις είναι πιθανό να εμφανίσουν ταχύτερο πληθωρισμό, αλλά βραδύτερη ανάπτυξη.
2. Αν όχι τον Ιούνιο πότε θα ανακοινωθεί η αλλαγή πολιτικής της ΕΚΤ;
Για τους περισσότερους οικονομολόγους πιο πιθανός είναι ο Ιούλιος.
Στη συνέχεια, πιθανότατα θα περιγράψει τα σχέδιά της για τον τερματισμό του QE μέχρι το τέλος του έτους, ενώ θα μειώσει και τις προσδοκίες της αγοράς για αύξηση των επιτοκίων σύντομα.
Ωστόσο, αναμένεται κάποια επιφυλακτικότητα, δεδομένης της αβεβαιότητας στην Ιταλία – της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης. Παράλληλα, οι δείκτες PMI έδειξαν μια επιβράδυνση της αναπτυξιακής δυναμικής της ευρωζώνης, ενώ οι βιομηχανικές παραγγελίες της Νο 1 οικονομίας της ευρωζώνης, Γερμανίας, υποχώρησαν τον Απρίλιο.
Η Goldman Sachs αναμένει ότι η QE θα τερματιστεί μέχρι τα τέλη του 2018, με πιθανή αύξηση των επιτοκίων στο δεύτερο εξάμηνο του 2019.
3. Θα μπορούσε η ΕΚΤ να διευρύνει το πρόγραμμα αν ήθελε;
Εν συντομία όχι. Τουλάχιστον όχι χωρίς επανασχεδιασμό του προγραμματισμού – κάτι που είναι πολιτικά μη βιώσιμο όταν η οικονομία δεν τα πάει καλά και ο πληθωρισμός ανεβαίνει.
Η ΕΚΤ βρίσκεται ενώπιον μιας έλλειψης αποδεκτών ομολόγων που μπορεί να αγοράσει για το πρωτοποριακό πρόγραμμα τόνωσης των 2,55 τρισεκατομμυρίων ευρώ, ενισχύοντας την υπόθεση για σταδιακό τερματισμό του QE νωρίτερα και όχι αργότερα.
Ωστόσο, το ερώτημα για το κατά πόσον πρέπει να επεκταθεί η αγορά ομολόγων κέρδισε έδαφος πρόσφατα, καθώς ορισμένοι επενδυτές αμφισβητούν τη στρατηγική εξόδου της ΕΚΤ, δεδομένου ότι σημείωσε άνοδο στο κόστος δανεισμού της Ιταλίας. Όσο για την αύξηση των επιτοκίων οι επενδυτές εκτιμούν ότι θα γίνει μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2019.
4. Πώς θα μπορούσε η Ιταλία να επηρεάσει τα σχέδια εξόδου της ΕΚΤ από το QE;
Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο η Ιταλία η Ιταλία θα αναφερθεί τουλάχιστον κατά την καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου του Ντράγκι.
Αυτή τη στιγμή έχει επιστρέψει μια κάποια ηρεμία στην ιταλική αγορά ομολόγων, καθώς αποσοβήθηκε προς ώρας ο κίνδυνος νέων εκλογών, ωστόσο ο φόβος σύγκρουσης της νέας αντισυστημικής κυβέρνησης με την ΕΕ δεν αφήνει να απομακρυνθεί η αβεβαιότητα.
Αυτό γεννά ερωτήματα για τον ρόλο της ΕΚΤ στην περίπτωση που η αγορά ομολόγων σημειώσει νέα κάμψη. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η ΕΚΤ επιβράδυνε τις αγορές ιταλικών κρατικών ομολόγων τον Μάιο, ενώ και η επενδυτές απαλλάσσονταν από αυτά. Επίσης η ΕΚΤ προσπάθησε να αντικρούσει τις κατηγορίες της Ιταλίας ότι είχε σκοπίμως αγοράσει μικρότερο ιταλικό χρέος, με στόχο να επηρεάσει τις πολιτικές εξελίξεις.
Η Ιταλία είναι μια από τις χώρες που επωφελήθηκαν περισσότερο από το QE και ο σταδιακός τερματισμός του δεν θα μπορούσε να έρθει σε χειρότερη στιγμή για μια αγορά χρεοκοπημένων ομολόγων.
5. Η ΕΚΤ θα κηρύξει τη νίκη της επί του πληθωρισμού;
Ο επίμονα χαμηλός πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ σημείωσε άνοδο κατά 1,9% τον Μάιο, προσεγγίζοντας τον στόχο της ΕΚΤ.
Οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής λένε ότι ο πληθωρισμός πρέπει να επανέλθει λίγο κάτω από το 2%, προτού μειώσει το QE και αυξήσει τα επιτόκια, συνεπώς τα στοιχεία του Μαΐου αύξησαν τις προσδοκίες ότι έρχεται ο τερματισμός του προγράμματος.
Ωστόσο, ο δομικός πληθωρισμός – ο οποίος παρακολουθείται στενά από την τράπεζα και εξαιρεί τις ευμετάβλητες τιμές όπως αυτές των τροφίμων και της ενέργειας – αυξήθηκε μόλις στο 1,1%.
Ετσι, αυτό που θα θελήσει να δει η ΕΚΤ είναι αν ο πληθωρισμός θα είναι διατηρήσιμος σε αυτά τα επίπεδα πριν κάνει λόγο για νίκη στη μάχη κατά του αποπληθωρισμού.