Τον Φεβρουάριο 2011, η τότε κυβέρνηση μόλις είχε φέρει άλλο ένα φορολογικό νομοσχέδιο – μαμούθ και οι δημοσιογράφοι ρωτούσαν τον -αλήστου μνήμης- επικεφαλής του κλιμακίου του ΔΝΤ στην Αθήνα, Μπομπ Τράα, αν χρειάζονται τόσες αυξήσεις φόρων και ΦΠΑ 23% για να σωθεί η Ελλάδα.
Ο Ολλανδός τραπεζίτης «άδειασε» την τότε κυβέρνηση για το φορολογικό προγκρόμ που ξεκινούσε, με τα εξής λόγια: «Τρία πράγματα χρειάζεται μόνο η φορολογία στην Ελλάδα: Απλοποίηση, απλοποίηση, απλοποίηση. Χώρα με 570 σελίδες φορολογικούς νόμους, δεν υπάρχει στον κόσμο. Δεν γνωρίζει κανείς τι ισχύει. Έπρεπε να είναι 25 σελίδες το πολύ!», είχε πει τότε δημόσια, δίνοντας το στίγμα και για όσα (δεν) επακολούθησαν.
Δεκατρία χρόνια μετά, οι 570 σελίδες αυξήθηκαν κατά πολύ. Για να βάλει λίγη τάξη στο χάος της φορολογικής πολυνομίας που έζησε η χώρα, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έβαλε σε δημόσια διαβούλευση (στο opengov.gr) το νέο σχέδιο νόμου για Κωδικοποίηση του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών. Δηλαδή για το τι και πώς ζητάει από τους φορολογούμενους το κράτος, αλλά και τι δικαιώματα οι ίδιοι έχουν απέναντι στη Φορολογική Διοίκηση.
Αν και φαντάζει αδιάφορο για πολλούς, η Κωδικοποίηση συμπυκνώνει σε ένα «βιβλιαράκι» 40-50 σελίδων, πάνω από 6.000 πράξεις και υπερπολλαπλάσιες σελίδες νόμων, διατάξεων και εγκυκλίων που έχουν εκδοθεί από τον Ιούλιο του 2013 και μετά, κάνοντας «άγνωστη λέξη» τον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών, που ψηφίστηκε πριν μια δεκαετία (ν.4174/2013).
Μαζί και με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος που ψηφίστηκε σχεδόν ταυτόχρονα (ν.4172/2013), για τους δύο αυτούς νόμους και μόνον, υπολογίζεται πως έχουν δημοσιευθεί πάνω από 13.000 διαφορετικές εγκύκλιοι, σχετικές αποφάσεις κλπ με πάνω από 20.000 σελίδες, στις οποίες είναι πρακτικά αδύνατον να ανατρέξει κανείς (και ειδικά ο απλός και πιο αδύναμος πολίτης).
Όλες αυτές αναφέρονται, ερμηνεύουν, εξειδικεύουν ή τροποποιούν τον νόμο και τους κανόνες που θεσπίστηκαν τότε. Αλλά όπως έλεγε το 2011 ο Μπομπ Τράα, «κανένα κράτος, καμία φορολογική διοίκηση, κανένας ελεγκτής, κανένα νοικοκυριό και καμία επιχείρηση δεν μπορεί να λειτουργήσει» μέσα στο χάος που προκαλούν οι απανωτές αλλαγές των νόμων.
Τι αλλάζει
Ο νέος «Κώδικας» κανόνων της εφορίας αποτυπώνει χωρίς αλλαγές και παραπομπές, όλους τους παλαιούς κανόνες, όπως βρίσκονται εν ισχύ μέχρι σήμερα, σε ένα ενιαίο κείμενο που περιγράφει από το «άλφα μέχρι το ωμέγα» πώς λειτουργεί η φορολογία στη χώρα μας. Και πολύ σύντομα αναμένεται ότι με εντολή Πιτσιλή θα εκδοθεί ένα ειδικό εγχειρίδιο που θα διατεθεί στα στελέχη της ΑΑΔΕ, για να ξέρουν και να εφαρμόζουν και οι ίδιοι ομοιόμορφα ό,τι ισχύει σε κάθε περίπτωση, για όλους τους φορολογουμένους στη χώρα μας, ώστε να μην καταπίπτουν εκ των υστέρων στα δικαστήρια οι πράξεις της Διοίκησης.
Από την άλλη όμως, το ίδιο σχέδιο νόμου ενσωματώνει και νέες διατάξεις που μένει να φανεί αν και κατά πόσον θα λειτουργήσουν αποδοτικά και προς όφελος όλων. Και από αυτό θα κριθεί η επιτυχία του, ή αν θα επακολουθήσουν άλλες 5.000 σελίδες ΦΕΚ και αποφάσεων σε μια 10ετία, αναλόγως αν ήταν ή όχι τελικά χρήσιμες, επαρκείς και εφαρμόσιμες οι ρυθμίσεις του.
Για παράδειγμα:
– Απαλλάσσεται από την υποχρέωση προσκόμισης βιβλίων για έλεγχο στην εφορία, όποιος ενημερώνει πλήρως τα ηλεκτρονικά βιβλία myDATA της επιχείρησής του. Προφανώς πριν 11 χρόνια δεν υπήρχε η δυνατότητα τήρησης ηλεκτρονικών βιβλίων. Τώρα υπάρχει και άρα ούτε οι πιεστικές προθεσμίες 5 ημερών είναι αναγκαίες όταν καλεί κάποιον «δια υπόθεσίν του» η εφορία, ούτε τα πρόστιμα μη προσκόμισης για «χαρτούρα» που την έχει ήδη έτοιμη στη διάθεσή της η ΑΑΔΕ.
– Καταργείται η απλή ή συστημένη ταχυδρομική αλληλογραφία από την εφορία. Όταν η ΑΑΔΕ θέλει να ειδοποιήσει ή να κοινοποιήσει στον φορολογούμενο, θα το κάνει μέσω διαδικτύου ηλεκτρονικά, μέσω email, push notication από το νέο myAADEapp ή στον λογαριασμό του στο myaade.gr. Γεννάται ζήτημα όμως αν και κατά πόσον μπορεί και ο κάθε πολίτης ακόμα και στο τελευταίο χωριό της χώρας να «παίζει στα δάκτυλα» τους φόρους και το application της ΑΑΔΕ στο smartphone.
– Το υπουργείο Οικονομικών στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο ξεκαθαρίζει πως δεν αρκεί απλώς να εκδίδει πράξεις προσδιορισμού φόρου η εφορία, για να διακόψει την παραγραφή και να επεκτείνει για επιπλέον 5 χρόνια το δικαίωμα να κάνει ελέγχους και να βάζει πρόστιμα. Πρέπει και να τις έχει κοινοποιήσει στον φορολογούμενο πριν παρέλθει η πενταετία, ώστε να λάβει γνώση και να ξέρει τι του γίνεται. Αυτό το λέει η λογική, αλλά το λέει και το ΣτΕ.
Αυτό αφορά όμως όσους ήξεραν ότι ελέγχονται και το πρόστιμο βγήκε χωρίς να ειδοποιηθούν. Αντιθέτως, δεν επιλύεται κάτι ακόμα χειρότερο: Να μην ξέρει καν ο φορολογούμενος ότι η Εφορία ασχολείται μαζί του και ερήμην του να μπαίνουν πρόστιμα και να χάνει το δικαίωμα στην παραγραφή!
Χιλιάδες μισθωτοί και συνταξιούχοι είδαν φόρους και πρόστιμα από το πουθενά τα τελευταία 5 χρόνια, επειδή -εν αγνοία τους- η εφορία συνέθεσε τροποποιητική δήλωση για λογαριασμό τους (χωρίς να έχουν ειδοποιηθεί από κανέναν σε όλα αυτά τα χρόνια) και τους επέβαλε πρόστιμα μετά την παρέλευση πενταετίας, για αναδρομικά αποδοχών σχεδόν μιας δεκαετίας πριν (και πριν το 2013), με το επιχείρημα πως αρκεί η πράξη επιβολής φόρου που εξέδωσε σε βάρος τους, για να διακοπεί η παραγραφή.
Και ενώ δικαιώνονται στα δικαστήρια οι φορολογούμενοι αυτοί, μισθωτοί και συνταξιούχοι κυρίως, το κράτος ασκεί εφέσεις και δεν φαίνεται να τους απαλλάσσει, ούτε με τη νέα διάταξη.
Από τα σχόλια στη δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου θα κριθεί ίσως αν μπορεί κάτι να αλλάξει… πριν αλλάξει ξανά στο μέλλον, αφού πρώτα ταλαιπωρηθούν φορολογούμενοι που αδικούνται και σέρνονται στα δικαστήρια.
Διαβάστε ακόμη
Το Βατερλώ των Ιταλών στον ελληνικό σιδηρόδρομο
Επενδύουν στην εξωστρέφεια οι ελληνικές επιχειρήσεις: Προς νέα επίπεδα – ρεκόρ οι εξαγωγές τροφίμων
Αυτά είναι τα νέα τουριστικά projects στη Θεσσαλονίκη (πίνακες + pic)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ