Στη γραμμή της αφετηρίας εισέρχεται το πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων «ΗΛΕΚΤΡΑ», μετά την δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης των Yπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών (ΦΕΚ Β 3156/31.07.2020).
Σκοπός του προγράμματος είναι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, με παρεμβάσεις που συνδέονται με την τυπική χρήση του εκάστοτε κτιρίου και αφορούν στην ενέργεια που χρησιμοποιείται για θέρμανση, ψύξη, αερισμό, φωτισμό κλπ. Τα κτίρια που εντάσσονται στο «ΗΛΕΚΤΡΑ» θα πρέπει μετά τις παρεμβάσεις να κατατάσσονται τουλάχιστον στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Β, σύμφωνα με τον εκάστοτε ισχύοντα Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ).
Το πρόγραμμα θα «τρέξει» κατά την περίοδο 2020-2026, με φορέα Διαχείρισης το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ο συνολικός προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 500 εκατ. ευρώ. Οι πόροι προέρχονται από δανεισμό από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΔ) της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Να σημειωθεί ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας διερευνά τη δυνατότητα χρηματοδότησης του εν λόγω Προγράμματος και μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Η χρηματοδότηση των έργων που θα ενταχθούν στο «ΗΛΕΚΤΡΑ» πραγματοποιείται εν μέρει μέσω Επενδυτικών Δανείων που χορηγούνται από το ΤΠΔ και συνομολογούνται μέσω δανειακών συμβάσεων, μεταξύ των δικαιούχων φορέων και του Ταμείου. Η εξυπηρέτηση των εν λόγω δανείων γίνεται από λογαριασμό που συστήνεται στο ΤΠΔ για τις ανάγκες του προγράμματος και χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του ΥΠΕΝ.
Η υπόλοιπη χρηματοδότηση μπορεί να προέρχεται από ίδιους πόρους των φορέων της Γενικής κυβέρνησης. Μέρος ή και το σύνολο των έργων μπορούν να χρηματοδοτηθούν από Εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ) ή τρίτους, μέσω Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ).
Θα ακολουθήσει η έκδοση ΚΥΑ για την εγγυοδοσία των φορέων και σύμφωνα με τον σχεδιασμό, εντός του φθινοπώρου, προγραμματίζεται να εκδοθεί ο οδηγός – πρόσκληση όπου εκεί θα περιγράφεται βήμα – βήμα όλη η διαδικασία.
Να τονισθεί ότι για τους φορείς που θελήσουν να συμμετάσχουν, θα δοθεί ικανός χρόνος προετοιμασίας για την υποβολή των προτάσεών τους.
Κριτήρια για την επιλογή και ένταξη των έργων στο πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ» αποτελούν:
α) Η επαρκής τεκμηρίωση της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης
β) Ο ολοκληρωμένος και λειτουργικός χαρακτήρας των προτεινόμενων έργων που πρέπει να συμμορφώνονται με τις ελάχιστες απαιτήσεις του ΚΕΝΑΚ
γ) Η επαρκής τεχνική τεκμηρίωση των σχεδιαζόμενων παρεμβάσεων στο κέλυφος και τα τεχνικά συστήματα του κτιρίου
δ) Η κατάθεση τεκμηριωμένου προϋπολογισμού και χρονοδιαγράμματος υλοποίησης
ε) Η οικονομική βιωσιμότητα
στ) Η εκπόνηση Σχεδίου Ενεργειακής Απόδοσης όπου απαιτείται από το νόμο.
Στις προσκλήσεις για την υποβολή αιτήσεων ένταξης στο πρόγραμμα ορίζεται και εξειδικεύεται η διάρκεια και η διαδικασία της υποβολής, τα έντυπα και δικαιολογητικά που απαιτούνται, η ανάλυση των κριτηρίων, η προτεραιοποίηση των αναγκών, η απαιτούμενη ιδία συμμετοχή των δικαιούχων φορέων και οι υποχρεώσεις τους, οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης των Επενδυτικών Δανείων από το ΤΠΔ κ.α.
Οι αιτήσεις αξιολογούνται από τη Διεύθυνση Ενεργειακών Πολιτικών και Ενεργειακής Αποδοτικότητας του ΥΠΕΝ που εισηγείται στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας την έκδοση Απόφασης Ένταξης του έργου στο πρόγραμμα. Σε αυτή καθορίζεται το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο του έργου, το ποσοστό χρηματοδότησης, το ποσό του Επενδυτικού Δανείου που θα συνομολογηθεί μεταξύ του δικαιούχου φορέα και του ΤΠΔ, οι όροι και η διαδικασία χρηματοδότησης, η χρονική διάρκεια ισχύος της απόφασης, οι υποχρεώσεις του δικαιούχου φορέα. Ορίζεται επίσης το απαιτούμενο ποσό της ιδίας συμμετοχής που μπορεί να προέρχεται από ιδίους πόρους ή/και από Εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών ή τρίτους.
Μετά την ολοκλήρωση των έργων, οι δικαιούχοι φορείς συντάσσουν έκθεση ολοκλήρωσης από την οποία πρέπει να προκύπτει η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και η αντίστοιχη εξοικονόμηση ενέργειας μετά τις παρεμβάσεις. Στη βάση των εκθέσεων ολοκλήρωσης και των πορισμάτων των πιθανών ελέγχων, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας προβαίνει στην έκδοση Απόφασης Ολοκλήρωσης των έργων. Αυτή αποστέλλεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και ο δικαιούχος φορέας αποδεσμεύεται από κάθε υποχρέωση αποπληρωμής του Επενδυτικού Δανείου, η οποία βαρύνει το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Μετά την έκδοση της Απόφασης Ολοκλήρωσης του έργου, ο δικαιούχος φορέας έχει υποχρέωση:
α) Να διασφαλίζει τη λειτουργία και συντήρηση του έργου για 5 έτη
β) Να ορίζει ενεργειακό υπεύθυνο
γ) Να εφαρμόσει σύστημα διαχείρισης ενέργειας