Της Μαίρης Λαμπαδίτη
Στα όρια της απελπισίας έφτασε 62χρονη ασφαλισμένη όταν πήρε στα χέρια της τη συνταξιοδοτική απόφαση του ΙΚΑ που της κοινοποιούσε ότι μετά από 20 χρόνια ασφάλισης η κύρια σύνταξη που της αντιστοιχεί δεν υπερβαίνει τα 80 ευρώ τον μήνα και η επικουρική τα 29,22 ευρώ.
Η ασφαλισμένη ανέμενε βέβαια μικρή σύνταξη καθώς γνώριζε ότι θα υποστεί το πέναλτι του 30% λόγω πρόωρης συνταξιοδότησης, δεν φανταζόταν ωστόσο ότι θα πέσει θύμα της εγκυκλίου Χαϊκάλη (της μοναδικής που πρόλαβε να υπογράψει πριν από τις εκλογές ως υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης), και μάλιστα εν αγνοία της, αφού είχε καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης ενάμιση μήνα πριν από την ψήφιση των εφαρμοστικών νόμων του μνημονίου, στις 18 Αυγούστου του 2015.
Η σύνταξη της 62χρονης είναι από τις πρώτες οριστικές που απονεμήθηκαν με εφαρμογή των νόμων της αριστερής κυβέρνησης Τσίπρα και αποτελεί έναν κρίκο στην αλυσίδα των εξοντωτικών μειώσεων που ήδη έχουν υποστεί οι χαμηλοσυνταξιούχοι του ΕΚΑΣ, οι μερισματούχοι του Δημοσίου και οι συνταξιούχοι χηρείας. Είναι όμως και μια πρόγευση των περικοπών που θα ακολουθήσουν στις επικουρικές στις 2 Αυγούστου καθώς και στις κύριες συντάξεις των τραπεζοϋπαλλήλων και των υψηλοσυνταξιούχων άνω των 2.000 ευρώ.
Τα ΜΜΕ είχαν από πέρυσι επισημάνει τον κίνδυνο φτωχοποίησης των συνταξιούχων που καλούνται να επιβιώσουν με 100 ευρώ τον μήνα και μάλιστα παραθέτοντας παραδείγματα.
Τώρα, όμως, που άρχισε να ξεμπλοκάρεται η έκδοση των συντάξεων (απονέμονταν μόνο προσωρινές), οι συνταξιούχοι θα δουν τη σκληρή πραγματικότητα να αγγίζει τις οικογένειές τους.
Το τραγικό είναι ότι αυτό το ποσό είναι μεικτό και θα παρακρατηθούν άλλα 3,20 ευρώ υπέρ του ΕΟΠΥY. Δηλαδή, η καθαρή σύνταξη θα είναι μόλις 76,80 ευρώ.
Με αυτό το ποσό η 62χρονη, αν διαθέτει σπίτι, αυτοκίνητο, κάποιο αγροτεμάχιο ή αν χρωστάει δάνειο και πιστωτική κάρτα, θα φορολογηθεί με βάση τα τεκμήρια και θα πληρώσει φόρο που μπορεί να υπερβαίνει τις 12 συντάξεις. Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, που διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι δεν έχει μειώσει τις κύριες συντάξεις, έχει βρει πάνω από 4 έμμεσους τρόπους (εισφορά υπέρ υγείας, μέρισμα, επικουρικές, ΕΚΑΣ) να περικόψει τα εισοδήματα των χαμηλοσυνταξιούχων.
Αν δεν εφαρμοζόταν καταχρηστικά από το υπουργικό δίδυμο του υπουργείου Εργασίας αναδρομικά ο ν. 4336/2015, η συγκεκριμένη ασφαλισμένη θα έπαιρνε κύρια σύνταξη 340 ευρώ και επικουρική 85. Η διάταξη που την καταδίκασε σε ένδεια για τα επόμενα 5 χρόνια της ζωής της προβλέπει ότι «το κατώτατο όριο σύνταξης όπως αυτό ισχύει με βάση τις διατάξεις της παρ. 5 δεν έχει εφαρμογή σε όσους έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν από την υπηρεσία από 1/7/2015 και μετά και δεν έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους και παραμένει αμετάβλητο έως τις 31.12.2021. Τα ανωτέρω πρόσωπα μέχρι τη συμπλήρωση του 67ου έτους θα λαμβάνουν το ποσό της σύνταξης που τους αναλογεί στα έτη ασφάλισής τους κατά περίπτωση».
Αναδρομική εφαρμογή
Η ασφαλισμένη που προσέφυγε στον Συνήγορο του Πολίτη διαμαρτύρεται γιατί η αναδρομική εφαρμογή της διάταξης με διαφορά μόνο 7 ημερών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης την εγκλώβισε σε αυτή την τραγική περιπέτεια. Αν γνώριζε για την αναδρομική εφαρμογή του μέτρου, δεν θα έπαιρνε την απόφαση να αποχωρήσει και θα παρέμενε στην εργασία της έως τα 67 προκειμένου να εισπράξει την εθνική σύνταξη Κατρούγκαλου, δηλαδή 384 + 80 = 464 ευρώ.
Η συνταξιοδοτική απόφαση του ΙΚΑ που κοινοποιήθηκε στην 62χρονη ασφαλισμένη αναφέρει ρητώς ότι μετά από 20 χρόνια ασφάλισης η κύρια σύνταξη (πάνω), που της αντιστοιχεί είναι 80 ευρώ τον μήνα με κρατήσεις ασθενείας 4%, και η επικουρική τα 29,22 ευρώ (κάτω)
Η προσφυγή στον Συνήγορο του Πολίτη
Αναλυτικά, η ασφαλισμένη στην προσφυγή της στον Συνήγορο του Πολίτη αναφέρει:
«Με τις υπ’ αριθμ. 1332/11-4-2016 και 1333/11-4-2016 αποφάσεις Διευθυντού του Υποκ/τος ΙΚΑ Συντάξεων Καλλιθέας (επισυναπτόμενες) μου χορηγήθηκαν αντιστοίχως κύρια σύνταξη από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και επικουρική σύνταξη από το ΕΤΕΑ (τ. ΕΤΕΑΜ) ανερχομένης της μεν κύριας σύνταξης σε 80,02 (!!!) ευρώ μηνιαίως, της δε επικουρικής σύνταξης σε 29,22 (!!!) ευρώ μηνιαίως από 7-7-2015.
Για την έκδοση των αποφάσεων αυτών είχα υποβάλει τις υπ’ αριθμ. Πρωτ. 17249 και 17255 με ημερομηνία 7-7-2015 αιτήσεις συνταξιοδοτήσεώς μου αντιστοίχως.
Το εξευτελιστικό αυτό ποσό της σύνταξής μου το οποίο θίγει την ανθρώπινη αξιοπρέπειά μου και καθιστά αδύνατη την επιβίωσή μου οφείλεται στο εξής:
Είμαι νέα ασφαλισμένη (μετά την 1-1-1993) και το ποσό που μου απονεμήθηκε με τις προσβαλλόμενες αποφάσεις, με βάση την ηλικία μου (62 ετών, γεννηθείσα την 6-7-1953), παρ’ όλον ότι είχα 5961 ημέρες κύριας ασφάλισης και 5120 ημέρες επικουρικής ασφάλισης είναι μικρό λόγω του ότι αφενός έλαβα μειωμένη σύνταξη και αφ’ ετέρου, δεν μου καταβλήθηκε το κατώτατο όριο σύνταξης, η χορήγηση του οποίου όμως προεβλέπετο κατά την στιγμή υποβολής της αιτήσεως συνταξιοδοτήσεώς μου και ασκήσεως του θεμελιωμένου δικαιώματός μου (7-7-2015), καταργήθηκε δε μεταγενέστερα με αναδρομική εφαρμογή των αντίστοιχων διατάξεων.
Η έκδοση των πιο πάνω αναφερόμενων αποφάσεων συνταξιοδοτήσεως είναι κατάφωρα παράνομη και έρχεται σε αντίθεση με την συνταγματική αρχή του άρθρου 4.
Να σημειωθεί ότι οι διατάξεις των άρθρων 1-4 Ν. 3863/2010 καταργήθηκαν μόλις με το άρθρο 27 παρ. 4 Ν. 4387/12-5-2016. Επομένως κατά την ημερομηνία που εκδόθηκε η προσβαλλόμενη συνταξιοδοτική πράξη εξακολουθούσαν να ισχύουν.
Προφανώς και υπό το πρίσμα ότι θα εφαρμοζόταν ο Ν. 3863/2010 ψηφίστηκε η κατάργηση του κατώτατου ορίου. Μέχρι την έναρξη συζητήσεων για νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο (που πήρε τελικώς την μορφή του Ν. 4387/2016) περιμέναμε εγκυκλίους για τον τρόπο εφαρμογής των διατάξεων του ν. 3863/2010 για τις αιτήσεις από 1-1-2015 και εφεξής (βλ. και σχετικές εγκυκλίους του ΙΚΑ περί της αναμονής αυτής).
Ακόμα και με την εφαρμογή των διατάξεων του Ν. 3863/2010 η σύνταξή μου θα ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη από το εξευτελιστικό ποσό των 80 ευρώ για κύρια σύνταξη και 20 ευρώ για επικουρική σύνταξη μηνιαίως για εργασία 20 ετών!!!
– Γιατί παρανόμως έσπευσε το αρμόδιο τμήμα Συντάξεων να εκδώσει οριστική απόφαση στην περίπτωσή μου στηριζόμενο στην εξίσου παράνομη υπ’αριθμ. 52/15-12-2015 εγκύκλιο της Διεύθυνσης Παροχών του ΙΚΑ, η οποία εκδόθηκε μετά την ψήφιση του Ν. 4336/2015.
Ειδικότερα παρανόμως κατά την εγκύκλιο 52 του ΙΚΑ εδόθη εντολή στις αρμόδιες υπηρεσίες συντάξεων να προβαίνουν στην έκδοση οριστικών αποφάσεων συνταξιοδοτήσεως για αιτήσεις που έχουν κατατεθεί μέχρι και 18-8-2015 και χωρίς επιφύλαξη ως προς το χορηγούμενο ποσό. Και τούτο γιατί εξ όσων γνωρίζω από καμία διάταξη δεν είχε προβλεφθεί μέχρι το Ν. 4387/2016 ότι οι συντάξεις όσων έχουν θεμελιώσει δικαίωμα από 1-1-2015 και έχουν καταθέσει αίτηση για σύνταξη πριν ή και μετά την 18-8-2015, αλλά με έναρξη συνταξιοδότησης πριν την 1-9-2015 θα υπολογισθούν με τον τρόπο που προβλεπόταν μέχρι 31-12-2014.
– Γιατί αφού με τις μεταβατικές διατάξεις του άρθρου 94 του Ν. 4387/2016, προβλέπεται ότι για τις εκκρεμείς κατά την έναρξη ισχύος του υποθέσεις συνταξιοδοτήσεως εφαρμόζονται οι διατάξεις κάθε φορέα όπως ίσχυαν την 31-12-2014, τότε και εκ του λόγου αυτού δεν θα έπρεπε να εφαρμοστεί στην περίπτωσή μου η μη καταβολή του κατωτάτου ορίου σύνταξης, δεδομένου ότι την 31-12-2014 κατεβάλλετο το κατώτατο όριο σύνταξης, η δε αίτησή μου για σύνταξη έπρεπε ακόμα να ήταν εκκρεμής, σύμφωνα με όσα εκτίθενται ανωτέρω υπό α.α. 3.
– Γιατί όπως αντιλαμβάνομαι, θίγεται άνισα και υπέρμετρα η κατηγορία των συνταξιοδοτουμένων με μειωμένη σύνταξη κατά το χρονικό διάστημα από 1-7-2015 που είχε καταργηθεί (αναδρομικά) η καταβολή του κατωτάτου ορίου σύνταξης μέχρι την 13-5-2016 που προβλέπεται η εφαρμογή της βασικής και αναλογικής σύνταξης.
Παρακαλώ επομένως όπως επιλυθεί το θέμα μου με βάση το νόμο, τις αρχές του δικαίου, της χρηστής διοίκησης και της υποχρέωσης σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας η οποία κατάφωρα και παράνομα έχει προσβληθεί στην περίπτωσή μου και να εκδοθεί διάταξη για την μη εφαρμογή της κατάργησης του κατωτάτου ορίου σύνταξης σε όσους είχαν ήδη καταθέσει αίτηση για σύνταξη πριν τη 16-7-2015, ή να προβούν οι αρμόδιες υπηρεσίες σε κάθε ενδεδειγμένη ενέργεια, ώστε εν συνεχεία να αναθεωρηθούν και τροποποιηθούν οι ανωτέρω αναφερόμενες αποφάσεις».
Εξόντωση για 120.000 εργαζόμενους
Η διάταξη που προβλέπει τη χορήγηση του οργανικού ποσού της σύνταξης βάσει των εισφορών που έχουν καταβληθεί από τους συνταξιοδοτούμενους μετά τις 30/5/2015 έως τη συμπλήρωση του 67ου έτους «εξοντώνει» περίπου 10.000 μητέρες ανηλίκων, οι οποίες έβγαιναν με ευνοϊκότερες διατάξεις νωρίτερα στη σύνταξη. Αυτή η κατηγορία θα πάρει σύνταξη 200-250 ευρώ, ενώ το συνολικό ποσό θα εισπραχθεί μετά τη συμπλήρωση του ορίου των 67 ετών.
Ανάλογες περιπτώσεις υπάρχουν και στον ΟΑΕΕ καθώς πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν διακόψει τη δραστηριότητά τους εξαιτίας της κρίσης και αναγκάζονται να βγουν στη σύνταξη. Οι ασφαλισμένοι που καλούνται να ζήσουν με τα πενιχρά επιδόματα που δίνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τους 120.000 την επόμενη 5ετία.
Ακόμα και αν γνωρίζουν τη διάταξη-λαιμητόμο, αν βιώνουν τον εφιάλτη της ανεργίας και δεν υπάρχει ελπίδα να βρουν δουλειά στις ηλικίες των 62-67, αναγκαστικά συνταξιοδοτούνται νωρίτερα παίρνοντας λιγότερα από 100 ευρώ.