του Αργύρη Παπαστάθη
Μετά από τρία χρόνια αδιάκοπης επιβολής (άμεσων και έμμεσων) φόρων και νέων εισφορών που μείωσαν δραστικά το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής Γιώργος Χουλιαράκης αναγνώρισαν ότι επρόκειτο για πολιτική επιλογή της κυβέρνησης, σε ένα διήμερο τοποθετήσεων στη Βουλή που έμοιαζε με «μνημόσυνο» της πάλαι ποτέ μεσαίας τάξης της χώρας.
«Η φορολογική επιβάρυνση που συνεπάγεται ο προϋπολογισμός του 2017 και του 2018 είναι μεγάλη. Είναι μεγάλη για τους έντιμους και τους συνεπείς, για τη μεσαία τάξη και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Και είναι μια συνειδητή επιλογή που μεταβατικά πήρε η κυβέρνηση ώστε να ενισχύσει τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα» δήλωσε την Τετάρτη ο κ. Χουλιαράκης.
Την Πέμπτη υπερθεμάτισε ο κ. Τσακαλώτος. «Αναφορικά με την υπερφορολογία συμφωνώ με όσα είπε ο Χουλιαράκης. Ο κ. Χουλιαράκης είπε και επαναλαμβάνω και εγώ ότι είχαμε προτεραιότητα την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης σε μια περίοδο που δεν είχαμε έσοδα από πάταξη φοροδιαφυγής» δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών.
Η ατελείωτη λίστα των νέων επιβαρύνσεων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους ελεύθερους επαγγελματίες αρχίζει από το καλοκαίρι του 2015 με τη ψήφιση του τρίτου μνημονίου και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2020 με τη μείωση του αφορολόγητου, σφραγίζοντας έτσι ένα διάστημα έξι ετών με σκληρά μέτρα λιτότητας τα οποία έπληξαν τους (άλλοτε) μικρομεσαίους και του πλέον αδύναμους, εφόσον κόπηκε ακόμη και το ΕΚΑΣ.
Με δεδομένο ωστόσο ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα πρέπει να διατηρηθεί στο 3,5% ως και το 2022, με βάση την υπογραφή του κ. Τσακαλώτου στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου, το συνολικό διάστημα της ασφυκτικής συμπίεσης της μεσαίας τάξης με απόφαση της παρούσας κυβέρνησης εκτείνεται στα οκτώ έτη.
Συνοπτικά για την περίοδο 2015-2018 η κυβέρνηση επέβαλε μέτρα ύψους 14 δισ. ευρώ στα οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
-Μείωση των κύριων και των επικουρικών συντάξεων μέσω της αύξησης του ποσοστού της εισφοράς υπέρ υγείας και περικοπές στους συνταξιούχους με άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης πάνω από 1.170 ευρώ.
-Σταδιακή εξάλειψη του ΕΚΑΣ για 370.000 χαμηλοσυνταξιούχους και μείωση της κατώτατης σύνταξης από 486 ευρώ σε 393 ευρώ. Παράλληλα μειώθηκε η εθνική σύνταξη για τις συντάξεις αναπηρίας, καταργήθηκαν τα επιδόματα συζύγου στις κύριες συντάξεις και εξαλείφθηκαν τα οικογενειακά επιδόματα στις επικουρικές.
-Μεγάλες είναι οι αυξήσεις στις εισφορές για ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες με παράλληλη περικοπή των παροχών και μεσοσταθμική μείωση 20% των νέων συντάξεων που εκδίδονται μετά τις 12 Μαΐου του 2016.
-Στις επιβαρύνσεις των μεσαίων και τον πιο αδύναμων στρωμάτων από έμμεσους φόρους περιλαμβάνονται η αύξηση του ανώτατου συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 24%. Επίσης, η αύξηση του ΦΠΑ στο ρύζι τα μακαρόνια και άλλα βασικά προϊόντα από το 13% στο 24% και οι αυξήσεις φόρου στη μπύρα, στο κρασί, στα οινοπνευματώδη ποτά, στα τσιγάρα και στον καφέ.
-Η άμεση φορολογία αυξήθηκε δραστικά με το πρώτο κύμα της μείωσης του αφορολόγητου, τις αυξήσεις των συντελεστών της φορολογικής κλίμακας και την αύξηση του φόρου στα εισοδήματα από ενοίκια. Παράλληλα οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι μικρομεσαίοι επλήγησαν από την αύξηση της προκαταβολής φόρου από το 50% στο 100%. Επιβαρύνσεις προέκυψαν και από την αύξηση των συντελεστών της εισφοράς αλληλεγγύης και της φορολόγησης των επιχειρηματικών κερδών.
-Aπό την 1η Ιανουαρίου του 2017 αυξήθηκε ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, στη βενζίνη, στο ντίζελ κίνησης και στο υγραέριο κίνησης. Επίσης τέθηκε σε ισχύ το νέο φορολογικό τέλος 5% στους μηνιαίους και διμηνιαίους λογαριασμούς σταθερής τηλεφωνίας.
-Για το 2018 αποφασίστηκε η κατάργηση της έκπτωσης των ιατρικών δαπανών που θα αυξήσει το φόρο που θα πληρώσουν οι πολίτες με προβλήματα υγείας. Παράλληλα έρχονται αυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές για ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες καθώς θα υπολογίζονται επί των καθαρών κερδών προσαυξημένων με τις ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί το 2017. Αναμένεται επίσης το νέο τέλος διανυκτερεύσεων στον τουρισμό και η φορολόγηση στις ενοικιάσεις τύπου Airbnb. Τον Οκτώβριο θα μειωθούν και οι δικαιούχοι του επιδόματος θέρμανσης.
-Για το 2019 η κυβέρνηση έχει ήδη ψηφίζει πολύ σημαντικές μειώσεις για όλους τους συνταξιούχους (ύψους 1,8 δισ. ευρώ) οι οποίες υπολογίζονται σε 18% κατά μέσο όρο στο σύνολο της σύνταξης.
-Για το 2020, η επιλογή της μείωσης του αφορολόγητου από τα 8.636 στα 5.636 ευρώ θα οδηγήσει σε μεγάλη μείωση των πραγματικών εισοδημάτων για τα μικρομεσαία και τα φτωχότερα στρώματα. Για παράδειγμα, με το μέτρο αυτό, ένας συνταξιούχος με ετήσιο εισόδημα 10.000 θα πληρώσει υψηλότερο φόρο κατά 760 ευρώ χάνοντας σχεδόν μια ολόκληρη σύνταξη.