Τη συνολική και σύγχρονη λύση στην οποία κατέληξαν το υπουργείο Περιβάλλοντος και οι αρμόδιοι φορείς για τα αυθαίρετα παρουσίασε ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης.

Μετά από συνάντηση που είχε η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος με  τους προέδρους του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), κ. Γιώργο Στασινό, και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), κ. Στράτο Παραδιά, ο κ. Χατζηδάκης έκανε λόγο για μια συνολική, σύγχρονη και δίκαιη λύση στο θέμα των αυθαιρέτων.

Συγκεκριμένα, δήλωσε «πολύ ικανοποιημένος», καθώς οι νέες ρυθμίσεις είναι σύμφωνες με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και έχουν τη συναίνεση σε μεγάλο βαθμό τόσο του ΤΕΕ όσο και της ΠΟΜΙΔΑ.

Τελευταία παράταση μέχρι τον Ιούνιο του 2020

Πρώτον, θα δοθεί μια παράταση για την τακτοποίηση αυθαιρέτων μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2020. Η παράταση αυτή θα είναι η τελευταία παράταση για την κατηγορία 5, για τα βαριά αυθαίρετα. Από τον Ιούνιο και μετά δεν θα υπάρξει άλλη τέτοια δυνατότητα για αυτή τη συγκεκριμένη κατηγορία.

Δεύτερον, από το τέλος του Ιουνίου και μετά θα υπάρξει μια σφαιρική και μονιμότερη λύση για το ζήτημα των αυθαιρέτων. Ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά της λύσης αυτής; Πρώτα από όλα, θα εξακολουθήσει να υπάρχει η κόκκινη γραμμή του 2011. Δηλαδή μιλάμε για αυθαίρετα που με βάση τους σημερινούς νόμους, τον νόμο του 2013 και τον νόμο του 2017, έχουν αναγνωριστεί ως αυθαίρετα και για τα οποία μιλάει έτσι κι αλλιώς η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Εκτός αυτού, θα συνδεθεί η τακτοποίηση των αυθαιρέτων από τον Ιούνιο και μετά με την έκδοση ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου ή της ιδιοκτησίας.

Επιπλέον, θα υπάρξει άλλη μια παράμετρος που έχει να κάνει με τα χρήματα που θα καταβάλλονται στο Δημόσιο για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων. Δηλαδή από τον Ιούνιο του 2020 και μετά, όποιος δεν έχει μέχρι τότε τακτοποιήσει το ακίνητό του, θα καταβάλει 20% παραπάνω χρήματα για την τακτοποίησή του. Και για κάθε χρόνο περαιτέρω καθυστερήσεων θα καταβάλλεται ένα επιπλέον 5%. Δηλαδή αν καθυστερήσεις ένα χρόνο ακόμα, θα πληρώνεις 25%, αν καθυστερήσεις δυο χρόνια ακόμα 30%, κ.ο.κ.. Θεωρούμε ότι η ρύθμιση αυτή είναι δίκαιη και λειτουργική. Δίκαιη, διότι συνδέει το ύψος των χρημάτων που καταβάλλονται με την ταχύτητα, με την οποία κάποιος ιδιοκτήτης σπεύδει να τακτοποιήσει το ακίνητό του. Και λειτουργική, διότι το Υπουργείο αυτό, τουλάχιστον στο συγκεκριμένο ζήτημα, παύει να είναι Υπουργείο παρατάσεων και γίνεται ένα υπουργείο συνολικής ρύθμισης για τα αυθαίρετα. Ρύθμιση η οποία δεν είναι αποτέλεσμα συναλλαγής, αλλά αποτέλεσμα συνεννόησης. Επίσης έχει ως βάση το Σύνταγμα και τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αυτή είναι η βασική φιλοσοφία της ρύθμισης και δίνω τον λόγο στον κ. Οικονόμου να παρουσιάσει το θέμα ειδικά με την ηλεκτρονική ταυτότητα.

Ακόμα μια φορά θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Στασινό και τον κ. Παραδιά, τον κ. Παραδιά και τον κ. Στασινό, για το εποικοδομητικό πνεύμα συνεργασίας το οποίο επέδειξαν, προκειμένου όλοι μαζί να αντιμετωπίσουμε σε μια καλύτερη βάση αυτό το θέμα το οποίο έχει ταλαιπωρήσει και την πολιτεία και τους μηχανικούς και τους ιδιοκτήτες, επί πάρα πολλά χρόνια».

Η ηλεκτρονική ταυτότητα κτηρίου

Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Δημήτρης Οικονόμου εξηγώντας τη διπλή ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου είπε ότι « για τα νέα κτίρια, αυτά που κατασκευάζονται από εδώ και πέρα, η ηλεκτρονική ταυτότητα θα είναι σε επίπεδο κτιρίου. Αυτό είναι εύκολο γιατί υπάρχει πλέον μια άδεια συνολική, δεν υπάρχει καμιά πρακτική δυσκολία ή κάποιο ιδιαίτερο κόστος για να δηλώνεται με ενιαίο τρόπο όλο το κτίριο. Για τα παλαιότερα κτίρια πάλι στο τέλος θα καταλήξουμε σε ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου, ασφαλώς θα προκύψει κι εκεί, αλλά με μια σταδιακή διαδικασία η οποία θα μπορεί να γίνεται κατά διηρημένη ιδιοκτησία. Δηλαδή όποιος έχει μια διηρημένη ιδιοκτησία και θέλει να κάνει μια μεταβίβαση ή για κάποιο άλλο λόγο ενδιαφέρεται, να το νοικιάσει ή οτιδήποτε, θα μπορεί να δημιουργήσει ηλεκτρονική ταυτότητα αποκλειστικά της διηρημένης ιδιοκτησίας του. Σιγά- σιγά θα προστίθενται και οι υπόλοιπες διηρημένες ιδιοκτησίες και στο τέλος πάλι θα έχουμε το συνολικό ακίνητο. Ο πρώτος που θα θέλει να κάνει μια τέτοια ηλεκτρονική ταυτότητα διηρημένης ιδιοκτησίας θα πρέπει να δηλώσει και το ποσοστό που του αντιστοιχεί σε χιλιοστά επί των κοινοχρήστων και αν υπάρχουν αυθαιρεσίες στα κοινόχρηστα, θα πρέπει να δηλώσει και τα κοινόχρηστα, δηλαδή να υπάρξουν σχετικά σχέδια. Αν υπάρχουν αυθαιρεσίες, δεν υπάρχει κάποια τέτοια υποχρέωση. Αυτό θα είναι θέμα μιας δήλωσης. Αν κάποιος σκόπιμα δεν το δηλώσει, θα το βρει μπροστά του αργότερα.

Ένα άλλο στοιχείο για το οποίο έχει γίνει μεγάλη συζήτηση, για το ποια δικαιολογητικά απαιτούνται. Και στις δύο περιπτώσεις θα απαιτούνται τα ίδια δικαιολογητικά. Γίνεται μία εξαίρεση για τη στατική επάρκεια, στην περίπτωση της διηρημένης ιδιοκτησίας, για μια πενταετία. Παραμένει όμως η υποχρέωση δήλωσης βεβαίωσης τρωτότητας. Αν η βεβαίωση τρωτότητας αναφέρει ότι υπάρχει πρόβλημα στατικότητας ή οτιδήποτε άλλο, προφανώς οποιοσδήποτε θέλει μπορεί να προχωρήσει και στο επόμενο στάδιο αμέσως. Αλλά δεν θα είναι υποχρεωτικό εξαρχής, διότι είναι μια βαριά διαδικασία και σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι απαραίτητη επί της ουσίας από την αρχή.

Ένα άλλο σημαντικό είναι ότι οι προβλεπόμενοι, από τη σημερινή νομοθεσία, έλεγχοι των δηλώσεων αυθαιρέτων σε ποσοστό 5% που δεν έχουν ενεργοποιηθεί, θα ενεργοποιηθούν πάρα πολύ γρήγορα. Θα γίνεται από ιδιώτες ελεγκτές δόμησης και προφανώς στην περίπτωση που θα εντοπίζονται αυθαιρεσίες θα υπάρχουν σοβαρές κυρώσεις τις οποίες θα τις μάθετε αναλυτικά.

Άρα αυτό το οποίο είναι βασικό στοιχείο της όλης προσέγγισης είναι η μη αναπαραγωγή του προβλήματος των αυθαιρέτων από εδώ και πέρα. Η ενεργοποίηση αυτών των ελέγχων μαζί με την ηλεκτρονική ταυτότητα σίγουρα μας δίνει τους μηχανισμούς που θα επιτρέπουν να ελέγχουμε ότι δεν θα έχουμε αυθαίρετα από εδώ και πέρα. Ή αν θα έχουμε από κάποιους, θα υπάρχουν αυστηρές κυρώσεις και θα μπορούν να αντιμετωπίζονται».

Ο ρόλος των μηχανικών

Ο Γιώργος Στασινός πρόεδρος του ΤΕΕ  δήλωσε ότι «Είναι σημαντικό, και ξέρετε ότι ήταν αίτημα και δικό μας, να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα και να μην έχουμε οι μηχανικοί έναν ρόλο διεκπεραιωτή, να μαζεύουν κάποια στοιχεία για δηλώσεις αυθαιρέτων, που απαιτούνται για τις μεταβιβάσεις ακινήτων. Έτσι, με την καλή συνεργασία που είχαμε με το Υπουργείο, με τον υπουργό, τον υφυπουργό και τους γενικούς γραμματείς και με την ΠΟΜΙΔΑ προχωρήσαμε ένα βήμα παραπέρα.

Τον Ιούνιο θα ισχύει η ταυτότητα κτιρίου και η ταυτότητα ιδιοκτησίας και σιγά σιγά θα συμπληρώνεται και θα οδηγεί σε όλο το κτίριο. Είναι σημαντικό ότι και για τους ιδιοκτήτες θα υπάρχουν σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα τα σχέδια, όπως έχουν κατασκευαστεί τα κτίρια και τα διαμερίσματα. Έτσι θα έχουμε απόλυτα στοιχεία για το ποιος είναι ο κτιριακός πλούτος της χώρας, το οποίο ήταν και σημαντικό για να κάνουμε και τον αντίστοιχο σχεδιασμό.

Παράλληλα, με το σύστημα που θα ελέγχει το 5% των δηλώσεων δειγματοληπτικά και παράλληλα με το ηλεκτρονικό σύστημα καταγγελιών, το οποίο θα μπορεί οποιοσδήποτε να καταγγείλει κάποιον που χτίζει σήμερα αυθαίρετο και θα πηγαίνει ένας ελεγκτής δόμησης να το ελέγχει και θα έχει και βαριά πρόστιμα, νομίζω ότι με την κόκκινη γραμμή της 28ης 7ου του 2011, λύνουμε ένα πολύ σημαντικό ζήτημα που υπήρχε στη χώρας μας και ο καθένας πίστευε ότι μπορούσε να χτίζει αυθαίρετο και να μην τιμωρείται.

Ο συνδυασμός όλων αυτών των μέτρων θα μας οδηγήσει να μην θέλει ο κάθε πολίτης και να μην έχει καν στο μυαλό του κάποιος να χτίζει αυθαίρετο, γιατί θα του κοστίζει πάρα πολύ ακριβά και δεν θα υπάρχει ούτε μια περίπτωση να μην τον πιάσουν.

Πηγαίνουμε σε μια πολύ σημαντική ρύθμιση που προβλεπόταν και στους προηγούμενους νόμους. Σαν ΤΕΕ, είμαστε έτοιμοι να την εφαρμόσουμε. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα θέλει ενδεχομένως κάποιες μικρές αλλαγές. Άρα θα μπορούμε από 30 Ιουνίου να υποστηρίξουμε αυτή τη διαδικασία πλατφόρμα και έτσι λύνουμε ένα τεράστιο πρόβλημα που υπήρχε μέχρι σήμερα, όχι μόνον το ΤΕΕ, η Πολιτεία, οι ιδιοκτήτες αλλά και σε συνεργασία με το ΣτΕ και αυτά που προβλέπονταν μέχρι σήμερα. Είναι πολύ σημαντικό βήμα γιατί έτσι μόνον μπορούμε να αλλάξουμε νοοτροπία. Να ξέρει ο καθένας ότι δεν μπορεί να χτίσει αυθαίρετο και ότι θα του το κατεδαφίσουν κάποια στιγμή και ότι σε αυτό θα πρέπει να ληφθούν πρωτοβουλίες όταν το χτίσει αυθαίρετα, και θα είναι αυστηρές οι ποινές και ότι θα υπάρχει μια κανονικότητα στη χώρα που ο καθένας θα είναι ίσος απέναντι στους νόμους».

Η άποψη της ΠΟΜΙΔΑ

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ Στράτο Παραδιά «Με τη νέα ρύθμιση, ταυτότητα κτιρίου θα αποκτά κάθε κτίριο που μεταβιβάζεται ολόκληρο καθώς και κάθε κτίριο που η πλειοψηφία των ιδιοκτητών του θα επιλέξει να αποκτήσει ταυτότητα για όλο το κτίριο αντί να πληρώνουν κάθε φορά μηχανικό για μία – μία ιδιοκτησία. Θα είναι ένα μέτρο χρήσιμο για την κοινωνία και ελπίζουμε ότι δεν θα προκύψει καμία επιβάρυνση για τους ιδιοκτήτες ακινήτων».