Ένα από τα υψηλότερα «κενά ΦΠΑ» στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να καταγράφει η Ελλάδα, με την εξάπλωση των ηλεκτρονικών συναλλαγών να λειτουργεί ως… αντίδοτο, αφού αφενός, ενισχύει τη διαφάνεια και μειώνει τη φοροδιαφυγή και αφετέρου, αυξάνει τα φορολογικά έσοδα.
Σύμφωνα με μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), με τίτλο «Ηλεκτρονικές πληρωμές στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της πανδημίας», η υψηλότερη χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών σχετίζεται με χαμηλότερο «κενό ΦΠΑ» ανά την Ευρώπη και έχει σημαντικά θετική επίδραση στα φορολογικά έσοδα. «Τα φορολογικά έσοδα το τελευταίο διάστημα έχουν πάει καλύτερα από το αναμενόμενο, εξαιτίας τουλάχιστον τριών παραγόντων: της μεγέθυνσης της οικονομίας, του πληθωρισμού, καθότι η Ελλάδα έχει μεγαλύτερο κομμάτι έμμεσων φόρων και τέλος, των ηλεκτρονικών πληρωμών», τόνισε χαρακτηριστικά ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, κ. Νίκος Βέττας, εστιάζοντας στα εξής ορόσημα:
- Το 2015, οπότε και επιβλήθηκαν τα capital controls. Τότε μόλις το 7,5% της ιδιωτικής κατανάλωσης στην Ελλάδα γινόταν μέσω κάρτας έναντι 25,8% στην υπόλοιπη Ευρώπη.
- Το 2017 που βάσει Νόμου καθίστατο υποχρεωτική η λειτουργία POS από πολλούς εμπόρους, ενώ δίνονταν κίνητρα στα νοικοκυριά, «δένοντας» το αφορολόγητο με τη χρήση ηλεκτρονικών συναλλαγών. Το επίμαχο ποσοστό αυξήθηκε στο 18%, με τον μέσο όρο της Ευρώπης να υπολογίζεται σε 28,3%. Το 2019, οπότε τα επίμαχα κίνητρα ενισχύθηκαν περαιτέρω. Η Ελλάδα εμφανίζει ποσοστό άνω του 20% (31,8% η Ευρώπη) και
- Το 2021 – μετά την κρίση της πανδημίας. Η χώρα μας βρίσκεται λίγο πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης (37,1% έναντι 36,8%).
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η χρήση καρτών στην Ελλάδα έχει εκτοξευτεί τα τελευταία χρόνια, με τον αριθμό των συναλλαγών να «αγγίζει» το 1,4 δισεκατομμύρια το 2021 και το 1,8 δισεκατομμύρια πέρυσι. Αντιστοίχως, η αξία των συναλλαγών προσεγγίζει το 2022 τα 50 δισ. ευρώ. «Η συνολική αξία εγχώριων συναλλαγών με ελληνικές κάρτες ξεπέρασε για πρώτη φορά πέρυσι την αξία αναλήψεων μετρητών, ενώ η χρήση καρτών επεκτείνεται σε μικρότερης αξίας συναλλαγές. Η συχνότερη αυτή χρήση συνάδει και με συστηματική πτώση στη μέση αξία συναλλαγών, από άνω των 100 ευρώ το 2009 σε κάτω των 30 ευρώ το 2022», τονίζεται χαρακτηριστικά.
Παρά τη σύγκλιση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, ωστόσο, το επίπεδο χρήσης καρτών σε σχέση με την ιδιωτική κατανάλωση στην Ελλάδα παραμένει το 18ο χαμηλότερο μεταξύ των 27 μελών της ΕΕ, καθώς η χρήση καρτών παραμένει αναλογικά χαμηλή σε συγκεκριμένους κλάδους, όπως οι υπηρεσίες. Στο πλαίσιο αυτό, το ΙΟΒΕ συστήνει την υιοθέτηση συγκεκριμένων πολιτικών, ήτοι:
- Την εισαγωγή πιο άμεσων μέτρων επιστροφής χρημάτων, όπως το cashback αντί για την υπάρχουσα επιστροφή φόρου, γιατί προσδίδει μεγαλύτερη διαφάνεια και μεγαλύτερο κίνητρο στον χρήστη να κατευθυνθεί προς τις ηλεκτρονικές πληρωμές.
- Την επέκταση των φορολογικών κινήτρων στην πλευρά της προσφοράς, των επαγγελματιών. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με στοχευμένες εκπτώσεις φόρου ή και σύνδεση μέρους των εκπιπτόμενων δαπανών αυτοαπασχολούμενων με χρήση επαγγελματικού λογαριασμού και ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών.
- Την επαναπροώθηση του μηχανισμού της λοταρίας. Ενδεικτικά, η εισαγωγή σε στοχευμένες κατηγορίες επαγγελματιών.
- Την επέκταση της εφαρμογής της υποχρεωτικής αποδοχής πληρωμών με ηλεκτρονικά μέσα σε όλους τους παρόχους υπηρεσιών, τόσο για B2B, όσο και για B2C συναλλαγές.
Οι e-πληρωμές ανά κλάδο
Σε κλαδικό επίπεδο, ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών στις υπηρεσίες έτοιμου φαγητού και εστίασης. Οι περιορισμοί λόγω COVID-19 και οι νέες συνήθειες οδήγησαν σε συστηματική αύξηση των συναλλαγών χωρίς φυσική παρουσία για τις συγκεκριμένες υπηρεσίες την περίοδο 2019 – 2022.
Αγορές ένδυσης: Ο αριθμός συναλλαγών με χρεωστικές κάρτες υπερδιπλασιάστηκε σε σχέση με το 2019, ενώ ο αντίστοιχος για πιστωτικές κάρτες αυξήθηκε κατά 11%. Η μέση αξία συναλλαγών με χρεωστικές κάρτες για διαδικτυακές αγορές ένδυσης μειώθηκε ελαφρά σε σχέση με το 2019, ενώ η αντίστοιχη αξία με πιστωτικές κάρτες αυξήθηκε.
Υπηρεσίες διατροφής: οι διαδικτυακές συναλλαγές εκτοξεύθηκαν σε σχέση με την προ-πανδημίας περίοδο και διατηρήθηκαν συστηματικά υψηλότερα, αντανακλώντας την ανάπτυξη των υπηρεσιών διανομής έτοιμων γευμάτων. Η χρήση χρεωστικών και πιστωτικών καρτών είναι περίπου τέσσερις και 15 φορές μεγαλύτερη σε σχέση με το 2019 αντίστοιχα. Η μέση αξία διαδικτυακών συναλλαγών με χρεωστικές κάρτες για υπηρεσίες διατροφής μειώθηκε ελαφρά σε σχέση με το 2019, ενώ η μέση αξία συναλλαγών με πιστωτικές κάρτες αυξήθηκε.
Διαδικτυακές αγορές σε φαρμακεία: οι πιστωτικές κάρτες σημειώνουν εντυπωσιακή άνοδο από τα μέσα του 2020, ενώ οι χρεωστικές κάρτες ακολουθούν με ηπιότερη άνοδο. Η χρήση χρεωστικών καρτών αυξήθηκε κατά περίπου 60%, των πιστωτικών καρτών κατά πολλαπλάσια άνω του 15. Η μέση αξία συναλλαγών με χρεωστικές κάρτες παρέμεινε σταθερή σε σχέση με τον Ιούλιο του 2019, ενώ η μέση αξία συναλλαγών με πιστωτικές και προπληρωμένες κάρτες μειώθηκε μετά τον Ιούλιο του 2020.
Υπηρεσίες κοινής ωφέλειας: οι ηλεκτρονικές πληρωμές λογαριασμών μέσω χρεωστικών και πιστωτικών καρτών εκτοξεύθηκαν κατά περίπου οκτώ φορές Η χρήση, τόσο πιστωτικών, όσο και χρεωστικών καρτών, ακολούθησαν ανοδική τάση κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η μέση αξία συναλλαγών έχει αυξηθεί κατά περίπου 30% σε σχέση με το 2019, ενώ η απότομη αύξηση το 2022 οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον υψηλό πληθωρισμό στα ενεργειακά αγαθά.
Μεταφορικές υπηρεσίες ταξί: οι διαδικτυακές συναλλαγές με χρεωστικές κάρτες αυξήθηκαν κατά σχεδόν 2,5 φορές σε σχέση με το 2019. Η αύξηση των συναλλαγών με χρεωστικές κάρτες είναι μεγαλύτερη από την αύξηση των πιστωτικών καρτών. Η χρήση πιστωτικών καρτών είναι κατά περίπου 70% υψηλότερη, σε όρους αξίας. Για όλα τα προϊόντα, η μέση αξία συναλλαγών έχει αυξηθεί, εν μέρει και λόγω της αύξησης στο κόμιστρο.
Διαβάστε ακόμη:
Επιστρεπτέα προκαταβολή: Παράταση και λύση για όσους περιμένουν ακόμα τα δάνεια
«Ομπρέλα» προστασίας σε 60.000 δανειολήπτες που πλήττονται από τη «βροχή» αυξήσεων στα επιτόκια