Σαφής ένδειξη έλλειψης εμπιστοσύνης προς την Αθήνα η καθυστέρηση στη λήψη της απόφασης – «Ανάσα» για τράπεζες και πραγματική οικονομία η πρόσβαση των τραπεζών στον φθηνό δανεισμό της ΕΚΤ – Ημερομηνία-σταθμός η 22α Ιουνίου όπου συνεδριάζει η διοίκηση της τράπεζας
Το σχεδόν ρητό «όχι» του Μάριο Ντράγκι αναφορικά με την επαναφορά του waiver για τα ελληνικά ομόλογα, επί τυπικής βάσης και βάσει των κανόνων λειτουργίας της ΕΚΤ είναι απόλυτα δικαιολογημένο. Η τράπεζα δεν μπορεί να δεχθεί ως ενέχυρα ομόλογα μίας χώρας που η αξιολόγησή της βρίσκεται στο επίπεδο «junk» και όταν το πράττει δρα περισσότερο ως πολιτικός και όχι ως νομισματικός οργανισμός.
Τόσο η πρώτη απόφαση της ΕΚΤ, το 2011, να δεχθεί ως ενέχυρα τα ελληνικά ομόλογα προκειμένου να δανείζει φθηνά τις ελληνικές τράπεζες όσο και αυτή του Φεβρουαρίου του 2015 να υπάρξει άρση του waiver ήταν μία πολιτική απόφαση ή έστω μία απόφαση για την οποία ο κ. Ντράγκι είχε εξασφαλίσει την έγκριση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και κυρίως του Βερολίνου.
Το μεγάλο ερωτηματικό για το όλο ζήτημα, όπως αναφέρει και ανάλυση της Bank of America Merrill Lynch, γιατί ο κ. Ντράγκι αποφάσισε η επαναφορά ή όχι του waiver να γίνει σε μία νέα συνεδρίαση της ΕΚΤ και όχι με μία απλή ανακοίνωση, ανά πάσα στιγμή, η οποία μπορεί να είναι το αποτέλεσμα τηλεδιάσκεψης.
Πιθανώς γιατί οι Ευρωπαίοι και μαζί με αυτούς και ο πρόεδρος της ΕΚΤ δεν έχουν ακόμη απόλυτη εμπιστοσύνη στην ελληνική κυβέρνηση όχι τόσο αναφορικά με την ψήφιση όλου του όγκου των προαπαιτούμενων, όσο με την εφαρμογή αρκετών εξ αυτών. Ταυτόχρονα η καθυστέρηση στην επαναφορά του waiver αποτελεί έναν ακόμη μοχλό πίεση προς την Αθήνα, ούτως ώστε να αποτραπεί η επανάληψη φαινομένων όπως η περίφημη «περήφανη διαπραγμάτευση» του Γ. Βαρουφάκη, που έφερε τη χώρα στο σύνολό της και όχι μόνο την οικονομία της, ένα βήμα πριν από τον γκρεμό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η επόμενη, προγραμματισμένη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ είναι στις 22 Ιουνίου, μάλλον σημαδιακή ημερομηνία, καθώς πραγματοποιείται μία μέρα πριν από το «επικίνδυνο» δημοψήφισμα για το Brexit.
Η 22α Ιουνίου, όμως, είναι μία ακόμη πιο σημαντική ημέρα για το τραπεζικό σύστημα, τουλάχιστον της Ευρώπης, με δεδομένο ότι τότε θα πραγματοποιηθεί η πρώτη «στοχευμένη πράξη πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης» (TLTRO II), κατά την οποία οι τράπεζες θα μπορέσουν να δανειστούν με μηδενικά επιτόκια. Σαφώς σε περίπτωση που η απόφαση για επαναφορά του waiver ληφθεί πριν από αυτήν την ημερομηνία, τότε και οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν πρόσβαση στον εξαιρετικά φθηνό δανεισμό της ΕΚΤ, με το επιτόκιο για τα 4ετή δάνεια που θα λάβουν να είναι σταθερό.
Όσο για την ικανότητα των ελληνικών τραπεζών να εκμεταλλευθούν αυτές τις φθηνές δημοπρασίες δανείων, σύμφωνα, εκ νέου, με την BofA έχουν κάθε δυνατότητα, καθώς διαθέτουν ενέχυρα συνολικού ύψους 27 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα ποσό το οποίο όχι μόνο θα ενισχύσει τη δική τους κεφαλαιακή επάρκεια, αλλά ενδέχεται να οδηγήσει και σε μία πρώτη προσπάθεια αύξησης των χορηγήσεων προς την πραγματική οικονομία.
Όλα, όμως, εξαρτώνται από την απόφαση της ΕΚΤ και ίσως ακόμη περισσότερο από την πραγματική διάθεση ή όχι της κυβέρνησης να εφαρμόσει όλα όσα -έστω και ασθμαίνουσα – υπέγραψε.
Και ίσως θα πρέπει, ακόμη, να τονισθεί ότι την ίδια ώρα ο πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γ. Προβόπουλος, φρόντισε να προειδοποιήσει σε ομιλία του ότι ο κίνδυνος του Grexit μπορεί να έχει μειωθεί σημαντικά αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχει εκλείψει και ίσως επανέλθει με την ίδια ένταση, εάν δεν υπάρξει ορθή εφαρμογή των απολύτως απαραίτητων μεταρρυθμίσεων.