Ήλθε, είδε και… απήλθε ο Ρωμαίος πρώην Πρωθυπουργός της Ιταλίας και νυν Επίτροπος Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι, κομίζοντας το μήνυμα «συνεχίστε τις μεταρρυθμίσεις, μη χάσετε το μεταρρυθμιστικό momentum, κλείστε την 5η Αξιολόγηση».
Τι άλλαξε σε σχέση με 4 μήνες πριν, όταν την Ελλάδα είχε επισκεφθεί ο προκάτοχός του Πιέρ Μοσκοβισί;
Έχει αλλάξει ολόκληρη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία έχει αναλάβει να ασκεί την αυξημένη εποπτεία της χώρας μας: Κι αν η απερχόμενη ηγεσία της έκρυβε πράγματα «κάτω από το χαλί» χάριν της υστεροφημίας της ή ενόψει ευρωεκλογών και της καριέρας τους την επόμενη ημέρα, η νέα Κομισιόν – που έχει μόνον προβλήματα μπροστά της για να λύσει – ένα πράγμα: αξιοπιστία και προσήλωση στους στόχους για να κυλήσουν όλα ήσυχα και ομαλά στο νέο ξεκίνημα που κάνει.
Ήταν οι ίδιοι λόγοι για τους οποίους ο Τζεντιλόνι, 2 χρόνια νωρίτερα αποθέωνε -ως πρωθυπουργός- τον Αλέξη Τσίπρα λέγοντας του: «οι μεταρρυθμίσεις έσωσαν τη χώρα σου, σού βγάζω το καπέλο». Παραδόξως ίσως, ο Τζεντιλόνι ήταν υπουργός στην αριστερή κυβέρνηση του Ματέο Ρέντζι μέχρι που αυτός παραιτήθηκε όταν έχασε ένα δημοψήφισμα και τον διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία.
Τι κρατάει η Αθήνα από την πρώτη επίσκεψη Τζεντιλόνι
Στο πρώτο crash test με την νέα ηγεσία της ΕΕ και από όσα είπε ο διάδοχος του Πιέρ Μοσκοβισί (ή ακόμα και από τη γλώσσα του σώματος) τα συμπεράσματα είναι:
* Σχετικά με την Α΄κατοικία: Η κυβέρνηση αποφασίζει «τι θα ισχύσει μετά» την κατάργηση της προστασίας. Ουσιαστικά εμμέσως έστειλε μήνυμα ότι δεν υπάρχει παράταση, αλλά η κυβέρνηση θα επιλέξει κάποια μέτρα πρόνοιας με κριτήρια και προϋποθέσεις για λίγους και οικονομικά ασθενέστερους.
* Σχετικά με τους στόχους για το πλεόνασμα: «Νομιμοποιείστε να ζητάτε μείωση στόχων στα πρωτογενή πλεονάσματα», δηλαδή φοροελαφρύνσεις και λιγότερη λιτότητα. Η διαπίστωση ήταν πολύ σημαντική, γιατί δεν ήταν μια συναισθηματική κρίση για έναν λαό που υπέφερε, αλλά μια τεχνοκρατική παρατήρηση πως δημιουργείται de facto δημοσιονομικός χώρος λόγω της προοδου της χώρας και της οικονομίας (αναβαθμίσεις, πτώση επιτοκίων ομολόγων κλπ), συνεπώς οι στόχοι για τα πρωτογενή μπαίνουν ξανά σε συζήτηση.
Το χρονοδιάγραμμα
* Σεπτέμβριο-Οκτώβριο στο Eurogroup οι αποφάσεις για πλεονάσματα: ο Τζεντιλόνι θύμισε αυτό που πολλοί ξεχνούν στην Αθήνα: Το Eurogroup και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αποφασίζουν για τα πλεονάσματα, και κανένας άλλος. Ούτε η Κομισιόν, ούτε ο Τζεντιλόνι ή ο Μοσκοβισί. Όι αποφάσεις μπορεί να αργήσουν. Πρακτικά στην Αθήνα όλοι κατάλαβαν ότι τελευταία στιγμή με το νέο Προϋπολογισμό του 2021 θα μάθουμε αν μειώθηκε ο στόχος για τα πρωτογενή και αν δοθεί χώρος 0,5-1% του ΑΕΠ (1-2 δισ. ευρώ) για παροχές και φοροελαφρύνσεις.
* Ιούνιο θα έρθουν οι αποφάσεις για Επενδύσεις με 4 δισ. ευρώ ANFAs-SMPs. Πάλι το Eurogroup θα είναι που θα αποφασίσει τότε.
* Μάρτιο στο Eurogroup θα κριθεί και η δημοσιονομική «χαλάρωση» 250 εκατ. ευρώ (από το 2020) λόγω μεταναστευτικού (αφορά δαπάνες που η Αθήνα ζητά να αφαιρούνται από τον στόχο για τα πλεονάσματα 3,5% ή όσο τυχόν αυτά τελικώς μειωθούν από το 2021 και μετά.
Μάχη για δημοσιονομικό χώρο
Συνεπώς στόχος της κυβέρνησης είναι πλέον κάθε τρεις μήνες να κατακτά δημοσιονομικό χώρο για φοροελαφρύνσεις. Θα τα καταφέρει; Προς το παρόν πάντως, ο Επίτροπος Τζεντιλόνι είπε πως οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών πείστηκαν ότι η ανάπτυξη θα είναι πολύ υψηλότερη από 1,8% που προέβλεπαν για τη χώρα μας -και ενδεχομένως να ανακοινώσουν 2,5% την ερχόμενη εβδομάδα.