Μόνιμη αύξηση (έως και διπλασιασμό) του αποθεματικού του κράτους για φυσικές καταστροφές, από το 2024 και μετά, θα προβλέπει το προσχέδιο του νέου Προϋπολογισμού που θα κατατεθεί στις 2 Οκτωβρίου στη Βουλή. Σε πρώτη φάση θα διαθέτει από φέτος 300 εκατ. ευρώ, το 2024 τα κονδύλια αυτά θα αυξηθούν κατά 300 εκατομμύρια και το 2025 έως και 1 δισ. ευρώ. Θα καλυφθούν από τα έσοδα εντός περιβαλλοντικού «κουμπαρά» που ανοίγει με αφορμή της ανάγκες των πλημμυροπαθών του κυκλώνα «Daniel».
Η ενίσχυση του «κουμπαρά» των αποζημιώσεων θα γίνει με τα 1 έως και 6 ευρώ ανά διανυκτέρευση που θα πληρώνουν επιπλέον (εν σχέσει με τα 0,5-4 ευρώ που πληρώνουν σήμερα) ως φόρο διαμονής στα ξενοδοχεία, οι ξένοι αλλά και οι Έλληνες τουρίστες. Για παράδειγμα, μια 4μελής οικογένεια για 10 ημέρες διακοπών ετησίως στην Ελλάδα, θα δίνει 40 ή έως και 240 ευρώ, αναλόγως αν διαμένει σε απλό τετράκλινο δωμάτιο ή… σε σουίτα πεντάστερου ξενοδοχείου.
Στον ίδιο «πράσινο κουμπαρά» για αποζημιώσεις από φυσικές καταστροφές, θα μπαίνουν και οι πάσης φύσεως «εθελοντικές εισφορές» επιχειρήσεων, όπως αυτές που ανακοινώθηκαν εκ μέρους των εφοπλιστών και των τραπεζών.
Επιπλέον όμως, από το 2024 στο τραπέζι μπαίνουν και άλλοι «πράσινοι» φόροι, καθώς μάλιστα η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες όπου δεν έχουν ακόμα επιβληθεί αμιγώς φόροι ρύπων (Pollution and resources taxes).
Αλλάζουν τα πάντα
Ο «πράσινος κουμπαράς» φυσικών καταστροφών ήρθε για μείνει. Και θα πρέπει να γεμίζει κάθε χρόνο με όλο περισσότερα κονδύλια. Το 2021 στην Ελλάδα εισπράχθηκαν 7,13 δισ. «περιβαλλοντικοί φόροι» πάσης φύσεως, όσοι ακριβώς και το 2017. Η πλειοψηφία τους (5,5 δισ. ευρώ) προέρχεται από φόρους στα καύσιμα και την ενέργεια, ενώ ελάχιστα είναι τα ποσά (0,1 δισ. ευρώ) που προέρχονται από φόρους «ρύπανσης».
Τα έσοδα για αποζημιώσεις, όμως, δεν είναι πλέον αρκετά. Και πέραν όσων ανακοινώσει ο πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ, πανευρωπαϊκά πλέον η οδηγία προς τα κράτη-μέλη είναι να αυξήσουν τα περιβαλλοντικά έσοδα, αλλά και να εφαρμόζουν την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».
«Χρειάζονται περισσότεροι πόροι και καλύτερες επενδύσεις για την πρόληψη και ανθεκτικότητα στο κλίμα», τόνισε ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου με δραματικούς τόνους και ο αρμόδιος επίτροπος Γιάνεζ Λέναρτσιτς, αποκαλύπτοντας ότι τα αιτήματα αρωγής για αποζημιώσεις από τις κυβερνήσεις έχουν πενταπλασιαστεί (+400%) μέσα στα δύο τελευταία χρόνια!
Φόροι αλά ευρωπαϊκά
Πανευρωπαϊκά τα κράτη-μέλη προβαίνουν πλέον σε μελέτη και επαναπροσδιορισμό των περιβαλλοντικών φόρων, τόσο για να καλυφθούν ανάγκες αποζημιώσεων όσο και εξαιτίας της ανάγκης να επιδοτούν συνεχώς περισσότερο τις πράσινες επενδύσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων, για να στηρίξουν την πιο γρήγορη κλιματική μετάβαση ως το 2030.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, ειδική μελέτη την οποία φέρνει στο φως το «b.s.» και η οποία εκπονήθηκε μόλις προ μηνών από το υπουργείο Οικονομικών, αποκαλύπτει ότι παρότι η χώρα μας σήμερα έχει αναλογικά υψηλά κρατικά έσοδα από φόρους για το περιβάλλον (λόγω των αυξήσεων που έγιναν το 2016 κυρίως), η τάση των εσόδων αυτών θα είναι πτωτική τα επόμενα χρόνια.
Και τούτο όχι γιατί αυτή ή μια άλλη κυβέρνηση μπορεί να λάβει απόφαση για μείωσή τους, αλλά μόνο και μόνο επειδή οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις επιδοτούνται για να στρέφονται συνεχώς προς πιο «καθαρές» πηγές ενέργειας, οι οποίες όμως φορολογούνται λιγότερο. Και ως εκ τούτου, στα αμέσως προσεχή χρόνια, τα κράτη θα πληρώνουν για επιδοτήσεις αλλά θα εισπράττουν λιγότερους «πράσινους» φόρους, στην προσπάθεια όλων να διασώσουν το κλίμα και να αποφύγουν αποζημιώσεις για καταστροφές δισεκατομμυρίων ευρώ, όπως στην κακοκαιρία «Daniel».
Συγκεκριμένα, από μελέτη Ομάδας Εργασίας του υπουργείου Οικονομικών προκύπτει ότι:
■ Στην Ελλάδα δεν υφίστανται αμιγώς φόροι ρύπων (pollution and resources taxes) όπως στις άλλες χώρες.
■ Παρά τις αυξήσεις των περιβαλλοντικών φόρων στην Ελλάδα, η κατανάλωση ενέργειας, η παραγωγή αστικών αποβλήτων και η χρήση φυτοφαρμάκων στην Ελλάδα δεν μειώνονται αλλά αυξάνονται, και μάλιστα με ρυθμό μεγαλύτερο της οικονομικής δραστηριότητας!
■ Επιπρόσθετα, η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να παραμένει και πάλι εξαρτημένη σε υψηλό βαθμό από ορυκτά καύσιμα, όπως άνθρακα και ντίζελ (κατατάσσεται μεταξύ των δέκα πλέον εξαρτημένων από τον άνθρακα οικονομιών σε επίπεδο ΟΟΣΑ). Οι μεταφορές με βασικό καύσιμο τη βενζίνη κυριαρχούν, ενώ η διαχείριση αποβλήτων και υδάτων υστερούν δραματικά έναντι άλλων χωρών.
Η κυβέρνηση καλείται έτσι να ανασχεδιάσει και να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις αυτές μέσω σειράς μεταρρυθμίσεων της πράσινης φορολογίας. Για παράδειγμα, προβλέπεται να δοθούν φορολογικά κίνητρα για επιλέξιμες δαπάνες που πραγματοποιούνται από μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αφορούν στην πράσινη οικονομία, ενέργεια και ψηφιοποίηση.
Ωστόσο το πρόβλημα είναι τεράστιο και γιγαντώνεται κι άλλο στη συνέχεια:
■ Μέχρι το 2025, τα κρατικά έσοδα από την Ενέργεια αναμένεται να αυξηθούν μέχρι στο 4,5% του ΑΕΠ, με την ενσωμάτωση της οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενεργειακή φορολογία. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να φτάσουν και στα 10-13 δισ. ευρώ, από 7,1 δισ. σήμερα!
■ Προχωρώντας στο σχέδιο για πιο καθαρές πηγές ενέργειας, σε 25 χρόνια τα περιβαλλοντικά έσοδα θα μειωθούν σημαντικά, ανοίγοντας «τρύπα» 1% του ΑΕΠ έως το 2050 (καταγράφοντας «βουτιά» κατά 10 δισ. ευρώ και πέφτοντας κάτω από 2 δισ. τον χρόνο με τα σημερινά δεδομένα), εξαιτίας περιορισμού της ζήτησης των ορυκτών καυσίμων.
■ Την ίδια στιγμή που τα κρατικά έσοδα από τη «βρώμικη» ενέργεια θα πέφτουν, από την άλλη «τσέπη» τα κρατικά έξοδα για τις επιδοτήσεις και δαπάνες μεταβάσης προς πιο καθαρή ενέργεια θα αυξάνονται συνεχώς! Ειδικά στα έτη 2025 και 2030 οι δαπάνες αυτές θα φτάσουν στο 1,3% ή έως 1,8% του ΑΕΠ.
Ολα αυτά δείχνουν πόσο μεγάλη πίεση θα υπάρξει στο δημοσιονομικό ισοζύγιο για την ενέργεια το 2030: προβλέπεται να εμφανίζει δημοσιονομικό κενό της τάξης του 1% του ΑΕΠ σε σχέση με το 2020, δηλαδή πάνω από 2 δισ. ευρώ τον χρόνο!
Ολα αυτά οδηγούν και πανευρωπαϊκά στον ανασχεδιασμό των φόρων καθώς η «πράσινη μετάβαση» αποδεικνύεται μια πολύπλοκη διαδικασία που απαιτεί μεγάλες αλλαγές στον τρόπο που εισπράττονται και δαπανώνται αυτοί οι πράσινοι φόροι.
Διαβάστε ακόμη
To «φάντασμα» του Επστάιν στοιχειώνει ακόμα την JPMorgan
Αυτοί είναι 14+1 «άγνωστοι» Έλληνες μεγιστάνες – Έχουν πάνω από $2 δισ. περιουσία (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ