Το πρόβλημα είναι παλαιό, αλλά επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, προκαλώντας «δράματα» σε χιλιάδες νοικοκυριά: νέοι χωρίς ικανό εισόδημα αγοράζουν αμάξι ή σπίτι με λεφτά των γονιών του, αλλά τον επόμενο χρόνο που τα βάζουν στην φορολογική του δήλωση, «πιάνονται» στα τεκμήρια και πληρώνουν έξτρα φόρους.
Αιτία του κακού είναι πως «ξέχασαν» (αν δεν μεσολαβεί συμβολαιογράφος για να τους το θυμίσει) να υποβάλουν ειδική δήλωση κεφαλαίου μέσα στη χρονιά, για να καλύψουν την δαπάνη μέσω γονικής παροχής. Τότε «κτυπάει» τεκμήριο αγοράς και φόρος στο παιδί, για τα λεφτά που ξόδεψε ενώ δεν δηλώθηκαν πώς και από πού τα βρήκε.
Ο εφιάλτης αυτός παίρνει τέλος, με νέα απόφαση της ΑΑΔΕ. Για παράδειγμα, αν πριν μια αγορά αυτοκινήτου, ο γονιός βάλει τα λεφτά στον τραπεζικό λογαριασμό του πωλητή, αυτό θα καλύπτει το τεκμήριο αγοράς του ΙΧ (όπως ισχύει στην γονική παροχή). Με την προϋπόθεση βεβαίως ότι και η άδεια κυκλοφορίας ή μεταβίβασης του αυτοκινήτου που αγοράστηκε, θα εκδοθεί μετά την πληρωμή αυτήν και θα αναγράφει το όνομα του παιδιού του, το οποίο επικαλείται καθυστερημένα και εκπρόθεσμα τη γονική παροχή που έλαβε.
Άνοιξε δρόμος … έστω και εκπρόθεσμα
Σε μια ανάλογη περίπτωση, από πέρυσι ήδη η Διεύθυνση Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών (ΔΕΔ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων είχε δώσει λύση: δικαίωσε φορολογούμενο που δεν είχε υποβάλει εντός του έτους -όπως είχε υποχρέωση- την δήλωση δωρεάς χρημάτων, για να αγοράσει σπίτι το παιδί του.
Αντί να σταθεί στην τυπική παράλειψη, η ΔΕΔ εξέτασε το πραγματικό γεγονός και έκρινε ότι: εφ’ όσον προκύπτει πως το ποσόν της αγοράς (70.000 ευρώ) «βγήκε» από τον τραπεζικό λογαριασμό των γονέων και μπήκαν σε τραπεζικό λογαριασμό της εργολάβου εταιρείας που πούλησε το ακίνητο στο παιδί, και ταυτόχρονα γονείς και παιδί υπέβαλαν τελικά και δηλώσεις άτυπης γονικής παροχής χρημάτων ποσού για την κάλυψη της συγκεκριμένης δαπάνης (με συνημμένα τα απαραίτητα δικαιολογητικά), τότε δεν υπάρχει αμφιβολία για την εφορία, ότι η απόκτηση των χρηματικών ποσών πραγματοποιήθηκε με τα χρήματα από τη γονική παροχή. Και άρα δεν ενεργοποιούνται τεκμήρια και έξτρα φόροι στο παιδί, αφού τα ποσά δικαιολογήθηκαν.
Πώς και ποιοι σώζονται
Για λόγους χρηστής διοίκησης και για την ομοιόμορφη εφαρμογή προς όλους τους φορολογουμένους της στοιχειοθετημένης λύσης την οποία έδωσε η ΔΕΔ, η ΑΑΔΕ εξέδωσε απόφαση (Ε 2009/14-2-2025) που δίνει εντολή σε όλες τις εφορίες να δέχονται ότι: «σε περίπτωση που τα χρηματικά ποσά που επικαλείται ο φορολογούμενος για τη μείωση της διαφοράς που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος (…) προέρχονται από δωρεά ή γονική παροχή για την οποία η οικεία δήλωση φορολογίας κεφαλαίου υποβλήθηκε μετά τη λήξη του έτους στο οποίο πραγματοποιήθηκε η σχετική δαπάνη, τα ποσά γίνονται δεκτά εφόσον αποδεικνύεται η είσπραξή τους πριν την πραγματοποίηση της δαπάνης και η φορολόγηση τους ή η απαλλαγή τους από τη φορολογία κεφαλαίου».
Τι αλλάζει
Η εγκύκλιος αφορά σε φυσικά πρόσωπα για να αποφύγουν την τεκμαρτή φορολόγηση, όταν το τεκμαρτό εισόδημα του είναι υψηλότερο από το συνολικό εισόδημα που δηλώνουν.
Και ορίζει ότι:
- Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος επικαλείται χρηματικά ποσά που προέρχονται από δωρεά ή γονική παροχή που προηγήθηκε μεν της σχετικής δαπάνης αλλά η δήλωση δωρεάς ή γονικής παροχής υποβλήθηκε (είτε εμπρόθεσμα είτε εκπρόθεσμα) μετά τη λήξη του οικείου έτους, τα ποσά αυτά θα λαμβάνονται υπόψη από τη Φορολογική Διοίκηση ως έσοδα που μειώνουν τη διαφορά μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος.
- Προϋπόθεση για να συμβεί όμως αυτό, είναι ότι θα αποδεικνύεται η είσπραξή τους, καθώς και η φορολόγησή τους ή η απαλλαγή τους από τη φορολογία κεφαλαίου.
Επομένως, πέραν της υποβολής της οικείας δήλωσης δωρεάς/γονικής παροχής, στις περιπτώσεις αυτές οι ΔΟΥ απαιτείται να ελέγχουν (και να κάνουν δεκτή) και την παράδοση χρηματικών ποσών, πριν την πραγματοποίηση της σχετικής δαπάνης, στο δωρεοδόχο/τέκνο ή για τον δωρεοδόχο/τέκνο.
Η Απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργο Πιτσιλή περιγράφει και αρκετά παραδείγματα περιπτώσεων τέτοιων συναλλαγών όπου νοικοκυριά πλέον θα γλιτώνουν από έξτρα φόρο:
1. Γονείς δίνουν απευθείας τα λεφτά στο παιδί για να αγοράσει αυτοκίνητο, ακίνητο κλπ:
Αποτελεί ίσως την πιο «τυπική περίπτωση». Η Μεταφορά των χρημάτων από ατομικό τραπεζικό λογαριασμό του δωρητή/γονέα (ή από κοινό τραπεζικό λογαριασμό αυτού με τον δωρεοδόχο/τέκνο ή τρίτο πρόσωπο) στον ατομικό λογαριασμό του δωρεοδόχου/τέκνου (ή σε άλλο κοινό λογαριασμό του τελευταίου με τον ίδιο τον δωρητή/γονέα ή τρίτο πρόσωπο) καλύπτει το τεκμήριο ως γονική παροχή.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Προφανώς απαιτείται η επίδειξη των παραστατικών από τις τράπεζες, όπως θα έπρεπε και αν η Γονική Παροχή χρημάτων είχε δηλωθεί εμπρόθεσμα με δήλωση Φορολογίας Κεφαλαίου.
2. Πληρωμή του πωλητή απευθείας από τον γονέα, αντί του παιδιού του:
Η Μεταφορά του χρηματικού ποσού από τραπεζικό λογαριασμό του δωρητή/γονέα σε λογαριασμό του εργολάβου/κατασκευαστή/πωλητή για την καταβολή του τιμήματος αγοράς ακινήτου από τον δωρεοδόχο/τέκνο, καλύπτει το τεκμήριο αγοράς ακινήτου, ως γονική παροχή.
Η μεταφορά αυτή δύναται να γίνει και με έκδοση τραπεζικής επιταγής.
Αντίστοιχα και για αγορά αυτοκινήτου, η Μεταφορά χρηματικού ποσού σε τραπεζικό λογαριασμό του πωλητή για την αγορά οχήματος από τον δωρεοδόχο/τέκνο, εφόσον η σχετική άδεια εκδίδεται στο όνομα του παιδιού, καλύπτει το τεκμήριο ως γονική παροχή.
3. Ανάληψη από τον γονέα (αλλά και επανακατάθεση) με «μετρητά»:
Η Ανάληψη του χρηματικού ποσού από ατομικό τραπεζικό λογαριασμό του δωρητή/γονέα (ή από κοινό τραπεζικό λογαριασμό αυτού με τον δωρεοδόχο/τέκνο ή τρίτο πρόσωπο) και κατάθεση του ίδιου ποσού σε λογαριασμό του δωρεοδόχου/τέκνου (ή σε κοινό λογαριασμό του τελευταίου με τον ίδιο τον δωρητή/γονέα ή τρίτο πρόσωπο) καλύπτει το τεκμήριο ως γονική παροχή.
ΠΡΟΣΟΧΗ: στο παράδειγμα αυτό προαπαιτείται και «επανακατάθεση» των μετρητών των οποίων έκανε ανάληψη ο γονέας στο λογαριασμό του παιδιού του, ΠΡΙΝ την αγορά.
4. Αγορά με επιταγή που εξέδωσε ο γονέας
Η Έκδοση τραπεζικής επιταγής από τον δωρητή/γονέα είτε με κατάθεση μετρητών είτε με χρέωση ατομικού τραπεζικού λογαριασμού αυτού (ή κοινού με τον δωρεοδόχο/τέκνο ή τρίτο πρόσωπο) και η κατάθεση της επιταγής αυτής σε ατομικό λογαριασμό του δωρεοδόχου/ τέκνου (ή σε άλλο κοινό λογαριασμό του τελευταίου με τον ίδιο τον δωρητή/γονέα ή τρίτο πρόσωπο) καλύπτει το τεκμήριο ως γονική παροχή.
Άλλες περιπτώσεις:
- Ανάληψη του χρηματικού ποσού από κοινό τραπεζικό λογαριασμό από συνδικαιούχο αυτού, ο οποίος δεν έχει συνεισφέρει στον λογαριασμό και χρησιμοποιεί το χρηματικό ποσό για λογαριασμό του, το οποίο θεωρείται δωρεά με βάση τη φορολογία κεφαλαίου (σχετ. ΠΟΛ.124/1987 και Γνμ. 17/1987).
- Σε περίπτωση επιχείρησης, η Μεταφορά χρηματικού ποσού σε τραπεζικό λογαριασμό εταιρείας για την αύξηση κεφαλαίου αυτής, εφόσον προσκομίζονται στοιχεία ότι αυτή πραγματοποιήθηκε και εφόσον ολόκληρο το μεταφερόμενο ποσό διατέθηκε για την προσαύξηση του ποσοστού συμμετοχής του δωρεοδόχου/τέκνου στην εταιρεία, καλύπτει το τεκμήριο.
Σε κάθε περίπτωση, ισχύει και παλαιότερη απόφαση της ΑΑΔΕ (ΠΟ 1075/2015) η οποία ορίζει πως η κάλυψη του τεκμηρίου απόκτησης μπορεί να στηρίζεται και σε οποιοδήποτε άλλο έσοδο που δεν αναφέρεται ρητά στον νόμο (π.χ. κέρδη από λαχεία), εφόσον αποδεικνύεται η είσπραξή του, η φορολόγησή του ή η απαλλαγή του από τη φορολογία.
Διαβάστε ακόμη:
Πώς ερμηνεύει η Αθήνα τις εξελίξεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Οι επαφές Μητσοτάκη
Τράπεζες: Η ώρα των οικονομικών αποτελεσμάτων με επίκεντρο τα μερίσματα
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα