Gijs Schilthuis: Τι φέρνει η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική – (πίνακας + tweets)

Η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει. Από την 1/1/2023 τίθεται σε εφαρμογή η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ, 2023-2027). Αυτή τη φορά, υπάρχει μία σημαντική διαφορά: τους κανόνες τους ορίζουν τα ίδια τα Κράτη Μέλη, μέσα από τα Εθνικά Στρατηγικά Σχέδια που έχουν εκπονήσει.

Οι Βρυξέλλες διαμηνύουν ότι έχουν μάθει από τα λάθη του παρελθόντος και για αυτό δίνουν τον πρώτο λόγο στα Κράτη Μέλη ώστε να επιλέξουν ποιες δράσεις θέλουν να ακολουθήσουν. Επίσης, διαμηνύουν ότι, σε αντίθεση με το παρελθόν, οι επιδοτήσεις θα εξαρτώνται από τις επιδόσεις των γεωργών κυρίως στο σκέλος της περιβαλλοντικής προστασίας.

Το ελληνικό Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο δεν έχει πάρει ακόμα το τελικό «πράσινο φως» από τις Βρυξέλλες, αν και παράγοντες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων διαβεβαιώνουν ότι είναι θέμα χρόνου.

Στην Αθήνα βρέθηκε ο επικεφαλής της Μονάδος Στρατηγικής Πολιτικής της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Gijs Schilthuis, για να μετάσχει στο 5ο διεθνές συνέδριο αγροτεχνολογίας AgriBusiness Forum 2022. Εκεί τον συναντήσαμε και του ζητήσαμε, καταρχάς, να μας εξηγήσει πώς η νέα ΚΑΠ θα γίνει «πιο δίκαιη, πιο πράσινη και βασισμένη στις επιδόσεις».

«Αυτό που θέλουμε να πετύχουμε είναι οι επιδοτήσεις της ΚΑΠ να διανέμονται με πιο δίκαιο τρόπο σε σχέση με σήμερα» μας απάντησε ο Gijs Schilthuis αναφορικά με το κομμάτι της μεγαλύτερης δικαιοσύνης στην κατανομή των επιδοτήσεων.

«Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι θέλουμε να ενισχύσουμε τις επιδοτήσεις στους μικροκαλλιεργητές. Αυτή είναι μία καλή είδηση για όσους καλλιεργούν μικρότερες γεωργικές εκτάσεις. Τα χρήματα που θα διατεθούν για τους παραγωγούς στην Ελλάδα θα αναδιανεμηθούν περισσότερο σε μικρές και μεσαίες εκμεταλλεύσεις. Επίσης, θα δοθούν μεγαλύτερα ποσά στους γεωργούς νεαρής ηλικίας, με τη μορφή ενισχυμένων ενισχύσεων τα πρώτα χρόνια παραγωγής, αλλά και με στήριξη των επενδύσεων που χρειάζονται για να ξεκινήσουν την παραγωγή.

Τέλος, έχουμε τονίσει ότι πρέπει να δημιουργηθεί μια ευρύτερη στρατηγική στήριξης των γεωργών νεαρής ηλικίας. Για να πάρει κάποιος την απόφαση να γίνει γεωργός, δεν αρκεί μία επιδότηση από τις Βρυξέλλες. Απαιτείται ευνοϊκό εθνικό πλαίσιο για παράδειγμα στον τομέα της φορολογίας, κληρονομιάς, στήριξη στην ανάπτυξη της επιχείρησης, ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που πρέπει να διευθετηθούν. Έχουμε ζητήσει από τα Κράτη Μέλη να αναπτύξουν μία ολιστική στρατηγική. Άρα, στη νέα ΚΑΠ θα υπάρχει μεγαλύτερη στήριξη από τις Βρυξέλλες αλλά εντός μίας εθνικής στρατηγικής. Πιστεύουμε ότι αυτή η προσέγγιση θα έχει μεγαλύτερη επιτυχία. Τα στοιχεία δείχνουν ότι δεν έχει υπάρξει βελτίωση στον αριθμό των γεωργών νεαρής ηλικίας. Αντίθετα ο αγροτικός πληθυσμός γηράσκει και αυτό συμβαίνει παρά τα προγράμματα ενίσχυσης γεωργών νεαρής ηλικίας που έχουμε εφαρμόσει στο παρελθόν. Τέλος, η νέα ΚΑΠ συνδέει τις επιδοτήσεις με το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις κατάλληλες συνθήκες εργασίας για τους εργάτες γης. »

Πώς θα επιτευχθεί ο στόχος των πιο «πράσινων» καλλιεργειών;

«Αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για τους γεωργούς.. Πλέον, από τις βασικές προϋποθέσεις για την χορήγηση επιδοτήσεων είναι -για παράδειγμα-, η διατήρηση μόνιμων λειμώνων, να διατηρηθούν θάμνοι, δέντρα και στοιχεία του τοπίου, γιατί όλα αυτά συμβάλλουν στην βιοποικιλότητα.

Μπορεί να είναι δύσκολο για κάποιους γεωργούς, γιατί απαιτεί να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο καλλιεργούν.

Επίσης, το 25% από τις άμεσες επιδοτήσεις θα κατευθύνεται στα «οικο- σχήματα». Θα είναι επιλογή των αγροτών αν θέλουν να συμμετέχουν σε τέτοια σχήματα ή όχι. Στόχος αυτής της πολιτικής είναι να συμμετέχουν οι αγρότες σε προγράμματα στα οποία πιστεύουν και όχι να κάνουν κάτι απλά και μόνο για να παίρνουν τις επιδοτήσεις. Θέλουμε να δημιουργήσουμε κίνητρα γιατί οι έρευνες δείχνουν ότι αυτά είναι πιο αποτελεσματικά. Το πρόβλημα της ΚΑΠ τα τελευταία δέκα χρόνια είναι ότι κάναμε πολλές προσπάθειες για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής προστασίας, ωστόσο δεν είδαμε τα αποτελέσματα που θέλαμε.

Έχει παράλληλα αυξηθεί το μερίδιο του προϋπολογισμού της Αγροτικής Ανάπτυξης που θα δίνεται σε ανάλογα μέτρα.»

Τι σημαίνει «επιδοτήσεις με βάση τις επιδόσεις (performance- based);

«Αυτό έχει να κάνει με την αντιστροφή της όλης διαχείρισης της ΚΑΠ. Σήμερα, οι άμεσες επιδοτήσεις καθορίζονται από Κανονισμούς της ΕΕ. Από τον Ιανουάριο του 2023, τίθενται σε εφαρμογή τα εθνικά Στρατηγικά Σχέδια που έχει αναπτύξει κάθε Κράτος Μέλος και θα καθορίζουν τις άμεσες ενισχύσεις, τα τομεακά προγράμματα προώθησης στις αγορές (πχ για οπωροκηπευτικά ή οίνο) και την αγροτική ανάπτυξη. Αυτά τα Σχέδια έχουν δέκα άξονες που καλύπτουν όλες τις διαστάσεις της βιωσιμότητας και κάθε Κράτος Μέλος ορίζει τους δικούς του στόχους.

Σήμερα, οι άμεσες ενισχύσεις καταβάλλονται με βάση τις εκτάσεις. Στο μέλλον, αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι οι επιδοτήσεις να καταβάλλονται στις εκτάσεις που έχουν πετύχει κάποιους από τους στόχους, για παράδειγμα εκτάσεις που αποτελούν μέρος ενός «οικο-σχήματος» ή εκτάσεις που έχουν συμβάλλει στην προστασία στοιχείων του τοπίου ή εκτάσεις όπου έχει πραγματοποιηθεί έργο προστασίας των υδάτινων πόρων.

Αυτό που θα εξετάσουμε θα είναι αν πραγματικά τα Kράτη – Mέλη εφαρμόζουν τα προγράμματα των στόχων που έχουν δηλώσει. Θα υπάρχει πολύ πιο στενή διασύνδεση μεταξύ των επιδοτήσεων και των αποτελεσμάτων που θέλουμε να πετύχουμε.»

Υπάρχει πιθανότητα οι γεωργοί που δε θα προσαρμόσουν τις μεθόδους παραγωγής να μη λάβουν επιδοτήσεις;

«Πιστεύουμε ότι οι γεωργοί ενδιαφέρονται να αλλάξουν τις μεθόδους τους, καταρχάς γιατί ενδιαφέρονται για το φυσικό περιβάλλον και δεύτερον γιατί βλέπουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, βλέπουν την περιβαλλοντική υποβάθμιση, συνειδητοποιούν ότι πρέπει να κάνουν επενδύσεις και τρίτον γιατί θέλουν να λάβουν τις επιδοτήσεις. Προσπαθούμε να προσελκύσουμε τους γεωργούς σε πιο βιώσιμες μεθόδους παραγωγής. »

Στην Ελλάδα, ένα από τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες είναι η έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης και εκπαίδευσης για την εφαρμογή των νέων πολιτικών. Πώς θα αντιμετωπίσετε αυτό το πρόβλημα;

«Αυτές οι πολιτικές δεν έχουν αλλάξει από τη μία μέρα στην άλλη. Οι προτάσεις έγιναν το 2018 και σε κάθε Κράτος Μέλος (και στην Ελλάδα) έχουν γίνει συζητήσεις επί τέσσερα- πέντε χρόνια. Επίσης, για την κατάρτιση των Εθνικών Σχεδίων υπήρχε η υποχρέωση διαβούλευσης. Τα Κράτη Μέλη πραγματοποίησαν διαβουλεύσεις με τα αγροτικά σωματεία, τις ενώσεις, τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και οι αγρότες ενημερώνονται από τα τομεακά έντυπα Επιπρόσθετα κάθε εθνικό σχέδιο προβλέπει υποχρεωτικά την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών στους γεωργούς. Άρα, οι υπηρεσίες αγροτικής ενημέρωσης στην Ελλάδα θα παρέχουν καθοδήγηση στους Έλληνες γεωργούς. Δεν συμβαίνει ένα τεράστιο σοκ, αλλά μία μετάβαση.»

Πώς θα διασφαλίσετε ότι το νέο σύστημα θα βασίζεται όντως στις επιδόσεις και ότι θα πετυχαίνει τους στόχους;

«Καταρχάς, τα Κράτη Μέλη θα υποβάλλουν σχετικές αναφορές. Θα συνεχίσουμε τους ελέγχους που κάναμε και στο παρελθόν, αλλά πλέον θα επικεντρωνόμαστε πολύ περισσότερο στους στόχους που έχουν τεθεί. Τα Κράτη –Μέλη θα έχουν μεγαλύτερη ευθύνη για την εφαρμογή των προγραμμάτων. Πιστεύουμε ότι με την υιοθέτηση προγραμμάτων που αφορούν στην επίλυση προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα ίδια τα Κράτη Μέλη, η εφαρμογή των προγραμμάτων θα είναι πιο εύκολη, θα είναι πιο φυσικό για τους γεωργούς να συμμετέχουν. Στο παρελθόν, είχαμε περισσότερες δαπάνες και ελέγχους, που στήριζαν το εισόδημα των αγροτών αλλά δεν προστάτευαν αρκετά το περιβάλλον. Πρέπει να αναβαθμίσουμε την περιβαλλοντική προσπάθεια.»

Μέσα σε αυτό το νέο πλαίσιο, πιστεύετε ότι υπάρχει κίνδυνος μικρές χώρες όπως η Ελλάδα, να χάσουν «το τρένο της μετάβασης»;

«Όλες οι χώρες είναι εξίσου σημαντικές. Η Ελλάδα έχει έναν εξαιρετικό αγροτικό τομέα. Παράγει πολλά, υψηλής ποιότητας προϊόντα. Κάθε χώρα, με βάση τις δικές κλιματικές και γεωγραφικές ιδιότητες, πρέπει να κάνει τη δική της προσπάθεια σε αυτή τη μετάβαση. Όπως ακούσαμε και στο Φόρουμ, στην χώρα πραγματοποιούνται μία σειρά σημαντικών επενδύσεων για την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση. Από ότι διαπιστώνουμε στις Βρυξέλλες, η Ελλάδα έχει τα μέσα για να επενδύσει για αυτή τη μετάβαση.»

Διαβάστε ακόμη

Ξέσπασε πόλεμος για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις – Στην αντεπίθεση οι διαχειριστές ακινήτων «Airbnb»

6+1 πρώην δισεκατομμυριούχοι – Επένδυσαν σε cryptos και έμειναν… στον άσσο (pics)

Τα τρία ραντεβού του Nolita, το «Do svidaniya» της Γκρίσιν και το dark της Leroy MerlinΌλα στο σφυρί: από βίλες και ξενοδοχεία μέχρι πλοία, μετοχές και… εξοπλισμός κομμωτηρίου