Η εποχή της φθηνής και άφθονης ρευστότητας ήδη μετράει αντίστροφα, ενόσω οι κεντρικές τράπεζες, υπό τον φόβο του υψηλού και ξέφρενου πληθωρισμού, σπεύδουν να αποσύρουν τα υπερχαλαρά νομισματικά μέτρα και να αυξήσουν τα επιτόκια.
Η Federal Reserve ετοιμάζεται να προχωρήσει σε αύξηση επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης (από 0,25% σε 0,75%) τις αμέσως επόμενες ημέρες, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εκτιμάται ότι θα τερματίσει τα αρνητικά και μηδενικά επιτόκια εντός του γ’ τριμήνου. Το ίδιο συμβαίνει, βέβαια, τόσο στην Ασία, όσο και στην Αυστραλία.
Το πρακτορείο Bloomberg υπολογίζει ότι οι κεντρικές τράπεζες της ομάδας των G7 θα αποσύρουν συνολική ρευστότητα αξίας 410 δισ. δολαρίων μέσα στους εναπομείναντες μήνες του 2022, σε μια προσπάθεια να φρενάρουν το κύμα ανατιμήσεων, το οποίο προκαλείται από μια σειρά παραγόντων (ελλείψεις υλικών, πόλεμος στην Ουκρανία, αύξηση της ζήτησης).
Πρόκειται για μια ουσιαστική αλλαγή σε σχέση με το 2021, όταν οι κεντρικές τράπεζες έριξαν επιπλέον 2,8 τρισ. δολάρια στις αγορές, ανεβάζοντας το συνολικό ποσό της νομισματικής στήριξης από το ξέσπασμα της πανδημίας σε περισσότερα από 8 τρισ. δολάρια. Τα συγκεκριμένα χρήματα, αναμφίβολα, βοήθησαν σημαντικά τις εθνικές οικονομίες στην προσπάθεια ανάκαμψης από την ιστορική ύφεση του 2020.
Όμως, τώρα, έχει έρθει η ώρα οι κεντρικές τράπεζες να βγάλουν τη «μηχανή του χρήματος» από την πρίζα, καθώς ο πληθωρισμός έχει εκτοξευτεί σε υψηλά πολλών δεκαετιών, όχι μόνο στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ αλλά και στην Ασία. Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, η απόσυρση των νομισματικών μέτρων θέτει ακόμη μία πρόκληση στην παγκόσμια οικονομία, η οποία αφορά τον ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ.
Ας σημειωθεί ότι τα αυξημένα επιτόκια ναι μεν βοηθούν στην άμβλυνση των πληθωριστικών πιέσεων, αλλά ταυτόχρονα υπονομεύουν τις προοπτικές ανάπτυξης. Αντίθετα, τα μειωμένα επιτόκια ενισχύουν την πορεία της οικονομίας, αλλά οδηγούν σε τόνωση του πληθωρισμού.
Η νέα εποχή, η οποία χαρακτηρίζεται από ποσοτική σύσφιγξη, είναι πιθανό να στείλει στα ύψη τα κόστη δανεισμού κρατών και επιχειρήσεων, αλλά και να απορροφήσει τη διαθέσιμη ρευστότητα της αγοράς.
Ήδη, για παράδειγμα, οι αποδόσεις των ευρωπαϊκών ομολόγων βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας τριετίας, ενώ οι μετοχές των διεθνών χρηματιστηρίων απέχουν παρασάγγας από τα ιστορικά υψηλά των προηγούμενων μηνών. Την ίδια ώρα, το αμερικανικό δολάριο -παραδοσιακό καταφύγιο για τους επενδυτές- ενισχύεται σε υψηλό 5ετίας έναντι του ευρώ.
«Πρόκειται για ένα σημαντικό χρηματοπιστωτικό σοκ για τον κόσμο» τονίζει η Αλίσια Γκαρσία Ερέρο, επικεφαλής οικονομολόγος της Natixis για την περιοχή της Ασίας, με πρότερη εργασιακή εμπειρία στην ΕΚΤ και το ΔΝΤ. «Βλέπουμε ήδη τις επιπτώσεις της μείωσης της ρευστότητας σε δολάρια» προσθέτει, μιλώντας στο Bloomberg.
Όλα αυτά έχουν τροφοδοτήσει τις ανησυχίες για τον κίνδυνο του στασιμοπληθωρισμού, δηλαδή μιας περιόδου χαμηλής ή μηδενικής ανάπτυξης, η οποία συνοδεύεται από υψηλό πληθωρισμό. Το γεγονός δε, ότι η αμερικανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 1,4% στο α’ τρίμηνο του 2022, ενώ την ίδια στιγμή οι τιμές «έτρεχαν» άνω του +8%, ενέτεινε έτι περισσότερο αυτές τις ανησυχίες.
Σε κάθε περίπτωση, οι κεντρικές τράπεζες εμφανίζονται καθησυχαστικές, θεωρώντας ότι το πληθωριστικό φαινόμενο θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται τους επόμενους μήνες, φθάνοντας πολύ σύντομα στην κορύφωσή του. Και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, μέχρι στιγμής ξορκίζουν τους φόβους για τον κίνδυνο του στασιμοπληθωρισμού. Ωστόσο, κανείς δεν ξέρει τι μπορεί να μας ξημερώσει αύριο ή μεθαύριο.
Διαβάστε επίσης:
Το νεοκλασικό – φιλέτο επί της Λεωφόρου Αμαλίας που ψάχνει «δεύτερη ευκαιρία» (pics)
Τι προβλέπουν 2+2 «χρησμοί» για την πορεία του Χρηματιστηρίου Αθηνών