Βουτιά – ρεκόρ στην εποχή των Μνημονίων, σημείωσαν οι δημόσιες επενδύσεις το 2018, όπως αποκαλύπτει η Έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος. Και ενώ από το 2011 που τα Μνημόνια επέβαλαν την σκληρή λιτότητα οι δαπάνες για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων διαρκώς αυξάνονταν για να αντιμετωπιστεί η οικονομική ύφεση, το 2018 όπου «η χώρα βγήκε από τα Μνημόνια» συνέβη το οξύμωρο να μειωθούν οι κρατικές δαπάνες του ΠΔΕ για Επενδύσεις κατά 30% εν σχέσει με το 2017!
Συγκεκριμένα: από 2,5 δισ. το 2011 και το 2012, οι δημόσιες επενδύσεις αυξάνονταν σε 3,4 δισ. και 3,7 δισ. το 2013 και 2014. Το 2015 αυξήθηκαν και άλλο, στα 3,8 δισ. ευρώ. Το 2016 λόγω Γ΄ Μνημονίου έπεσαν στα 3,5 δισ. ευρώ, δηλαδή στα επίεπδα του 2013. Το 2017 σημείωσαν μεγάλη αύξηση στα 4,3 δισ. ευρώ. Αλλά το 2018 κατέγραψαν αδικαιολόγητα μεγάλη πτώση, πέφτοντας στα 3 δισ. ευρώ, δηλαδή κάτω και από τα επίπεδα του 2013.
Τα «διπλά βιβλία» και η Ανάπτυξη που χάθηκε
Την εξήγηση για την μεγάλη πτώση έδινε πριν ένα μήνα η Έκθεσης Αξιολόγησης της χώρας από την Κομισιόν. Σε ειδικό κεφάλαιο εξηγούσε ότι το «υπερπλεόνασμα» δεν οφειλόταν σε «υπεραπόδοση της Οικονομίας» όπως επιμένει να υποστηρίζει η κυβέρνηση, αλλά σε «διπλοεγγραφές δαπανών» (“double booking of expenditures” όπως ήταν ο όρος στην Έκθεση της ΕΕ) για τα κονδύλια του ΠΔΕ που γίνονταν επιχειρηγήσεις και επιδόματα αντί για Επενδύσεις.
Ωστόσο διαχρονικά και μέχρι και το 2015, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μαχόταν υπέρ της αύξησης των κρατικών δαπανών για δημόσιες επενδύσεις, ως μοχλό Ανάπτυξης της Οικονομίας. Η «υπεραπόδοση» των περικοπών όμως, οδηγούσε κάθε χρόνο σε διάψευση της πρωθυπουργικές προβλέψεις για Ανάπτυξη πάνω και από 2%.
Πρακτικά η χώρα δεν είδε ποτέ την Ανάπτυξη να ξεπερνά το 2%. Και όμως, αν δεν έκοβε «μαχαίρι» τις κρατικές δαπάνες για επενδύσεις η κυβέρνηση, η περσινή χρονιά θα μπορούσε να έχει κλείσει με ένα αξιοπρεπέστατο ποσοστό Ανάπτυξης 2,7% (ή και πάνω από 3% ενδεχομένως) που το είχε απόλυτη ανάγκη η πραγματική οικονομία μετά από μια δεκαετία μεγάλης ύφεσης.
Η θυσία της Ανάπτυξης μετά (και παρά) την έξοδο από τα Μνημονια προβληματίζει για τους λόγους που την επέβαλαν και τι σκοπό υπηρετούσε μια τέτοια επιλογή. Αποκαλύπτεται όμως περίτρανα από τους υπολογισμούς της ΤτΕ. Γιατί όπως εξάγεται από τα στοιχεία αυτά:
1. Εάν το 2018 οι δημόσιες επενδύσεις είχαν αυξηθεί κατά 1% του ΑΕΠ ή 1,9 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2017, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ το 2018 θα ήταν κατά 0,79% υψηλότερος. Και η ετήσια αυτή Ανάπτυξη συσσωρεύεται και αυξάνεται σε 0,92% στα επόμενα 5 χρόνια ή 1,14% σε μια δεκαετία.
2. Αντιθέτως, οι δημόσιες επενδύσεις όχι μόνον δεν αυξήθηκαν -ή δεν καθηλώθηκαν στα επίπεδα του 2017- αλλά μειώθηκαν κιόλας κατά 0,85% ή κατά 1,3 δισ. ευρώ. Δηλαδή αντί να στηριχθεί μια μεγαλύτερη αύξηση του ΑΕΠ, τελικά «ψαλιδίστηκε» και έπεσε κάτω από 2%, παρότι φυσικά ένα μέρος των επιδομάτων (αντί επενδύσεων) που δόθηκαν, ώθησαν την ιδιωτική κατανάλωση.
Ωστόσο αυτά που έχασε τελικά η ελληνική Οικονομία ήταν πολλά περισσότερα!
Σύμφωνα με την ΤτΕ, η αύξηση των δημόσιων επενδύσεων θα αποτελούσε βάση που θα συσσώρευε πολλαπλασιαστικά οφέλη σε βάθος 5ετίας και 10ετίας. Γιατί οι κρατικές επενδύσεις κινητοποιούν και παράλληλες ιδιωτικές επενδύσεις, που αρχικά είναι περιορισμένες (αφού έχουν σαν «οδηγό» της κρατικές) αλλά σύντομα «παίρνουν κεφάλι» και τα οφέλη πολλαπλασιάζονται –σχεδόν 400% σε μια 5ετία και 600% σε βάθος 10ετίας.
Άμεσα οφέλη θα είχε επίσης η Απασχόληση και ευρύτερα η ελληνική Οικονομία.
Ενοχλείται το ΥΠΟΙΚ
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος, η οικονομική δραστηριότητα εκτιμάται ότι ούτε το 2019 θα αυξηθεί πάνω από 2%! Αναμένει να αυξηθεί κατά 1,9% το 2019, ενώ το 2020 θα φτάσει σε 2,1% και 2,2% το 2021.
Όσον αφορά τα δημόσια οικονομικά, λαμβάνοντας υπόψη τα επεκτατικά δημοσιονομικά μέτρα (παροχές) που ψηφίστηκαν πρόσφατα από τη Βουλή, η πρόβλεψη της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2019, με βάση τα μέχρι τώρα διαθέσιμα στοιχεία, είναι ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφωθεί σε 2,9% του ΑΕΠ, έναντι στόχου 3,5% του ΑΕΠ.
Οι προβλέψεις αυτές προκάλεσαν την ενόχληση του υπουργείου Οικονομικών που εξέδωσε εχθές ανακοίνωση αποδίδοντας πολιτικές -και δη προεκλογικές- σκοπιμότητες στην Τράπεζα της Ελλάδος.