Του Κωστή Πλάντζου
 
«Κακά μαντάτα» για τους Έλληνες συνταξιούχους και τους νησιώτες που εξαιρέθηκαν φέτος από την αύξηση του ΦΠΑ, έκρυβε το χθεσινό Eurogroup.Ταυτόχρονα όμως, η παράταση της αβεβαιότητας και το «βέτο» στην καταβολή της δόσης από την Γερμανία έστειλε και ένα αρνητικό μήνυμα στις διεθνείς αγορές για την Ελλάδα, πριν καλά-καλά επιστρέψει ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, όπου επί τρεις μέρες διαφήμιζε στους ξένους επενδυτές τις αποφάσεις του προηγούμενου Eurogroup για την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές.
 
Παρά τα μηνύματα αισιοδοξίας των προηγουμένων ημερών από Αθήνα και Βρυξέλλες ότι το χθεσινό Eurogroup θα ήταν το πιο αδιάφορο «από καταβολής Μνημονίων» και σχεδόν τυπική διαδικασία για την χώρα μας, τελικώς όλα διαψεύστηκαν από τις εξελίξεις. Στις «καθυστερήσεις» του Μνημονίου η Ελλάδα πέτυχε εκπληκτικό «αυτογκόλ», από το οποίο πρέπει να εξαχθούν πολλαπλά συμπεράσματα και διδάγματα:
 
– Η διατήρηση του χαμηλού ΦΠΑ στα 5 νησιά του Αιγαίου θα κρατήσει μόνον 6 μήνες, ως τον Δεκέμβριο του 2018. Παρά τις δηλώσεις Τσίπρα πως «όσο είμαι Πρωθυπουργός» και «όσο διαρκεί η μεταναστευτική κρίση ο ΦΠΑ δεν θα αυξηθεί», στο Eurogroup η ελληνική πλευρά υποχρεώθηκε σε -μία ακόμη- ταπεινωτική δήλωση μετανοίας. Το αποκάλυψε ο Κλάους Ρέγκλινγκ αποκαλύπτοντας στην συνέντευξη Τύπου ότι «έχουμε όντως την δέσμευση από τις ελληνικές αρχές ότι ο συντελεστής ΦΠΑ θα αυξηθεί στο τέλος του έτους, οπότε πρόκειται για αναβολή κατά 6 μήνες».

– Το «πέναλτι» που ζήτησαν οι Γερμανοί ήταν ιδιαίτερα οδυνηρό. Απαίτησαν να ληφθούν «ισοδύναμα μέτρα» για τις απώλειες, παρότι το κόστος είναι ιδιαίτερα ευτελές για τον προϋπολογισμό μπροστά στα πρωτογενή πλεονάσματα των 7 δισ. τον χρόνο που επιτυγχάνει η χώρα.

– Και μάλιστα, ενώ το κόστος για τον προϋπολογισμό (ή το όφελος για τους κατοίκους των 5 νησιών) καταγράφεται στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα στα 16 εκατομμύρια ευρώ για το β΄ εξάμηνο φέτος (ή 32 εκατομμύρια για κάθε χρόνο από το 2019 και μετά) της φοροελάφρυνσης, το «πέναλτι» που θα πληρώσει η χώρα για αυτούς τους έξι μήνες που απομένουν ως το 2019 θα φτάσει… στα 28 εκατομμύρια ευρώ!

– Αυτά τα 28 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική πλευρά δεσμεύθηκε ότι θα περικοπούν «κωδικό προς κωδικό» από κονδύλια και δαπάνες του υπουργείου Άμυνας (έξοδα κίνησης, αναβάθμιση αεροσκαφών κλπ) δηλαδή από χρήματα που προορίζονταν ιδίως για την προστασία και ασφάλεια των 5 ακριτικών νησιών του Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Κως και Λέρος) οι κάτοικοι των οποίων θα ωφελούνταν από την θεαματική εξαγγελία του πρωθυπουργού.

– Έχει τη σημασία του επίσης ίσως και ότι, σύμφωνα με τις ίδιες  πληροφορίες μάλιστα, μεταξύ άλλων κόβονται και 5 εκατομμύρια από την ετήσια συνδρομή της χώρας προς το ΝΑΤΟ, όταν την ίδια ώρα και στον ίδιο τόπο, στις Βρυξέλλες, συνεδρίαζαν οι ηγέτες των κρατών –μελών του, και εκεί ο Έλληνας Πρωθυπουργός απολάμβανε την ευαρέσκεια των ΗΠΑ και του προέδρου Τραμπ για την πρόσκληση στα Σκόπια και τις υψηλές αμυντικές δαπάνες της χώρας μας.

«Νάρκη» στις συντάξεις

Το χειρότερο όλων ίσως είναι πως η όλη εξέλιξη, ξύπνησε και τα άσχημα «αντανακλαστικά» των δανειστών στις μονομερείς ενέργειες της χώρας, που σχεδόν είχαν ξεχαστεί.

Είτε πρόκειται για 16 είτε για 28 εκατομμύρια, αυτά είναι μόλις το 1/100 σχεδόν από τα 1,8-2 δισ. ευρώ των περικοπών της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις, τις οποίες η κυβέρνηση εμφανίζεται να προσπαθεί να ακυρώσει. Αλλά και την προηγούμενη ημέρα επίσης, την Τετάρτη πριν το Eurogroup, στην συνέντευξη Τύπου Ντομπρόβσκις – Μοσκοβισί, οι ερωτήσεις των ξένων μέσων ενημέρωσης έδειχναν να συνδέουν επίσης την (ήσσονος σημασίας) υπαναχώρηση στον ΦΠΑ, με φόβους για γενικότερη μεταμνημονιακή χαλάρωση και μεταστροφή της Ελλάδας μετά το Μνημόνιο.
 
Έτσι, ενώ σε εποχές Μνημονίου η κυβέρνηση απέτυχε να πείσει (καταθέτοντας και ισοδύναμα έστω όπως τώρα κάνει) το αυτονόητο, ότι δηλαδή δεν έχει κανένα ουσιαστικό δημοσιονομικό όφελος η χώρα αν επιβαρυνθούν με αυξήσεις ΦΠΑ οι ηρωικοί –όσο και ταλαιπωρημένοι από το μεταναστευτικό και τους σεισμούς- κάτοικοι των ακριτικών νησιών του Αιγαίου, έχασε και την ευκαιρία να επιβάλει την άποψή της κατά την έξοδο από τα Μνημόνια, υπονομεύοντας ταυτόχρονα και την διαπραγμάτευση που όλα τα κόμματα ζητούν να υπάρξει για τις περικοπές στις συντάξεις!
 
Μετά τις εξελίξεις αυτές, περνά σε δεύτερη μοίρα η αναβολή της εκταμίευσης της τελευταίας δόσης των 15 δισ. ευρώ. Αντί για πολλά «συγχαρητήρια» για έξοδο από το Μνημόνιο, οι σχετικές αναγγελίες σκιάζονται από την απαξιωτική υποχώρηση της κυβέρνησης, μετά και το γερμανικό «μπλόκο» στην εκταμίευση, καθώς το Γερμανικό Κοινοβούλιο δεν την ενέκρινε ακόμη, μέχρι να ανακοινωθούν και επισήμως ποια  είναι τα αρνητικά «αντίμετρα» που θα λάβει η Αθήνα.
 
Όπως είπε χθες ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης Κλάους Ρέγκλινγκ, «το γεγονός ότι η εθνική διαδικασία στη Γερμανία δεν έχει κλείσει, συνδέεται με την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να μην αυξήσει τον συντελεστή ΦΠΑ σε πέντε νησιά. Αυτή ήταν ένα από τα 88 προαπαιτούμενα. Η Ελλάδα στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου δεσμεύτηκε να επιτύχει εξοικονόμηση σε άλλες περιοχές του προϋπολογισμού ύψους 28 εκατ. ευρώ, έτσι ώστε σε καθαρή βάση να μην αλλάξει η δημοσιονομική κατάσταση. Και αυτό ήταν ένα σημαντικό βήμα που ελπίζουμε ότι θα επιτρέψει επίσης στη Γερμανία να ολοκληρώσει την εθνική της διαδικασία» δήλωσε, για να συμπληρώσει ο παριστάμενος Επίτροπος Μοσκοβισί ότι «προλαβαίνουμε να εκταμιευθεί η δόση πριν τις 20 Αυγούστου».