Το ζήτημα της ιδιωτικοποίησης της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ απασχολεί τα τελευταία χρόνια έντονα την ελληνική κοινή γνώμη. Προηγούμενα σχέδια πώλησης των εταιρειών ύδρευσης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη ναυάγησαν υπό την πίεση κινητοποιήσεων εκ μέρους συνδικαλιστών, οι οποίες στηρίχθηκαν δυναμικά και από τους πολίτες.
Οι δράσεις κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού έχουν λάβει στο μεταξύ ευρύτερο χαρακτήρα, ξεπερνώντας τα στενά ελληνικά σύνορα, όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Deutsche Welle. Αντιπροσωπεία τoυ ευρωπαϊκού κινήματος πολιτών WeMove.EU και του γερμανικού Δικτύου Αλληλεγγύης για την Ελλάδα (Netzwerk Griechenland-Solidarität) επέδωσε την Τετάρτη στις Βρυξέλλες σχεδόν 190.000 υπογραφές ενάντια στα σχέδια ιδιωτικοποίησης, επιχειρώντας να καταστήσει το επίμαχο θέμα και ζήτημα της ΕΕ.
Η εμπειρία δικαιώνει όσους αντιτίθενται στην ιδιωτικοποίηση
Η Ίμκε Μάιερ από τη Φρανκφούρτη, εκπρόσωπος της ομάδας AG Privatisierung, που συμμετέχει στο γερμανικό Δίκτυο Αλληλεγγύης για την Ελλάδα, είχε πάρει τον Δεκέμβριο του 2016 την πρωτοβουλία για συλλογή υπογραφών, αρχικά στη Γερμανία, όπως είπε στην DW. «Μετά σκεφτήκαμε ότι θα πρέπει να διευρύνουμε αυτή τη δράση και από τον Μάρτιο (2017) προσπαθήσαμε να τη διαδώσουμε και στους ανθρώπους στην Ελλάδα, τη Μ. Βρετανία και τη Γαλλία», διευκρίνισε η ίδια.
Οι αντιδράσεις της Ίμκε Μάιερ και των υπόλοιπων αλληλέγγυων δικαιώνονται αν λάβει κανείς υπόψη του τις επιπτώσεις προηγούμενων ιδιωτικοποιήσεων του νερού σε όλον τον πλανήτη, όπως λέει η ίδια. «Έχουμε στο μεταξύ εμπειρίες από όλον τον κόσμο. Σε Λατινική Αμερική, Ασία, αλλά και στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, στη Γερμανία βεβαίως, για παράδειγμα στο Βερολίνο, οπουδήποτε είχε ιδιωτικοποιηθεί το νερό, ανέβηκαν οι τιμές, εργαζόμενοι απολύθηκαν και κυρίως η συντήρηση των υποδομών, των σωλήνων κτλ, δεν γινόταν σε καθόλου ικανοποιητικό βαθμό, με αποτέλεσμα η ποιότητα να χειροτερεύσει συνολικά και οι άνθρωποι να πρέπει να πληρώνουν πολύ περισσότερα χρήματα».
Η ΕΕ νίπτει τας χείρας της
Παρών στην επίδοση των υπογραφών που δέχθηκε τελικά να παραλάβει ο επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας του Eurogroup Τόμας Βίζερ, αν και δηλώνει αναρμόδιος για το ζήτημα, ήταν και ο γερμανός βουλευτής της Αριστεράς (Die Linke) Αντρέι Χούνκο. Μιλώντας στην DW υπογράμμισε ότι οι συλλογικότητες που συγκέντρωσαν τις υπογραφές προσπαθούσαν να βρουν επί μήνες κάποιον για να τις επιδώσουν.
Όπως διευκρίνισε ο Αντρέι Χούνκο, «υπήρξε μια συζήτηση, μας επιφύλαξε πολύ φιλική υποδοχή ο κύριος Βίζερ, αλλά είναι εντελώς ασαφές ποιος πραγματικά έλαβε την απόφαση να ενταχθούν οι εταιρείες ύδρευσης στην Ελλάδα στη λίστα των ιδιωτικοποιήσεων. Ρωτήσαμε σχετικά, αλλά κανείς δεν φαίνεται να το γνωρίζει. Και τέθηκαν και ερωτήματα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Κομισιόν, και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και όλοι δηλώνουν ότι δεν είναι αρμόδιοι ή και υπεύθυνοι. Αυτό που συμβαίνει είναι ένα πινγκ πονγκ και θεωρώ ότι δεν είναι διαφανές».
Ο Τόμας Βίζερ δεσμεύθηκε να προωθήσει το ζήτημα στον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Σύμφωνα με τον Αντρέι Χούνκο τον Σεπτέμβριο σχεδιάζεται η επίδοση όσων υπογραφών θα έχουν συγκεντρωθεί μέχρι τότε και στον γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Σημείο κριτικής τόσο για τις συλλογικότητες αλληλεγγύης όσο και για τον αριστερό βουλευτή Αντρέι Χούνκο είναι το γεγονός ότι το 2013, υπό την πίεση μιας ευρύτατης ευρωπαϊκής κίνησης πολιτών, η Κομισιόν είχε αναγκαστεί να αποσύρει από ένα σχέδιο κανονισμού μια αναφορά που ουσιαστικά φαινόταν να ανοίγει τον δρόμο για την ιδιωτικοποίηση του νερού. Σήμερα, όπως καταγγέλλει ο Αντρέι Χούνκο, η Κομισιόν δεν παίρνει θέση επί του ζητήματος.
Δέσμια των μνημονίων η ελληνική κυβέρνηση
Η ελληνική κυβέρνηση εξακολουθεί να στηρίζει με δηλώσεις στελεχών της τον δημόσιο χαρακτήρα του νερού και τονίζει ότι διατηρώντας τουλάχιστον 51% του μεριδίου το δημόσιο θα έχει τον πρώτο λόγο. Ωστόσο, η Ίμκε Μάιερ αμφισβητεί το μοντέλο των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε αυτό το πεδίο. Όπως εξηγεί, «σε όλες τις πόλεις όπου εφαρμόστηκαν τέτοια μοντέλα Public-Private Partnerships -και στο Βερολίνο αλλά και σε πόλεις της Πορτογαλίας- αυτοί που κατέχουν το 49% λαμβάνουν κατά κανόνα στο πλαίσιο των σχετικών συμβολαίων εγγύηση μεγιστοποίησης κέρδους, διαβεβαίωση κέρδους». Ένας όρος που, όπως λέει η ίδια, αποβαίνει εις βάρος των πολιτών, οι οποίοι καλούνται να καλύψουν πιθανές εισπρακτικές απώλειες των ιδιωτών.
Ο Αντρέι Χούνκο δίνει πάντως κάποια «ελαφρυντικά» στην ελληνική κυβέρνηση, λέγοντας ότι δεν έχει άλλη επιλογή παρά να εφαρμόσει όσα προβλέπονται στο πλαίσιο των μνημονίων, ειδάλλως οι συνέπειες θα είναι «απρόβλεπτες».
«Μπορεί να πει κανείς, εντάξει, σε σχέση με τις περικοπές των δημοσίων δαπανών, τις οποίες επίσης απορρίπτουμε, ότι οι περικοπές χρειάζονται για να εξοικονομηθούν χρήματα για τον προϋπολογισμό και την αποπληρωμή δανείων. Αλλά γιατί να γίνονται ταυτόχρονα και ιδιωτικοποιήσεις; Εδώ μια χώρα που βρίσκεται σε μια επείγουσα κατάσταση ανάγκης εξαναγκάζεται σε μια πολιτική που δεν θέλει σε καμία περίπτωση να εφαρμόσει», τονίζει ο γερμανός βουλευτής.