Είναι φθηνότερα, ο κόσμος στρέφεται ακόμα περισσότερο σε αυτά εν μέσω της πληθωριστικής καταιγίδας, όμως αποδεικνύονται το κύριο εργαλείο κερδοσκοπίας από αλυσίδες λιανικής. Γι’ αυτό τον λόγο τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας έχουν μπει στο μικροσκόπιο των ελέγχων που διενεργούν τα ελεγκτικά κλιμάκια της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ).
«Ως υπουργείο Ανάπτυξης κάνουμε τους μεγαλύτερους ελέγχους που έχουν γίνει ποτέ, επιβάλλουμε πολύ μεγάλα πρόστιμα και κυνηγάμε την αισχροκέρδεια», σημειώνει σε δήλωση του προς το «business stories» ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Αδωνις Γεωργιάδης. «Η δε πλατφόρμα στην οποία υποχρεώνουμε όλους να δηλώνουν τα αποθέματά τους έγινε ακριβώς για να αποφύγουμε φαινόμενα μαύρης αγοράς και τεχνητής αύξησης των τιμών. Το μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε είναι ότι κανείς δεν επιτρέπεται να αισχροκερδεί αυτές τις κρίσιμες ώρες», προσθέτει.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «business stories», τα δύο πρόσφατα περιστατικά με αλυσίδες σούπερ μάρκετ που πιάστηκαν να έχουν παραβιάσει το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους που έχει θέσει η κυβέρνηση είχαν ως κοινό παρονομαστή δεκάδες προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας στα οποία προέβησαν σε αυξήσεις όχι για να καλύψουν το αυξημένο κόστος του παραγωγού, αλλά για να αυξήσουν το δικό τους περιθώριο κέρδους… Κοινώς, αδικαιολόγητες! Και σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, τα ελεγκτικά κλιμάκια είναι πολύ κοντά στο να επιβεβαιώσουν τουλάχιστον άλλες δέκα υποθέσεις παραβίασης του πλαφόν στο περιθώριο κέρδους που έχει επιβληθεί από τις έρευνες που έχουν ήδη διενεργηθεί!
Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο πρόστιμο σε σούπερ μάρκετ στις αρχές Μαρτίου ήταν ύψους 140.000 ευρώ και το δεύτερο, στην εκπνοή του μήνα, στα 647.000 ευρώ.
Μάλιστα το δεύτερο ήταν και το μεγαλύτερο που έχει επιβληθεί ποτέ από τον υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Αδωνη Γεωργιάδη.
«Εστιάζουμε στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας για πολλούς λόγους», εξηγεί στο «b.s.» ο γ.γ. Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή του υπουργείου Ανάπτυξης Σωτήρης Αναγνωστόπουλος. «Πρώτα απ’ όλα όταν περιορίζεται η αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών πάντα οι καταναλωτές στρέφονται σε αυτά τα προϊόντα, οπότε αυξάνει η ζήτησή τους και ως εκ τούτου υπάρχει πάντα το κίνητρο της κερδοσκοπίας. Επειτα είναι πιο εύκολο να υπάρξει κερδοσκοπία σε αυτά καθώς μιλάμε για κλειστά συμβόλαια μεταξύ παραγωγών και αλυσίδων που δίνουν τη μέγιστη ευελιξία στις τελευταίες. Και έπειτα μην ξεχνάτε ότι δεν υπάρχει brand, άρα και κάποια υποχρέωση της αλυσίδας έναντι του προμηθευτή. Για παράδειγμα, εάν ένα επώνυμο προϊόν διατίθεται με συγκεκριμένη ενδεικτική τιμή λιανικής στο λιανεμπόριο, δεν μπορεί μία αλυσίδα να εμφανίζεται να το διαθέτει πολύ υψηλότερα απ’ αυτή. Στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας λοιπόν κάθε αλυσίδα τιμολογεί με βάση τη δική της πολιτική και άρα υπάρχουν μεγάλες διαφορές που επιτρέπουν το οτιδήποτε», εξηγεί.
Οπως λέει μάλιστα υπάρχουν «σοβαρές ενδείξεις» για πολλές νέες υποθέσεις που αυτό το διάστημα εξετάζονται από τα ελεγκτικά κλιμάκια της ΔΙΜΕΑ. «Είναι κυρίως προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, αλλά και προϊοντα ηλιελαίου», σημειώνει.
Οι καταναλωτές στρέφονται στα PL
Οι καταναλωτές λόγω της εκρηκτικής ανόδου των τιμών έχουν αρχίσει να επιστρέφουν στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία, ακόμη και με την «εργαλειοποίησή» τους από κερδοσκόπους, παραμένουν πιο φθηνά σε σχέση με τα επώνυμα. Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας ερευνών IRI Hellas Παναγιώτης Μπορέτος, στο α’ τρίμηνο της χρονιάς το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στις 25 μεγαλύτερες σε πωλήσεις κατηγορίες ταχυκίνητων προϊόντων έχει αυξηθεί στο 15,9%, από 14,9% που ήταν στο α’ τρίμηνο του 2021. Μάλιστα τον Μάρτιο, μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, το μερίδιο εμφανίζεται να έχει αυξηθεί έτι περαιτέρω.
Σύμφωνα με τον κ. Μπορέτο, η αύξηση στις πωλήσεις των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας πιθανόν να συνδέεται με τις ανατιμήσεις που καταγράφονται στα σούπερ μάρκετ, οι οποίες συχνά επηρεάζουν περισσότερο τα επώνυμα προϊόντα. Μάλιστα από τα στοιχεία που παρουσίασε προκύπτει ότι οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις στις 25 κύριες κατηγορίες ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων εντοπίζονται στα μπισκότα (+9,9%), στις κατεψυγμένες πίτες (+9,8%), στις σοκολάτες (+7,2%), στον ελληνικό καφέ (+6,8%), στα ζυμαρικά (+5,3%), στο συσκευασμένο ψωμί (+4,5%) και στο συσκευασμένο τυρί (+4,4%).
Περισσότερες δαπάνες
Η καταναλωτική στροφή που πυροδοτούν οι εξελίξεις καταγράφεται και στις έρευνες που διεξάγει το Ινστιτούτο Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ). «Οι καταναλωτές θεωρούν ότι θα πληρώνουν παραπάνω για να αγοράζουν λιγότερα πράγματα», σχολίαζε ο γενικός διευθυντής του ΙΕΛΚΑ Λευτέρης Κιοσές στην πρόσφατη Γενική Συνέλευση της ECR Hellas, παρουσιάζοντας στοιχεία έρευνας που δείχνουν ότι πλέον οι καταναλωτές, προφανώς λόγω των οικονομικών δυσκολιών, έχουν τα χρήματα ως κύριο παράγοντα επιλογής προϊόντων, αντιστρέφοντας μία τάση που είχε φέρει σε πρώτο πλάνο το 2018 και το 2019 την ποιότητα.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η τάση των καταναλωτών για αυξημένες δαπάνες σε σούπερ μάρκετ που κατά κανόνα έχουν χαμηλότερες τιμές και λιγότερες σε άλλου είδους καταστήματα. Μία τάση βέβαια που πολλοί επιτήδειοι δεν διστάζουν να εκμεταλλευτούν.
Εντείνονται οι έλεγχοι – νέα πρόστιμα εν όψει
Από το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων βέβαια διαμηνύουν ότι οι έλεγχοι θα συνεχιστούν με ακόμη μεγαλύτερη ένταση.
«Μην ξεχνάμε ότι μαζί με τους ελέγχους κατόπιν καταγγελιών υπάρχουν και οι τακτικοί έλεγχοι, τους οποίους και συνεχίζουμε», λέει ο κ. Αναγνωστόπουλος. «Με τους τελευταίους, μάλιστα, δηλαδή όταν ξέρουν οι επιχειρήσεις ότι θα ελεγχθούν, πετυχαίνουμε και πιο εύκολα τη συμμόρφωση», σημειώνει.
Και μπορεί, όπως λέει, ο φόρτος να έχει αυξηθεί για τη ΔΙΜΕΑ, εντούτοις το γεγονός ότι πλέον το πλαφόν έχει επεκταθεί στα καύσιμα και σχεδόν σε κάθε άλλο καταναλωτικό προϊόν έχει αυτοματοποιήσει πλέον τις διαδικασίες. «Είναι μία αυτοματοποιημένη και μαθηματικοποιημένη διαδικασία που μας βοηθά να κάνουμε ελέγχους ακόμη και από το γραφείο μέσω ανταλλαγής αλληλογραφίας και στοιχείων, χρησιμοποιώντας πλατφόρμες παρακολούθησης των τιμών ή ακόμη και σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ. Κάτι που σημαίνει ότι φτάνουμε πιο εύκολα και πιο γρήγορα σε συγκεκριμένα αποτελέσματα», εξηγεί ο κ. Αναγνωστόπουλος.
Με αυτό τον τρόπο εξάλλου κρίνεται και ιδιαίτερα σημαντική η κίνηση να υποχρεωθούν όλες οι εταιρείες της εφοδιαστικής αλυσίδας να δηλώνουν σε ψηφιακή πλατφόρμα τα αποθέματα που έχουν σε 7 βασικές κατηγορίες προϊόντων:
■ Πρώτες ύλες για την παραγωγή λιπασμάτων
■ Λιπάσματα
■ Ζωοτροφές
■ Ωμά δημητριακά παντός είδους (σιτάρι ή σιμιγδάλι, σίκαλη, κριθάρι, βρώμη, καλαμπόκι, εδώδιμο φαγόπυρο)
■ Αλευρα και αλεύρια σιταριού ή σιμιγδαλιού και αλεύρια δημητριακών
■ Ηλίανθος
■ Φυτικά έλαια εκτός από το ελαιόλαδο, όπως ηλιέλαιο, φοινικέλαιο και αραβοσιτέλαιο.
Με αυτό τον τρόπο εκτιμάται ότι θα περιοριστούν τα περιθώρια κερδοσκοπικών κινήσεων με την εργαλειοποίηση αποθεμάτων που αποκρύβονται.
60 παραβάσεις – Κοντά στα 2 εκατ. ευρώ τα πρόστιμα
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης, από τις αρχές της χρονιάς έχουν διενεργηθεί και βρίσκονται σε εξέλιξη εκατοντάδες έλεγχοι για τον εντοπισμό πρακτικών αισχροκέρδειας. Μέχρι σήμερα περίπου 60 παραβάσεις έχουν βεβαιωθεί σε πρατήρια υγρών καυσίμων, υπεραγορές τροφίμων, επιχειρήσεις χονδρεμπορίου οπωρολαχανικών και νωπών-κατεψυγμένων κρεάτων, με τα πρόστιμα να προσεγγίζουν τα 2 εκατ. ευρώ.
Τα τελευταία βέβαια δεν πρόκειται να εισπραχθούν άμεσα, αφού σχεδόν το σύνολο των εταιρειών που πιάστηκαν από τις Αρχές ασκεί το δικαίωμα της δικαστικής προσφυγής.
«Γι’ αυτό και οι έλεγχοι που κάνουμε δεν είναι τύπου Τροχαίας, ότι δηλαδή διαπιστώνεται η παράβαση και κόβεται το πρόστιμο», εξηγεί ο κ. Αναγνωστόπουλος. «Υπάρχει μία διαδικασία ελέγχου και αλληλογραφίας ώστε να πιστοποιηθεί η παραβίαση των διατάξεων της νομοθεσίας. Ετσι είμαστε κι εμείς βέβαιοι ότι δεν θα αδικήσουμε κάποια επιχείρηση. Γι’ αυτό και χρειάζεται κάποιος χρόνος μέχρι την κατάληξη μιας υπόθεσης. Από εκεί κι έπειτα βέβαια το Σύνταγμα δίνει σε κάθε επιχείρηση το δικαίωμα της δικαστικής προσφυγής, οπότε και δεν μπορούμε να μιλάμε για άμεση είσπραξη», καταλήγει.
Διαβάστε ακόμη:
Οικογένεια Τίγκα: Πάλι στο σφυρί το ακριβότερο – κάποτε – ακίνητο στην Ελλάδα
Ποιοι υποχρεούνται φέτος να κάνουν την πρώτη φορολογική δήλωση
Τι προβλέπουν κορυφαία στελέχη αεροπορικών για το ελληνικό καλοκαίρι