Να αγοράζει το κράτος «κόκκινα» δάνεια που έχουν ως υποθήκη κατοικίες… Είναι και αυτό ένα από τα εναλλακτικά –όσο και πρωτότυπα- σχέδια που έχουν πέσει προς εξέταση στο τραπέζι, για να αντιμετωπίσει η χώρα το οικονομικό και κοινωνικό «ντόμινο» που προκαλεί παγκοσμίως ο κορωνοϊός.
Το σχέδιο αυτό, το οποίο αποκάλυψε πριν μισό μήνα το business stories, κατέθεσε στους θεσμούς η κυβέρνηση και πλέον αναμένει από την ερχόμενη εβδομάδα την απάντησή τους. Πιο ελαστικοί εν σχέσει με την ακραία αρνητική αρχική αντίδραση τους, εμφανίζονται πλέον οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και για την παράταση στην προστασία α΄κατοικίας. Δέχονται όμως προς το παρόν δίμηνη μόνον παράταση έως τέλος Ιουνίου, ενώ όμως το υπουργείο Οικονομικών ζήτησε 8μηνη παράταση έως τέλος του έτους.
Το ολοκληρωμένο σχέδιο της κυβέρνησης για τα «κόκκινα δάνεια», που θα νομοθετηθεί τις ερχόμενες εβδομάδες, έχει περιγράψει από τις 4 Απριλίου ήδη το Πρώτο Θέμα (φύλλο 789), ως εξής:
«Άμεσα, όπως πρώτο αποκάλυψε αρχές Μαρτίου το business stories, «ο Κορωνοϊός σώζει την α΄κατοικία» και μέσα στον Απρίλιο η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ζητήσει παράταση ως τέλη του έτους, για την προστασία των νοικοκυριών που κανονικά λήγει την Πρωτομαγιά. Τον δρόμο άνοιξε και επισήμως όμως η Ισπανία που μόλις προχθές ανακοίνωσε ότι παρατείνει για 6 μήνες την ισχύ του αντίστοιχου δικού της «Νόμου Κατσέλη» για 6 μήνες.
Ο ισπανικός νόμος προστασίας προέβλεπε ότι οι τράπεζες έπαιρναν το σπίτι και έσβηναν το χρέος, αλλά ο δανειολήπτης παρέμενε στο σπίτι του και πλήρωνε ενοίκιο. Όπως και στην Ελλάδα όμως, αυτό το πλαίσιο προστασίας έληγε 30 Απριλίου 2020. Ένα μήνα νωρίτερα, λόγω Κορωνοϊού, η Ισπανία ανακοίνωσε ήδη παράταση έως τον Νοέμβριο στην απαγόρευση των εξώσεων.
Και μετά τι;
Και όταν ακόμα ξεπεραστεί η έκτακτη κατάσταση όμως, το «πάγωμα» των πλειστηριασμών ίσως δεν θα αρκεί, λόγω συσσώρευσης νέων βαρών και δεινών στην ελληνική οικονομία.
Σε όλον τον κόσμο φοβούνται αύξηση στις καθυστερήσεις πληρωμών και μεγάλα «κανόνια» στις αγορές, λόγω της καραντίνας (lockdown) στην παγκόσμια οικονομία. Πρόβλημα ρευστότητας και χρηματοδότησης έχουν άλλωστε και τα ίδια κράτη ή και η Ευρώπη ολόκληρη, που αναζητεί τρισεκατομμύρια αλλά διχάζεται αν θα τα βρει από κορώνο-ομόλογα ή κορώνο-μνημόνια.
Για τη χώρα μας που βγαίνει ήδη καθημαγμένη από μνημόνια και τα λεφτά δεν πέφτουν «από τον ουρανό», η κυβέρνηση επιδιώκει τα μεγαλύτερα οφέλη με το μικρότερο κόστος. Και διερευνά διαφοροποιημένες λύσεις και δυνατότητες παρέμβασης του κράτους.
«Μένουμε σπίτι»
Η δυσκολότερη άσκηση (και πριν τον Κορωνοϊό ακόμα) ήταν να σώσει τα σπίτια των θυμάτων της οικονομικής κρίσης αλλά και τις τράπεζες ταυτόχρονα, χωρίς να κινδυνεύσει η κτηματαγορά από μαζικούς πλειστηριασμούς, ούτε και να «φουντώσουν» όμως ξανά τα κόκκινα δάνεια!
Η λύση «για την επόμενη μέρα» αναζητείται πλέον σε μια πολιτική γης και στέγης, χωρίς την οποία όμως ποτέ σχεδόν καμία χώρα δεν ξεπέρασε καμία κρίση (από τον αναδασμό στην Αρχαία Ελλάδα και τους Ακρίτες στο Βυζάντιο, μέχρι την έκδοση νομίσματος με υποθήκη εθνικών γαιών και την Μικρασιατική καταστροφή στη νεώτερη Ιστορία).
Το σχέδιο «μετά την προστασία» έρχεται από την Αμερική. Όχι τη φορά αυτή σαν νέο «σχέδιο Μάρσαλ», αλλά ως μια ιδέα που είχε και εφαρμόζει στα χρόνια της κρίσης στην αμερικανική οικονομία η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα.
Και μπορεί στις ΗΠΑ να ρίχνουν (για αρχή) «βόμβες» 2,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ή η FED να μειώνει τα επιτόκια «κόβοντας χρήμα», αλλά αυτές είναι «παραδοσιακές» συνταγές και ιδέες, που όλοι αποζητούν σε στιγμές κρίσης.
«Talk of the town» στο υπουργείο Οικονομικών και στις τράπεζες όμως έχει γίνει το “παράλληλο” σχέδιο της Federal Reserve, για την καταπολέμηση του οικονομικού αντίκτυπου από τη θανατηφόρα πανδημία του κορωνοϊού.
Στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού, η Fed δεν αρκείται στα «μπαζούκας» αλλά δήλωσε την προπερασμένη Κυριακή ότι ξεκινά να αγοράζει δάνεια ύψους 200 δισ. δολαρίων, τα οποία έχουν υποθήκη ακινήτου. Είναι μια τακτική που εφάρμοζε και πριν, για να μειώνει τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων, αλλά και για να σταθεροποιήσει τις τράπεζες και την κτηματαγορά όταν οι συνθήκες το απαιτούν.
Προσαρμοσμένη στην ελληνική πραγματικότητα, η λύση παρουσιάζει πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που την καθιστούν ενδιαφέρουσα, ικανοποιώντας τις ανάγκες όλων των εμπλεκομένων.
Με βάση το σενάριο αυτό, με ένα κατάλληλο «όχημα» που θα δημιουργηθεί, το ελληνικό Δημόσιο θα μπορούσε να αγοράσει ενυπόθηκα δάνεια ή ακίνητα «κόκκινων» δανειοληπτών. Και έτσι, οι υποστηρικτές ενός τέτοιου σχεδίου μιλούν για ένα «πολυεργαλείο» το οποίο στηρίζει την κοινωνία, τις τράπεζες και την αγορά, καθώς το Κράτος:
· «καθαρίζει»τις τράπεζες από κόκκινα δάνεια
· σώζει το σπίτι για τους αδύναμους
· επιλέγει και αποκλείει στρατηγικούς κακοπληρωτές
· αποτρέπει τους μαζικούς πλειστηριασμούς
· προστατεύει από το σοκ τις τιμές των ακινήτων
· αυξάνει τη ρευστότητα στην οικονομία
· δικαιολογεί αναπτυξιακές δαπάνες λόγω κορωνοϊου
· αξιοποιεί το «μαξιλαράκι» ρευστότητας
· αντικρύζει σε εχέγγυο κάθε ευρώ δημόσιας δαπάνης
Και όλα αυτά, με κεφάλαια που ήδη έχει όταν σε όλην την Ευρώπη θα συζητούν το «μετά-την-καταστροφή» νέο σχέδιο Σταθερότητας και Ανάπτυξης» κατέληγε το σχετικό ρεπορτάζ.