EWG: Στο επίκεντρο η οικονομική ατζέντα της κυβέρνησης

Με αποστολή να παρουσιάσει τους βασικούς άξονες της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης και να βολιδοσκοπήσει τις αντιδράσεις των Ευρωπαίων θα καθίσει σήμερα για πρώτη φορά στο τραπέζι του Euro Working Group (EWG) ο καθηγητής Μιχάλης Αργυρού.

Η «αναγνωριστική πτήση» του νέου προέδρου του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) στις Βρυξέλλες έχει πολλαπλή σημασία, καθώς πραγματοποιείται δύο ημέρες πριν από την ομιλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, οκτώ ημέρες πριν από την πρώτη συμμετοχή του Χρήστου Σταϊκούρα στο Eurogroup και λίγο προτού ξεκινήσει επισήμως η 4η μεταμνημονιακή αξιολόγηση (τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών πιάνουν δουλειά στην Αθήνα στις 16 Σεπτεμβρίου και οι επικεφαλής τους στις 23 του μήνα).

Ο κ. Αργυρού, που θα εκπροσωπεί στο εξής τη χώρα μας στο EWG –το όργανο που προετοιμάζει τις συνεδριάσεις του Eurogroup–, θα αναπτύξει στους εκπροσώπους των υπολοίπων υπουργείων Οικονομικών της ευρωζώνης τη στρατηγική του Μεγάρου Μαξίμου και του οικονομικού επιτελείου για:

–  Τόνωση της ανάπτυξης και των επενδύσεων. Πρόκειται για ένα κρίσιμο στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί υπό αντίξοες συνθήκες, καθώς επικρέμαται ο φόβος της ύφεσης στην ευρωπαϊκή και τη διεθνή οικονομία, ενώ εντός συνόρων τα χθεσινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) έδειξαν ότι είναι δύσκολο να ξεπεράσει η ανάπτυξη το 2% φέτος. Το 1ο εξάμηνο της φετινής χρονιάς έκλεισε με αδύναμη ανάπτυξη μόλις 1,5% (1,1% το 1ο τρίμηνο και 1,9% το 2ο τρίμηνο).

– Σταδιακή μείωση των φορολογικών βαρών για πολίτες και επιχειρήσεις, σε συνάρτηση με τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο και

–  Μείωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα, αφού προηγουμένως επιβεβαιωθεί εμπράκτως η μεταρρυθμιστική δυναμική της κυβέρνησης. Σύμμαχος της κυβέρνησης στην προσπάθεια αυτή θα είναι η μέλλουσα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ, όπως φάνηκε από τις χθεσινές δηλώσεις της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου επανέλαβε ότι, όπως έλεγε και ως επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα είναι πολύ υψηλοί.

Επιπλέον, ο πρόεδρος του ΣΟΕ αναμένεται να εκφράσει την πρόθεση της κυβέρνησης να δρομολογήσει άμεσα την πρόωρη αποπληρωμή περίπου 2,7 δισ. ευρώ από τις δανειακές υποχρεώσεις της Ελλάδας προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Θα αναφερθεί επίσης στις πρόσφατες θετικές εξελίξεις που διευκολύνουν τη διαπραγματευτική θέση της ελληνικής πλευράς έναντι των Ευρωπαίων εταίρων ενόψει της 4ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης και των διαβουλεύσεων για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2020. Οι εξελίξεις αυτές είναι η πλήρης άρση των capital controls, η ραγδαία αποκλιμάκωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, η θεαματική βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος στη χώρα μας τον περασμένο μήνα (108,4 μονάδες από 105,3 τον Ιούλιο και έναντι 103,1 μονάδων στην ευρωζώνη τον Αύγουστο), η περαιτέρω αύξηση των ιδιωτικών καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες τον Ιούλιο κατά 1,6 δισ. ευρώ και η διαφαινόμενη έγκριση του σχεδίου μείωσης των κόκκινων δανείων μέσω τιτλοποιήσεων (APS) έως τον Οκτώβριο από τη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Comp).

Το τετραπλό μήνυμα της κυβέρνησης προς τους θεσμούς

Όπως ανέφερε την Κυριακή το ΘΕΜΑ, το Μέγαρο Μαξίμου και το οικονομικό επιτελείο έχουν χαράξει με ιδιαίτερη προσοχή τη στρατηγική που θα ακολουθηθεί στο οικονομικό πεδίο. Σύμφωνα με αυτή, θα σταλεί στους Ευρωπαίους δανειστές το ακόλουθο τετραπλό μήνυμα:

1.  Η Ελλάδα θα τηρήσει τους συμφωνημένους δημοσιονομικούς στόχους και θα δώσει έμφαση στην υλοποίηση των εκκρεμών μεταμνημονιακών δεσμεύσεων.

·   Η ελληνική πλευρά δηλώνει απολύτως βέβαιη για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ φέτος. Την εκτίμηση αυτή συμμερίζονται πλέον και οι Ευρωπαίοι, που έχουν αναθεωρήσει δραστικά τις εκτιμήσεις του περασμένου Ιουνίου για τρύπα άνω του 1% του ΑΕΠ (1,8 δισ. ευρώ) εξαιτίας των 120 δόσεων.

·  Για το 2020 η Αθήνα θα τονίσει ότι επιδιώκει να προχωρήσει σε πρόσθετες φοροελαφρύνσεις, σε συνάρτηση με τον δημοσιονομικό χώρο που θα συμφωνηθεί με τους θεσμούς ότι υπάρχει, ώστε να διασφαλιστεί και πάλι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ. Δεδομένη είναι η μείωση του φορολογικού συντελεστή στα κέρδη των επιχειρήσεων από 28% σε 24% το 2020, η μείωση του φόρου στα διανεμόμενα κέρδη από το 10% στο 5%.

Επίσης η κυβέρνηση επιδιώκει να εφαρμοστούν μέτρα-ανάσα για την οικοδομική δραστηριότητα, που περιλαμβάνουν την τριετή αναστολή του ΦΠΑ στην οικοδομική δραστηριότητα και του φόρου υπεραξίας, καθώς και την έκπτωση 40%-50% στις δαπάνες ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης ακινήτων μέσω συμψηφισμού με φορολογικές υποχρεώσεις των πολιτών (φόρο εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ).

·  Σε επίπεδο μεταμνημονιακών δεσμεύσεων, τα πρώτα δείγματα γραφής έχουν δοθεί με γρήγορες πρωτοβουλίες, όπως οι άμεσες κινήσεις για το ξεμπλοκάρισμα της μεγάλης επένδυσης του Ελληνικού.

2. Το αίτημα για μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων θα τεθεί αφού προηγουμένως η κυβέρνηση αποδείξει εμπράκτως τη μεταρρυθμιστική δυναμική της.

·  «Πρώτα θα κερδίσουμε πολιτική αξιοπιστία ως μεταρρυθμιστική κυβέρνηση και μετά θα συζητήσουμε για τα πρωτογενή πλεονάσματα», τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τη συνάντησή του με τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ την περασμένη Πέμπτη στο Βερολίνο.

·  Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, στο τραπέζι των διαβουλεύσεων με τους θεσμούς βρίσκεται η έμμεση μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος κατά περίπου 1,3 δισ. ευρώ ή 0,7% του ΑΕΠ ετησίως από το 2020. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί συνυπολογίζοντας στον μεταμνημονιακό ορισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος τις επιστροφές κερδών από τα ελληνικά ομόλογα (ANFA, SMP). Η αλλαγή αυτή έχει ότι το πλεονέκτημα ότι δεν αποτελεί άμεση μείωση του στόχου, αλλά ευθυγράμμιση προς τους κανόνες του Μάαστριχτ, συνεπώς δεν μπορεί να θεωρηθεί ως ευνοϊκή ρύθμιση υπέρ της Ελλάδας. Επιπλέον, κοινοτικές πηγές εκτιμούν ότι η συζήτηση που φαίνεται να ανοίγει στην Ευρώπη για χαλαρότερη ερμηνεία των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (SGP), εξαιτίας των αντίξοων συνθηκών στο ευρωπαϊκό και διεθνές οικονομικό περιβάλλον, ευνοεί μια τέτοια εξέλιξη. Οι σχετικές αποφάσεις εκτιμάται ότι μπορούν να ληφθούν στο Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου, υπό την προϋπόθεση ότι έχει ολοκληρωθεί επιτυχής η 4η μεταμνημονιακή αξιολόγηση, ώστε να ανοίξει και ο δρόμος για την επιστροφή 640 εκατ. ευρώ από τα κέρδη των ομολόγων.

3. Οι μειώσεις φόρων και οι αλλαγές στο φορολογικό σύστημα σε ορίζοντα τετραετίας θα έχουν αναπτυξιακή διάσταση και όχι λογική παροχών ή απλώς μέτρων για την τόνωση της κατανάλωσης.

· Πρωταρχική επιδίωξη της κυβέρνησης είναι η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών, η στήριξη των επιχειρήσεων και η υποβοήθησή τους να επενδύσουν χωρίς να τεθούν σε κίνδυνο τα δημοσιονομικά μεγέθη. Προς την κατεύθυνση αυτή συμβάλλει καθοριστικά η δραστική μείωση του κόστους δανεισμού της χώρας από τις αγορές.

Η μείωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων το τελευταίο διάστημα εκτιμάται ότι συνεπάγεται ήδη ετήσιες εξοικονομήσεις ύψους τουλάχιστον 0,5% του ΑΕΠ ή 900 εκατ. ευρώ, που αποτελούν καίριο επιχείρημα υπέρ της μείωσης των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα από το 3,5% του ΑΕΠ το 2021 και το 2022.

4.  Η πρόωρη αποπληρωμή του ακριβότερου τμήματος από τις δανειακές οφειλές της Ελλάδας προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (2,7 δισ. ευρώ που λήγουν έως τα τέλη του 2020 και βαρύνονται με επιτόκιο 5,13%) θα προχωρήσει άμεσα, ώστε να ολοκληρωθεί εντός της φετινής χρονιάς. 

·  Έτσι η χώρα θα εκπέμψει ακόμα ένα θετικό σήμα προς τις αγορές και θα εξοικονομηθούν συνολικά περίπου 100 εκατ. ευρώ. Ο κ. Αργυρού θα αναζητήσει στο EWG το κατάλληλο timing για να υποβληθεί το επίσημο αίτημα που δεν έφθασε ποτέ από την προηγούμενη κυβέρνηση στο Eurogroup και τον ESM, εξαιτίας των προεκλογικών παροχών του περασμένου Μαΐου. Το θέμα αναμένεται να συζητηθεί στο Eurogroup είτε στις 13 Σεπτεμβρίου είτε στις 9 Οκτωβρίου.