Με όπλα την ισχυρή ανάκαμψη της οικονομίας, ίσως και πάνω από 8% το 2021, και την αναπάντεχη μείωση του ελλείμματος πέρυσι κατά 2 δισ. ευρώ έναντι του στόχου, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας βάζει διπλό στοίχημα για φέτος: την έξοδο της χώρας από την εποπτεία των «θεσμών» στο τέλος του καλοκαιριού (με «μπόνους» τη διπλή δόση του 1,5 δισ. ευρώ) και την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας πριν από το τέλος του έτους.
Ουσιαστικά, το στοίχημα αφορά την επίτευξη των δύο αυτών στόχων νωρίτερα από το αρχικό χρονοδιάγραμμα.
Θεωρητικά, η έξοδος της ελληνικής οικονομίας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας μπορεί να γίνει μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2023, ενώ η απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας προγραμματίζεται επίσης για την επόμενη χρονιά, ανάλογα και με την εξέλιξη του δημόσιου χρέους.
Πριν κλείσει ο πρώτος μήνας του 2022 μπήκαν οι βάσεις για την επίτευξη των στόχων αυτών: πρώτον, ολοκληρώθηκε με επιτυχία η πρώτη έκδοση 10ετούς ομολόγου, κάτι που φέρνει την οικονομία άλλο ένα βήμα πιο κοντά στην αναβάθμιση από τους οίκους αξιολόγησης.
Δεύτερον, με επιστολή του προς τον Ευρωπαίο Επίτροπο Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών ζητεί να τελειώσει η εποπτεία τον ερχόμενο Αύγουστο. Βάσει των ευρωπαϊκών κανονισμών, το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας ανανεώνεται ανά εξάμηνο.
Ο στόχος λοιπόν είναι η «έξοδος» να γίνει αυτή την περίοδο, υπό την προϋπόθεση ότι η οικονομία δεν θα ανακόψει τη δυναμική της. Σε αυτο το σενάριο θα εκταμιευτούν ταυτόχρονα οι δύο τελευταίες δόσεις από τις επιστροφές των κερδών των κεντρικών τραπεζών (SMPs και ANFAs): η κανονική τελευταία δόση και μία ακόμη που εκκρεμεί από το 2019, λόγω εκλογών τότε, αλλά και λόγω καθυστέρησης στη νομοθεσία για την πρώτη κατοικία. Αυτό θα σήμαινε ενίσχυση των ταμείων του κράτους με πάνω από 1,5 δισ. ευρώ, αλλά η συμβολική σημασία είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Η Ελλάδα παύει να είναι η μόνη χώρα στο ειδικό καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας και θα εντασσόταν στην κανονική εποπτεία, που προβλέπεται για όλες τις μνημονιακές χώρες (Κύπρος, Πορτογαλία, Ιρλανδία), έως ότου εξοφλήσει το 75% των δανείων της.
Δείγμα των προθέσεών τους είναι πιθανό να δώσουν οι δανειστές εντός του Ιανουαρίου, μετά τις διαβουλεύσεις στο πλαίσιο της 13ης αξιολόγησης, που συνεχίζεται στις 25 Ιανουαρίου σε επίπεδο επικεφαλής θεσμών.
Ολα θα κριθούν από τη δυναμική της οικονομίας σε συνάρτηση με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας.
Η μεγάλη έκπληξη για την ελληνική οικονομία θα είναι η απόκτηση επενδυτικής βαθμίδα από φέτος αντί το 2023. Στο υπουργείο Οικονομικών θεωρούν ότι η έξοδος από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας θα αποτελέσει και ένα θετικό σήμα προς τις αγορές και τους οίκους αξιολόγησης για να αναβαθμίσουν τη χώρα σε επενδυτική βαθμίδα.
Διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι η Ελλάδα μπορεί να πετύχει τον στόχο φέτος (αντί το 1ο εξάμηνο του 2023) με όπλο τις μεταρρυθμίσεις και το Ταμείο Ανάκαμψης. Ενδεικτική είναι η στάση της JP Morgan. Παρουσιάζει τις πιθανές ενέργειες αξιολόγησης από τους τέσσερις μεγάλους οίκους Moody’s, S&P, Fitch και DBRS τo 2022 για τις χώρες της Ευρωζώνης, εκτιμώντας πως η Ελλάδα έχει τις υψηλότερες πιθανότητες για αναβάθμιση και θεωρώντας ότι θα «ανέβει» σύντομα στο επίπεδο της επενδυτικής βαθμίδας.
Η απόκτηση -νωρίτερα- της επενδυτικής βαθμίδας θα έχει διπλό όφελος για τη χώρα: πρώτον, την ένταξή της στο κανονικό πρόγραμμα QE που «τρέχει» η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και, δεύτερον, τη διεύρυνση της επενδυτικής βάσης των ελληνικών ομολόγων.
Το θετικό κλίμα για την Ελλάδα αρχίζει να διαμορφώνεται από αυτό τον μήνα με την έκδοση ομολόγων και θα κορυφωθεί τον ερχόμενο Μάρτιο. Τότε αναμένεται να πραγματοποιηθεί η προεξόφληση των υπόλοιπων δανείων του ΔΝΤ και των διμερών δανείων με τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, συνολικού ύψους 7 δισ. ευρώ.
Επίσης, τότε αναμένεται να εκταμιευτεί η πρώτη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης, περίπου 3,5 δισ. ευρώ, μετά την προκαταβολή του καλοκαιριού του 2021, πιστοποιώντας ότι η χώρα εκπλήρωσε την πρώτη δέσμη των 15 οροσήμων.
Επιδίωξη παραμένει και η μεταστροφή της οικονομικής πολιτικής ούτως ώστε το μεγαλύτερο μέρος του ΑΕΠ να παράγεται από επενδύσεις και εξαγωγές και λιγότερο μέσα από την κατανάλωση.
Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, ότι για το 2022 το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου (μέγεθος που μας δείχνει πόσο από την αξία που προστίθεται στην οικονομία επενδύεται αντί να καταναλώνεται) θα αυξηθεί με ρυθμό 30,3% το 2022, ενώ οι εξαγωγές θα τρέξουν με ρυθμό κατά 13,8%.
Σημειώνεται ότι ο Προϋπολογισμός του 2022 προβλέπει σημαντική μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος (1,4% έναντι εκτίμησης 7% για το 2021, σε όρους ESA) που θα προέλθει από μερική απόσυρση των έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Συγκεκριμένα, τα μέτρα αυτά αναλογούσαν σε περίπου 9% του ΑΕΠ ετησίως για το 2020 και 2021 και θα περιοριστούν σε 2,2% του ΑΕΠ για το 2022.
Σημειώνεται, ωστόσο, ότι μια δυσμενής εξέλιξη της πανδημίας, καθώς και μια συνέχιση των αυξήσεων του κόστους ενέργειας μπορεί να προκαλέσουν πρόσθετες παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να περιορίσουν την έκταση της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Διαβάστε ακόμα:
Deal JPM – Viva Wallet: Ο συνωστισμός brand name βάζει την Ελλάδα στον χάρτη των επενδύσεων
Γιώργος Σπανός (Domes Resorts): Επέκταση εντός και εκτός Ελλάδας (pics)