Επενδυτικό «μπουμ» ως το 2026 αλλάζει την αγορά και τις επιχειρήσεις. Το μεγαλύτερο επενδυτικό και αναπτυξιακό σχέδιο το οποίο καταρτίστηκε ποτέ για τη χώρα μας, περιγράφει σε 4.104 σελίδες το Πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0», γνωστό και ως Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης.

Κρατική χρηματοδότηση 33 δισ. και ιδιωτικά κεφάλαια 26 δισ. ευρώ δρομολογούν ντόμινο συνεργειών και συγχωνεύσεων, αλλά και μεγάλων έργων υποδομής που θα μεταμορφώσουν την χώρα.

Με βάση τα σημερινά δεδομένα και μεγέθη, επενδύσεις και δράσεις ύψους 59 δισεκατομμυρίων ευρώ ως το 2026, αντιστοιχούν στο 33% του ΑΕΠ της χώρας. Μαζί και με τα 26 δισ. από το νέο ΕΣΠΑ, ξεπερνά τα 85 δισ. το «χρήμα» που θα πέσει στην αγορά στα επόμενα χρόνια.

Τα πρώτα χρήματα

Παρά τις αβεβαιότητες και τις καθυστερήσεις από πλευράς των Ευρωπαίων, η Αθήνα εκφράζει αισιοδοξία πως το εγχείρημα τελικώς θα αποδώσει καρπούς. Επί τη βάσει αυτή και το Πρόγραμμα Σταθερότητος προβλέπει Ανάπτυξη 6,2% για το 2022, που στηρίζεται σε αύξηση Επενδύσεων 30% εν σχέσει με το 2021!

Η επίσημη πρεμιέρα του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης για τη χώρα μας έγινε με την επίσκεψη της πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα, αλλά και την (χωρίς προηγούμενο!) έκδοση ομολόγου από την Κομισιόν για χρηματοδότηση του Ταμείου, που έγινε ανάρπαστο από τις αγορές και προσέλκυσε προσφορές πάνω από 140 δισ. ευρώ.

Τα κονδύλια θα έρχονται «κατά κύματα» στη χώρα. Τέλη Ιουλίου ή αρχές Αυγούστου έρχονται προκαταβολές 4 δισ. από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και 1,7 δισ. από το πρόγραμμα React EU. Το φθινόπωρο αναμένονται και 3,8 δισ. ως α΄δόση για εφέτος.

Από τώρα ήδη «τρέχουν» -αλλά με εθνικούς πόρους- και τα πρώτα έργα όπως η «ψηφιακή μέριμνα» (200 ευρώ για tablet,laptop και pc). Και επίκεινται:

Εξοικονομώ για επιχειρήσεις (250 εκατ.) και Εξοικονομώ για τα νοικοκυριά (500 εκατ.) που αναμένονται από Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο

Προγράμματα κατάρτισης του Υπουργείου Εργασίας και του ΟΑΕΔ

Δανειοδότηση επιχειρήσεων για επενδύσεις Ψηφιακής και Πράσινης μετάβασης ύψους 1 δισ. ευρώ το 2021.

Σκοπός είναι να καλυφθεί το Επενδυτικό κενό δεκαετιών, όπου η Ελλάδα τελευταία των τελευταίων και για αυτό οδηγείται σε φτωχοποίηση. Δίνει λύση στο πρόβλημα της αποεπένδυσης που βίωσε η χώρα, αυξάνει παραγωγικότητα και μισθούς, αλλά αναγκάζει όλους τους παίκτες (επενδυτές, επιχειρήσεις, τράπεζες, μικρομεσαίους και εργαζόμενους) να τοποθετηθούν ξανά απέναντι στα νέα δεδομένα.

Τι περιλαμβάνει το Σχέδιο

Με πάνω από 4.000 σελίδες δράσεις, έργα – υποέργα και μεταρρυθμίσεις, στόχος του Προγράμματος είναι να αλλάξει η Ελλάδα, δηλαδή:

  • να αποκτήσει δρόμους που δεν έχει, πολεοδομικά – χωροταξικά σχέδια και υποδομές που στερείται η χώρα…
  • κίνητρα στις μικρομεσαίες επιχειρήσιες για να κάνουν συμμαχίες και συγχωνεύσεις, να μειώσουν το κόστος ενέργειας, να γίνουν καινοτόμες και ανταγωνιστικές…
  • νέο σύστημα Υγείας, νέα συστήματα Εκπαίδευσης, συστήματα «ρομπότ» για ελέγχους κατά της φοροδιαφυγής και online διασύνδεση για να παρακολουθεί το Κράτος ποιοι δεν κόβουν αποδείξεις και ποιοι εργοδότες επιβάλλουν την «μαύρη» εργασία….
  • Προαστιακός σιδηρόδρομος που θα ενώσει και θα μεταμορφώσει την Δυτική Αττική και τη βιομηχανική Ζώνη (Άνω Λιόσια – Ελεύσινα / Ασπρόπυργος – Μέγαρα)…
  • Ηλεκτρικοί φορτιστές και δίκτυο 5G «παντού» στους ελληνικούς αυτοκινητοδρόμους, ηλεκτρικά λεωφορεία και ηλεκτρικά ταξί στις πόλεις…
  • Ψηφιακές ευκολίες και ενημέρωση για κυκλοφορία, σκουπίδια, ασφάλεια…
  • το Δημόσιο να «σκανάρει» ένα «χαρτοβασίλειο» αιώνων, να δίνει απαντήσεις και συντάξεις στην ώρα του, να γίνει «digital» από εδώ και εμπρός…
  • Θάλαμοι επιχειρήσεων, κρατική Αρωγή και Προστασία σε κάθε Περιφέρεια και όπου υπάρχει απειλή φωτιάς, πλημμύρας και καταστροφής…
  • Να αλλάξουν οι γειτονιές, να αναβαθμιστούν τα σπίτια και να αποκτήσουν «αναμονή» οπτικές ίνες και super fast συνδέσεις ίντερνετ….

Αν όλα αυτά συμβούν, οι μελέτες λένε πως θα βρουν δουλειά 200.000 άνθρωποι και το ΑΕΠ να ψηλώσει 7% μέσα σε 6 χρόνια τουλάχιστον –από το Σχέδιο καθαυτό και μόνον χωρίς οποιαδήποτε άλλη επιρροή.

Πώς θα γίνει αυτό;

Κινητοποιώντας μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις ύψους 25-26 δισ. ευρώ και άνω με επιδοτήσεις 18 δισεκατομμύρια οι οποίες κινητοποιούν επιπλέον ιδιωτικά κεφάλαια 7-8 δισ. ευρώ με δάνεια 12,8 δισ. οι οποίες κινητοποιούν επιπλέον ιδιωτικά κεφάλαια 18-19 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ποια είναι τα ρίσκα;

Η χώρα καλείται να απορροφήσει διπλάσια λεφτά από ό,τι απορροφούσε μέχρι τώρα. Αυτό σημαίνει δραστική αλλαγή στις διαδικασίες απορρόφησης και στα κίνητρα όσων εμπλέκονται απαιτούνται ταυτόχρονα και μεταρρυθμίσεις που να επιτρέπουν στους επενδυτές να μετάσχουν στο πρόγραμμα, με σκοπό μεγάλες ιδιωτικές επενδύσεις.

13 δισ. δάνεια σε επιχειρήσεις

Το εργαλείο των δανείων των 12,8 δισ. ευρώ συγκεντρώνει ζωηρό ενδιαφέρον, αλλά και κριτική. Όπως εξηγεί όμως ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κύριος Θεόδωρος Σκυλακάκης, δημοσιονομικά η χώρα δεν έχει την δυνατότητα να κάνει τα δάνεια αυτά «13 δισεκατομμύρια επιπλέον χρέος και έλλειμμα αγύριστο». Πρέπει τα λεφτά αυτά να μπορούν να μπουν στην Οικονομία, αλλά και να επιστραφούν στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.

Και οι ίδιες οι τράπεζες όμως βγαίνουν σε αναζήτηση επενδυτών, καθώς για πρώτη φορά έχουν τόσο μεγάλη ρευστότητα (παρκαρισμένες καταθέσεις και επιδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης) για να την διαθέσουν στην αγορά. Οι ιδιώτες επενδυτές θα είναι υποχρεωμένοι να διαθέτουν τουλάχιστον 20% των κεφαλαίων και οι τράπεζες τουλάχιστον 30%.

Το πλαίσιο αυτό μπορεί να δώσει ζωή και διέξοδο και σε δεκάδες «ζόμπι», που δεν πάνε καλά αλλά δεν έχουν κλείσει και αν βρουν κεφάλαια μπορούν να καταστούν βιώσιμες. Το Κράτος δεν θα επιδοτεί άμεσα την εξαγορά τους, αλλά θα χρηματοδοτήσει το 30% ή έως και 50% κάθε επενδυτικού σχεδίου που θα καταστρώσουν από κοινού με άλλους και θα τους φέρει κέρδη στα επόμενα χρόνια.

“New deal”

Τον νέο δόγμα του Ταμείου Ανάκαμψης είναι: «δεν μπορείς να κάνεις τον επενδυτή με λεφτά του Κράτους, αλλά να μην βάζεις και εσύ δικά σου». Όλα θα γίνονται με τραπεζικά κριτήρια, με βάση 5 βασικούς άξονες-στόχους:

  • πράσινη ανάπτυξη
  • ψηφιακή μετάβαση
  • καινοτομία
  • εξαγωγές – εξωστρέφεια
  • συγχωνεύσες – συνέργειες

Ήδη ελληνικές τράπεζες όσο και ευρωπαϊκοί χρηματοδοτικοί μηχανισμοί όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, καλούν ιδιώτες επενδυτές και αξιολογούν επενδυτικά σχέδια και προγράμματα.

Αντίθετα με το παρελθόν, το Κράτος δεν μπαίνει εγγυητής στα δάνεια προς ιδιώτες. Οι χρηματοδοτήσεις θα γίνονται με αμιγώς τραπεζικά κριτήρια και το δημόσιο θα εισφέρει χωρίς γραφειοκρατικές διαδικασίες. Αλλά αν ένα επιχειρηματικό σχέδιο αποτύχει, το Κράτος διασφαλίζεται ότι θα αποζημιωθεί όπως ακριβώς και η τράπεζα, αντί να καλύπτει μόνον τη «χασούρα» της.

Για να συμβεί αυτό:

  • τα δάνεια αυτά θα συνδεθούν με ιδιωτικές επενδύσεις.
  • θα δοθούν μόνον σε επενδυτές που είναι φερέγγυοι.

Με το νέο σύστημα, οι τράπεζες ελέγχουν και αξιολογούν τον ιδιώτη επενδυτή, για το σχέδιο που κομίζει. Ανεξάρτητος ελεγκτής (Grant Thornton) θα αναλάβει να ελέγχει αν τα ιδιωτικά σχέδια πληρούν τους όρους και τους σκοπούς χρηματοδότησης που θέτει η ΕΕ. Τουλάχιστον ένας από τους 4 μεγάλους ξένους Οίκους αξιολόγησης (S&P’s , Moody’s, Fitch, DBRS) θα μπει ελεγκτής στα δάνεια των 13 δισ. για να διαπιστώνει πόσα δόθηκαν και πόσα γύρισαν. Η ΕΔΕΛ (Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου) του ΓΛΚ θα ελέγχει πού πήγαν τα λεφτά.

18 δισ. για επιδοτήσεις

Άμεση οικονομική ενίσχυση επιχειρήσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης απαγορεύεται και δεν πρόκειται να υπάρξει, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ. Μόνο στήριξη των επενδύσεων επιτρέπεται. Και έτσι επιβραβεύονται οι επιχειρήσεις που θα προσαρμοστούν στα δεδομένα.

Ένα πολύ μεγάλο πρόγραμμα επιδοτήσεων, άνω του 1,5 δισ. αφορά αποκλειστικά μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Για παράδειγμα:

  • το νέο «Εξοικονομώ Επιχειρώντας» με 450 εκατομμύρια ευρώ αφορά αποκλειστικά μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
  • έρχεται αντίστοιχο πρόγραμμα «Εξοικονομώ νερό για νοικοκυριά» και «Εξοικονομώ νερό για μικρομεσαίες επιχειρήσεις»

Ηλεκτροκίνηση, φορτιστές μπαταριών και ηλεκτρικά ταξί προορίζονται για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις -ιδίως τα ηλεκτρικά ταξί.

Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αφορά μόνο μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Θα διατεθούν 375 εκατομμύρια ευρώ.

Στην Τουριστική Ανάπτυξη επιδοτούνται σχεδόν αποκλειστικά μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις κάθε είδους και τομέα: ορεινός τουρισμός, Τουρισμός Υγείας, αγροτουρισμός, καταδυτικός τουρισμός, που από τη φύση τους

Το πρόγραμμα «Έξυπνη μεταποίηση», είναι αποκλειστικά για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με κονδύλι 75 εκατομμύρια.

Στον γεωργικό τομέα, στον αγροδιατροφικό, το «μεγάλο κομμάτι» πάει στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Σχεδόν το σύνολο του αγροδιατροφικού τομέα είναι μικρομεσαίες.

Ωφελούμενοι βγαίνουν όλοι όμως, έμμεσα ή άμεσα, με εμβληματικές δράσεις και μεταρρυθμίσεις.

ΥΓΕΙΑ:

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ανακαινίσεις και εκσυγχρονισμό όλων των νοσοκομείων. Θα πολλαπλασιαστεί μέσω των ΣΔΙΤ. Αφορά εξοπλισμό σε Νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας, αλλά και Μεταρρύθμιση του συστήματος πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης.

Κάθε χρόνο 4,5 εκατομμύρια πάσχοντες χρησιμοποιούν το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Εγκαινιάζεται ένα τεράστιο Πρόγραμμα πρόληψης. Με 254 εκατομμύρια ευρώ, είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα πρόληψης που έχει υπάρξει ποτέ στη χώρα. Αφορά πολύ μεγάλα προγράμματα για τον καρκίνο του μαστού, για τα νεογνά, διατροφικά και πολλά άλλα προγράμματα. Για πρώτη φορά καθιερώνεται ψηφιακός «Φάκελος Ασθενή», αλλά και η μεγαλύτερη ειδική δράση για Ψυχική Υγεία με 55 εκατομμύρια ευρώ.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ:

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Εκπαίδευσης θα αλλάξει κάθε τάξη. Θα υπάρχει ένα παράθυρο στον ψηφιακό κόσμο για 1,3 εκατομμύριο παιδιά και τις οικογένειές τους. Το ίδιο γίνεται και για την κατάρτιση των εκπαιδευτικών και για τις ψηφιακές υπηρεσίες στα πανεπιστήμια.

Έρχεται σύνδεση εκπαίδευσης και πανεπιστημίων με την αγορά. Προβλέπονται ειδικές συνεργασίες με επιχειρήσεις και επισκέπτες καθηγητές από το εξωτερικό στις σχολές και τα πανεπιστήμια.

Το μέγεθος μετράει…

Το Ταμείο Ανάκαμψης θα χρηματοδοτήσει φυσικά και μεγάλα έργα και υποδομές, στα οποία η Ελλάδα υστερεί, με έμφαση στην Τεχνολογία και το Περιβάλλον. Γρήγορο ίντερνετ παντού, δίκτυα 5G, εκπόνηση πολεοδομικών σχεδίων στα 4/5 της χώρας και ολοκληρωμένες αναπλάσεις που θα βελτιώνουν καθοριστικά τη ζωή και θα επαυξάνουν τις αξίες σε αυτές και αναπλάσεις σε όλη την Ελλάδα (από το ΣΕΦ ως το Σούνιο, στον Ελαιώνα, στο ΟΑΚΑ, την παραλία της Πάτρας, περιοχών της Θεσσαλονίκης, οι “πεζούλες” στην Μάνη κλπ). Την εικόνα της χώρας αλλάζουν επίσης ο Ε65 και ο Βόρειος Οδικός Άξονας της Κρήτης, ο εκσυγχρονισμός του σιδηροδρομικού δικτύου, ο προαστιακός της Δυτικής Αττικής, τα ηλεκτρονικά διόδια, η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών, η υπογειοποίηση καλωδίων ρεύματος, η ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ή δημόσιων και επιχειρηματικών κτιρίων ή σταθμοί ηλεκτρικής φόρτισης σε όλη τη χώρα.

Ενώ όμως το τελικό αποτέλεσμα «αγγίζει» τους πάντες, οι δουλειές αυτές προφανώς αφορούν κυρίως «μεγάλους» παίκτες. «Σφήνα» σε αυτά ή και χιλιάδες άλλα έργα, θα μπορούν να μπαίνουν και μικρότεροι παίκτες που θα αποφασίσουν ότι μπορούν να συνεργαστούν και να αναπτυχθούν.

Αυξημένη επιλεξιμότητα για κρατικές επιδοτήσεις, “boom” δανεισμού από Ελλάδα και εξωτερικό, νέες “business” με το κράτος και επενδυτικά σχέδια που μπορεί να ξεπεράσουν και τα 85 δισ. ευρώ σε βάθος εξαετίας (μαζί με το ΕΣΠΑ), αποτελούν το δέλεαρ –ή τον καταλύτη- για να συνασπιστούν και να οργανωθούν σε νέου τύπου επιχειρηματικά σχήματα. Μαζί με καταθέσεις δισεκατομμυρίων που “λιμνάζουν” στους λογαριασμούς των επιχειρήσεων, για πρώτη φορά μετά από μια δωδεκαετία βαθιάς κρίσης η ελληνική επιχειρηματικότητα βρίσκεται με τόση ρευστότητα «εν αναμονή» επενδύσεων.

Πρώτη φορά δίνονται τόσα κίνητρα για συγχωνεύσεις και συνέργειες. Και αυτό διότι η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρώπη σε αυταπασχολούμενους (28% της απασχόλησης) και σε πολύ μικρές επιχειρήσεις με έως 9 άτομα προσωπικό (48% της απασχόλησης). Έτσι επιχειρείται θα μπουν περισσότεροι στη μοιρασιά των έργων και επενδύσεων 59 δισ. με τα κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Διαβάστε ακόμα:

BofA: Τι «βλέπει» για τα ακίνητα και την αγορά του real estate στην Ελλάδα

Στο σφυρί τα «μουσειακά» αεροπλάνα του Ελληνικού

ΟΑΕΔ: Ποια είναι τα 2 προγράμματα που δίνουν δουλειά σε 17.700 ανέργους