Παγίδες καταβολής υπέρογκων φόρων για χιλιάδες φορολογούμενους κρύβει η επαναφορά του των τεκμηρίων διαβίωσης από τα φετινά εισοδήματα.
Οι “δαγκάνες” των τεκμηρίων είχαν “παγώσει” για όσους είχαν πληγεί την περίοδο της πανδημίας (επαγγελματίες που έκλεισαν με κρατική εντολή, εργαζόμενοι που τέθηκαν σε αναστολή, ιδιοκτήτες ακινήτων που έλαβαν μειωμένο μίσθωμα) που λόγω των μειωμένων εισοδημάτων είχαν σοβαρό πρόβλημα κάλυψης των τεκμαρτών τους δαπανών.
Οι απαλλαγές στα τεκμήρια, όμως, ίσχυσαν μόνο για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2020 και δηλώθηκαν φέτος στην Εφορία, ενώ από το 2022 θα έχουμε πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα – αν δεν υπάρξει άλλη νομοθετική πρόβλεψη.
Πέρυσι 1,8 εκατομμύρια φορολογούμενοι, κυρίως μισθωτοί και συνταξιούχοι, παγιδεύτηκαν στα τεκμήρια πληρώνοντας έξτρα φόρο για μεγαλύτερα εισοδήματα κατά 5,2 δισ. ευρώ.
Οι τεκμαρτές δαπάνες που απειλούν να αυξήσουν τη φορολογία των φυσικών προσώπων, είναι οι ακόλουθες:
1. Οι κατοικίες: το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή της δωρεάν παραχωρούμενης κύριας κατοικίας.
2. Τα αυτοκίνητα: το τεκμήριο για τα αυτοκίνητα διαμορφώνεται ανάλογα με τα κυβικά εκατοστά και ξεκινάει από τα 4.000 ευρώ για αυτοκίνητα μέχρι 1.200 κ.εκ. και κλιμακώνεται αναλόγως.
3. Τα δίδακτρα που καταβάλλονται για ιδιωτικά σχολεία και εκπαιδευτήρια.
4. Η δαπάνη για οικιακές βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό.
5. Τα σκάφη αναψυχής. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση τα μέτρα.
6. Οι πισίνες. Το τεκμήριο υπολογίζεται με βάση την επιφάνειά τους και διαμορφώνεται ανάλογα με το αν είναι εξωτερική ή εσωτερική.
7. Οι δαπάνες για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, εντός του 2020, όπως ακινήτων, αυτοκινήτων, πινάκων ζωγραφικής και γενικά αγαθών μεγάλης αξίας.
8. Η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης, η οποία ορίζεται στο ποσόν των 3.000 ευρώ, προκειμένου για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και στο ποσόν των 5.000 ευρώ, προκειμένου για συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση, εφόσον δηλώνεται πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα.
Πώς “καλύπτονται” από φέτος τα τεκμήρια του 2022
Η παράκαμψη των τεκμηρίων μπορεί να γίνει με τους ακόλουθους τρόπους και εφόσον ο φορολογούμενος διαθέτει ή μπορεί να βρει ή να επικαλεστεί εισοδήματα από συγκεκριμένες πηγές. Σε πολλές περιπτώσεις (δάνεια, γονικές παροχές κ.λπ.), η εύρεση εισοδημάτων πρέπει να ολοκληρωθεί εντός του 2021, διαφορετικά δεν ισχύουν.
Αναλυτικότερα, τα εισοδήματα που μπορεί να επικαλεστεί ο φορολογούμενος είναι τα ακόλουθα:
Πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν το 2021 από τον ίδιο το φορολογούμενο, τη σύζυγο του και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Ως τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, το Ε.Κ.Α.Σ., τα κέρδη από μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, οι τόκοι από ρέπος, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες, τα επιδόματα επικινδυνότητας κ.λπ.
Τα ποσά αυτά προσυμπληρώνονται από τις υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, εφόσον οι φορείς που τα κατέβαλαν έχουν αποστείλει ηλεκτρονικά στην Α.Α.Δ.Ε. τα αρχεία με τα σχετικά στοιχεία.
Χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν εντός του 2021 από το φορολογούμενο. Πρόκειται για το εφάπαξ που έλαβε ο φορολογούμενος ως συνταξιούχος, η αποζημίωση που εισέπραξε από την ασφαλιστική του εταιρεία κ.λπ.
Τα έσοδα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2021 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του. Ως έσοδα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που εισέπραξε ο φορολογούμενος από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας κ.λπ. Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2021 αφαιρείται το κόστος απόκτησης, δηλαδή το τίμημα που καταβλήθηκε σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος την είσπραξη ποσού από την πώληση περιουσιακού του στοιχείου πρέπει να έχει στη διάθεσή του και να προσκομίσει, εφόσον του ζητηθεί, κυρωμένο αντίγραφο συμβολαίου ή προσυμφώνου ή βεβαίωση του συμβολαιογράφου από τα οποία προκύπτουν τα χρηματικά ποσά που εισέπραξε.
Για αγοραπωλησία αυτοκινήτων μεταξύ ιδιωτών αρκεί μία υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 από τους δύο συναλλασσόμενους. Τα ποσά που έχουν εισπραχθεί από την εκποίηση περιουσιακών στοιχείων δηλώνονται στον πίνακα 6 του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης και συγκεκριμένα στον κωδικό 781 από τον υπόχρεο και στον κωδικό 782 από την σύζυγο του υπόχρεου.
Χρηματικά ποσά που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος το 2021, είτε σε ευρώ είτε σε συνάλλαγμα εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται. Για την απόδειξη των ποσών αυτών απαιτείται το πρωτότυπο παραστατικό που εκδίδει κάθε τράπεζα όταν εισάγονται χρηματικά κεφάλαια από το εξωτερικό. Μεταξύ των παραστατικών περιλαμβάνεται και η μοναδική βεβαίωση αγοράς συναλλάγματος. Τα ποσά που προέρχονται από την εισαγωγή χρηματικών κεφαλαίων και συναλλάγματος δηλώνονται στον πίνακα 6 του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης και συγκεκριμένα στον κωδικό 781 από τον υπόχρεο και στον κωδικό 782 από την σύζυγο του υπόχρεου.
Δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2021 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2021 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί. Τα ποσά των ληφθέντων δανείων δηλώνονται στον πίνακα 6 του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης και συγκεκριμένα στον κωδικό 781 από τον υπόχρεο και στον κωδικό 782 από την σύζυγο του υπόχρεου. Όμως το «δάνειο» πρέπει να ληφθεί εντός του 2021 και να πληρωθεί και φόρος στο δημόσιο.
Ποσά που εισέπραξε το 2021 ο φορολογούμενος είτε από δωρεές είτε από γονικές παροχές. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι εισέπραξε εντός του 2021 τέτοια ποσά, θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του (ώστε εάν χρειαστεί να μπορεί να προσκομίσει στις φορολογικές αρχές) σχετικό πιστοποιητικό του αρμοδίου προϊσταμένου ΔOY από το οποίο προκύπτει ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν από την 31η-12-2021. Τα ποσά των δωρεών και των γονικών παροχών δηλώνονται κι αυτά στον πίνακα 6 του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης και συγκεκριμένα στον κωδικό 781 από τον υπόχρεο και στον κωδικό 782 από την σύζυγο του υπόχρεου. Επίσης, για να αναγνωριστούν θα πρέπει να γίνουν μέσω τραπεζών και να δηλωθούν στην Εφορία.
Κέρδη από λαχεία, ΠPOΠO, ΛOTTO, TZΟKEP, Προκαθορισμένο Στοίχημα κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του Ο.Π.Α.Π. Τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογούμενου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε. Για να αποδειχθεί η είσπραξη κέρδους από τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ ή λαχείο θα πρέπει ο φορολογούμενος να έχει στη διάθεσή του τη σχετική βεβαίωση από τον O.Π.A.Π. ή από την εταιρία που διενεργεί τις κληρώσεις των Λαχείων. Τα ποσά αυτά πρέπει να δηλωθούν κι αυτά στον πίνακα 6 του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης και συγκεκριμένα στον κωδικό 781 από τον υπόχρεο και στον κωδικό 782 από την σύζυγο του υπόχρεου.
Η αποτελεσματικότερη μέθοδος, είναι η επίκληση εισοδημάτων παρελθόντων οικονομικών ετών. Πρόκειται για τη «ανάλωση κεφαλαίου παρελθόντων ετών» με την οποία μπορεί να καλύψει την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενος εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20, 30 ή και περισσότερα χρόνια, εφόσον βέβαια υπήρχαν. Αυτό που πρέπει να κάνει είναι να αθροίσει όλα τα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, επιδόματα, ενοίκια, επιχειρήσεις, τόκους καταθέσεων, μερίσματα, υπεραξίες (π.χ. μετοχών) κ.λπ., τα ποσά των εσόδων από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων ή άλλα εισοδήματα όπως εφάπαξ παροχές ασφαλιστικών ταμείων, κέρδη από λαχεία, δωρεές. Από το άθροισμα που θα προκύψει, να αφαιρέσει τα ποσά που ελήφθησαν υπόψη στις ίδιες φορολογικές δηλώσεις ως τεκμήρια διαβίωσης (για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη, υπηρετικό προσωπικό κ.λπ.), καθώς και τα ποσά που δήλωσε στις ίδιες δηλώσεις ότι δαπάνησε για να αποκτήσει περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη, κινητά αντικείμενα μεγάλης αξίας κ.λπ.).
Το ποσό που θα απομείνει είναι το «κεφάλαιο» των προηγούμενων ετών που μπορεί ο φορολογούμενος να επικαλεστεί για να καλύψει τη διαφορά τεκμηρίων. Η επίκληση των παλαιότερων εισοδημάτων, δεν μπορεί να γίνεται εσαεί, αλλά μέχρι το ποσό που απαιτείται κάθε φορά και εφόσον υπάρχει “απόθεμα”. Δηλαδή ο φορολογούμενος που έχει απόθεμα ύψους 40.000 ευρώ από προηγούμενες φορολογικές δηλώσεις, αν χρησιμοποιήσει για ένα έτος το ποσό των 10.000 ευρώ, για τα επόμενα έτη θα έχει διαθέσιμο ποσό ύψους 30.000 ευρώ, το οποίο σταδιακά θα απομειώνεται.
Διαβάστε ακόμη:
Swot Hospitality: Με 5 νέα κορυφαία ξενοδοχειακά projects μπαίνει το 2022 (pics)
Ενεργειακή κρίση: Δίχτυ προστασίας και επιδοτήσεων στο ρεύμα για όλο το 2022
Η Όμικρον φέρνει άμεσα τρία «εορταστικά» μέτρα – Στις 28 Δεκέμβρη οι περιορισμοί για το 2022