Mειωμένη ροή έκδοσης των επικουρικών συντάξεων διαπιστώνεται το τελευταίο εξάμηνο παρά τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για αποκλιμάκωση των εκκρεμοτήτων που… ζέσταναν αρχικά τη μηχανή των απονομών.
Σήμερα το στοκ παραμένει σε υψηλά επίπεδα και αγγίζει τις 103.665 εκκρεμείς συντάξεις (στοιχεία 31ης Μαΐου του 2023). Από αυτές οι 71.104 είναι ληξιπρόθεσμες, δηλαδή εκκρεμούν πάνω από τρεις μήνες. Ωστόσο ο ΕΦΚΑ θεωρεί ότι είναι υπόλογος για περίπου 50.000 επικουρικές καθώς προϋπόθεση για να ξεκινήσει ο υπολογισμός της επικουρικής και του εφάπαξ είναι να έχει εκδοθεί η απόφαση για την κύρια σύνταξη. Πέρυσι, το αντίστοιχο χρονικό διάστημα οι εκκρεμείς ήταν 64.635 και οι ληξιπρόθεσμες 50.791.
Αναμονή έως 7 χρόνια
Στον κλάδο των επικουρικών συντάξεων η αναμονή σήμερα μπορεί να φτάσει από τα τέσσερα έως ακόμα και τα επτά χρόνια σε ακραίες περιπτώσεις, όταν ο υποψήφιος συνταξιούχος έχει διανύσει διαδοχικώς ασφαλιστικό χρόνο σε περισσότερα από ένα Ταμεία, συνθήκη που αφορά τους μισούς Ελληνες εργαζομένους.
«Η διαδοχική ασφάλιση δημιουργεί μεγάλα προβλήματα», διαπιστώνει ο δικηγόρος, ειδικευμένος σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης, Δημήτρης Μπούρλος. «Μεγάλες καθυστερήσεις σημειώνονται όχι μόνο στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, αλλά και στο Ταμείο Επικουρικής των Εμποροϋπαλλήλων (ΤΕΑΥΕΚ), στο Ταμείο Νομικών, Μηχανικών, ακόμα και στο Δημόσιο. Η επικουρική σύνταξη ενός δημοσίου υπαλλήλου μπορεί να εκδοθεί τρία-τέσσερα χρόνια μετά την έκδοση της κύριας σύνταξης. Το ίδιο διάστημα μπορεί να καθυστερήσει η επικουρική και στο Ταμείο Νομικών. Ενδεικτικά αναφέρω ότι χειρίστηκα μια υπόθεση στην οποία ο δικαιούχος είχε τρία Ταμεία, το πρώην ΙΚΑ, το ΤΕΑΥΕΚ και το Επαγγελματικό Ταμείο, με αποτέλεσμα η έκδοση της επικουρικής του σύνταξης να καθυστερήσει πέντε χρόνια».
Για την επίσπευση της έκδοσης των επικουρικών η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας επεξεργάζεται διάταξη η οποία θα επιτρέπει στους ασφαλισμένους να λαμβάνουν επικουρική με fast track διαδικασία θέτοντας ως ελάχιστο όριο τη 15ετία (4.500 ένσημα) είτε σε έναν φορέα είτε με διαδοχική ασφάλιση, κάτι που σήμερα ισχύει μόνο για το πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Σημειώνουμε ότι ένας από τους λόγους της μεγάλης καθυστέρησης είναι η αναζήτηση των ενσήμων σε καρτέλες (που μπορεί να έχουν χαθεί) καθώς σε πολλά πρώην επικουρικά η διαδικασία της έκδοσης είναι ακόμη χειρόγραφη.
Η διάταξη απλοποιεί τις διαδικασίες και τις προϋποθέσεις για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος για όλα τα Ταμεία και θα εφαρμοστεί αναδρομικά στις 50.000 εκκρεμείς επικουρικές συντάξεις. Ολες οι εκκρεμείς αιτήσεις θα εξεταστούν με βάση τη 15ετία και όχι με τον χρόνο ασφάλισης που προέβλεπε το Ταμείο τους.
Σημειώνουμε ότι για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου για την έκδοση επικουρικής απαιτείται η θεμελίωση με 25ετία και 35ετία. Στην 25ετία ο ασφαλισμένος παίρνει την επικουρική στα 67 ακόμη κι αν πήρε την κύρια σύνταξη πολύ νωρίτερα (π.χ. στα 55 με 25ετία και ανήλικο). Για να πάρει την επικουρική πριν τα 67 θα πρέπει να έχει 35 έτη. Με τη νέα διάταξη όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι θεμελιώνουν δικαίωμα για επικουρική με 15ετία. Οι ίδιοι κανονισμοί ισχύουν και στις ΔΕΚΟ – τράπεζες καθώς απαιτείται η συμπλήρωση 25 και 35 ετών ασφάλισης για την έκδοση της επικουρικής.
Με την ενεργοποίηση της νέας διάταξης ο ασφαλιστικός χρόνος θα υπολογίζεται με βάση τα στοιχεία που διαβάζει το σύστημα. Αν τεκμηριώνεται ασφαλιστικός χρόνος 25 ετών, η επικουρική του ασφαλισμένου θα υπολογίζεται με βάση την 25ετία, αν διαπιστώνονται 20 έτη, με βάση την 20ετία κ.ο.κ. Αν το σύστημα δεν διαβάσει το σύνολο του ασφαλιστικού βίου, το σίγουρο είναι ότι ο ασφαλισμένος μπορεί να θεμελιώσει δικαίωμα επικουρικής σύνταξης με ελάχιστο χρόνο ασφάλισης 15 ετών χωρίς να αναγκαστεί να εξαγοράσει πλασματικά χρόνια για να προσεγγίσει τα απαιτούμενα χρόνια.
Το νέο μοντέλο
Με την εφαρμογή του νέου μοντέλου θα μειωθεί κατά πολύ ο χρόνος απονομής καθώς στις περιπτώσεις όπου αναζητούνται τα έτη ασφάλισης ο ασφαλισμένος θα μπορεί να παίρνει την επικουρική με βάση τον ελάχιστο χρόνο (μόλις 60-80 ευρώ) και να πάρει σε δεύτερο χρόνο την υπόλοιπη σύνταξη, όταν ολοκληρωθούν η καταμέτρηση και ο υπολογισμός.
Παράλληλα, θα μειωθούν οι απορριπτικές αποφάσεις που εκδίδονταν με βάση τη νομοθεσία των πρώην Ταμείων, η οποία απαιτούσε τη συμπλήρωση 25 ή 35 ετών, προϋποθέσεις που δεν πληρούσε ο ασφαλισμένος. Ο συνταξιούχος θα έχει πλέον τη δυνατότητα να επανέλθει με νέα αίτηση και να λάβει επικουρική σύνταξη. Επίσης, σημαντικό είναι ότι θα μπορεί να πάρει επικουρική στην ηλικία όπου πήρε και την κύρια σύνταξη. Για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος του Δημοσίου που βγήκε με πλήρη σύνταξη στα 60 με 30 έτη ως εκπαιδευτικός θα πρέπει να περιμένει έως τα 67 για να πάρει την επικουρική επειδή δεν συμπληρώνει 35ετία. Με την εφαρμογή της νέας διάταξης θα πάρει την επικουρική του χωρίς να περιμένει το 67ο έτος.
«Στην περίπτωση όπου νομοθετηθεί η απονομή της επικουρικής με ελάχιστο όριο τα 15 έτη, επιταχύνεται η έκδοση της σύνταξης, δεδομένου ότι απλώς με τη διαπίστωση της συμπλήρωσης της 15ετίας θα μπορεί να εκδοθεί απόφαση απονομής. Τα επιπλέον χρόνια που δεν θα διαπιστώνονται σε πρώτη φάση θα προστεθούν στη σύνταξη μεταγενέστερα», καταλήγει ο κ. Μπούρλος.
Διαβάστε ακόμη
Π. Γεωργιόπουλος: Πώς η ΝΟVA έγινε ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος πάροχος σε κινητή και τηλεόραση
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ