Η δυναμική και όλοι οι δείκτες της οικονομίας δημιουργούν προσδοκίες στην κυβέρνηση για ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη (έως 6% του ΑΕΠ ενδεχομένως) αλλά και έξτρα δημοσιονομικό χώρο, προκειμένου να αξιοποιηθεί για επιδοτήσεις και μέτρα στήριξης της τελευταίας στιγμής, ακόμα όμως και μετά τον Ιανουάριο.
«Η πρώτη σκέψη μας είναι», όπως λένε στο οικονομικό επιτελείο, μια νέα επιδότηση «για το πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης», εφόσον το επιτρέψουν και οι εξελίξεις στο φυσικό αέριο και το ρεύμα.
Λόγω μεταβλητότητας και με τόσα υπερβολικά «σκαμπανεβάσματα» στις αγορές, στο υπουργείο Οικονομικών λαμβάνουν αποφάσεις κυριολεκτικά στο «και πέντε», παρακολουθώντας πάντα πρώτα τις τιμές των καυσίμων. Την Παρασκευή το πετρέλαιο θέρμανσης έκανε πρεμιέρα με συγκρατημένες αυξήσεις –και από μόλις 1,31 ευρώ το λίτρο.
Ωστόσο αυτό οφείλεται στη διπλή επιδότηση (μέχρι 31 Οκτωβρίου) από το κράτος κατά 25 λεπτά και επιπλέον 9 λεπτά από τα διυλιστήρια (συνολικά 34 λεπτά το λίτρο). Χωρίς αυτήν, η τιμή θέρμανσης θα είχε «πετάξει» ήδη πάνω από 1,70 ή και 1,80 ευρώ το λίτρο!
Στην κυβέρνηση δεν θέλουν να επιτρέψουν να συμβεί αυτό. Και αν χρειαστεί, η κρατική επιδότηση των 25 λεπτών μπορεί να αυξηθεί ενδεχομένως σε 40 ή έως και στα 50 λεπτά το λίτρο, αναλόγως τιμής των καυσίμων. Προς το παρόν, τα νεώτερα στοιχεία διάθεσης πετρελαίου θέρμανσης δείχνουν ότι συγκρατήθηκε μεν στα 1,387 ευρώ στην Αττική, αλλά η μέση τιμή στην υπόλοιπη χώρα κινείται πάνω από τα 1,42 ευρώ. Αν λοιπόν διακοπεί από 1η Νοεμβρίου η επιδότηση των διυλιστηρίων, σε λίγες μέρες η τιμή πετρελαίου θέρμανσης θα ξεπεράσει το 1,5 ευρώ πανελλαδικά.
Πού θα βρεθούν λεφτά
Για να μπορέσει να δοθεί κρατική επιδότηση 25 λεπτά στο πετρέλαιο θέρμανσης, κόπηκε η επιδότηση που επί μισό χρόνο έδινε η κυβέρνηση στο κίνησης (15 λεπτά το λίτρο). Και αυτό επειδή, μαζί με όλες τις άλλες έκτακτες παροχές και μέτρα που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός πριν από έναν μήνα από τη ΔΕΘ και συνόδευσαν την κατάθεση του προσχεδίου Προϋπολογισμού («επιταγή ακρίβειας», στεγαστικά ή φοιτητικά επιδόματα, 300 εκατ. ευρώ για επίδομα θέρμανσης κλπ), εξαντλήθηκαν τα ως τώρα διαθέσιμα δημοσιονομικά περιθώρια.
Με την ξέφρενη τιμή των καυσίμων διεθνώς όμως, χωρίς επιδότηση η μέση τιμή στο ντίζελ πανελλαδικά εκτινάχθηκε εχθές στα 2,137 ευρώ το λίτρο (ιστορικό ρεκόρ). Για να πέσει πάλι κάτω από 2 ευρώ το λίτρο, στο υπουργείο Οικονομικών «αξιολογούν» αν χρειαστεί να επιστρέψει η επιδότηση των 15 λεπτών –ή και ακόμα μεγαλύτερη- από Νοέμβριο και πάλι.
Η ξαφνική πτώση της τιμής του φυσικού αερίου διεθνώς (στα 136 ευρώ η μεγαβατώρα αντί 200-300 προ μηνός) ίσως επιτρέψει να γίνει η επιδότηση του ντίζελ κίνησης από πόρους για το φυσικό αέριο (περί τα 30 εκατομμύρια ευρώ για τον μήνα Νοέμβριο) χωρίς να μειωθεί το επίδομα στο πετρέλαιο θέρμανσης!
Από την άλλη, στο υπουργείο Οικονομικών θέλουν να αξιοποιήσουν και κάθε άλλο περιθώριο που μπορεί να προκύψει ως τα τέλη του έτους, για να επιδοτήσουν ακόμα περισσότερο το πετρέλαιο – τόσο το θέρμανσης όσο και το κίνησης. Στο οικονομικό επιτελείο βλέπουν να ανοίγεται ένα «φωτεινό μονοπάτι», καθώς η ανάπτυξη φέτος μπορεί να αποδειχθεί ακόμα μεγαλύτερη, πάνω από το 5,3%, που επισήμως έχει προβλεφθεί. «Πιθανόν, αυτές οι εκτιμήσεις να είναι – και πάλι – συντηρητικές» τόνισε χθες στη Βουλή και ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.
«Η οικονομία ανεβαίνει συνεχώς, όλοι οι δομικοί δείκτες τραβάνε πάνω και κανένας τους δεν προκαλεί ανησυχία προς το παρόν», υποστηρίζουν σε συζητήσεις τους επιτελείς της πλατείας Συντάγματος. Η κυβέρνηση προϋπολογίζει μεν ανάπτυξη 5,3% (όσο σχεδόν και το ΔΝΤ) αλλά οι διεθνείς οίκοι (Fitch, DZ Bank, ING κ.ά.) ανεβάζουν τον πήχη για το 2022, από 5,5%, το λιγότερο, ή έως και στο «εξωπραγματικό» 6,9%, κάτι που μένει φυσικά να επιβεβαιωθεί στις επόμενες 50-60 ημέρες του χρόνου.
Με πιθανή μεγέθυνση της οικονομίας κατά 5,5% ή έως 6% του ΑΕΠ -και παραπάνω ενδεχομένως- προκύπτει πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος περίπου 0,2% ως 0,7% του ΑΕΠ για δαπάνες 50 ως και 150 εκατ. ευρώ επιπλέον όσων έχουν ήδη δρομολογηθεί, χωρίς να επιβαρύνεται το δημόσιο έλλειμμα, επειδή εξετάζεται ως ποσοστό του ΑΕΠ και όχι σε δισεκατομμύρια ευρώ.
Τι αλλάζει
Βασικός στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι να καταστεί και να παραμείνει το πετρέλαιο θέρμανσης σταθερά φτηνότερο από το φυσικό αέριο, προκειμένου να μειωθεί η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας και αφαίμαξη δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ (έως 10% του ΑΕΠ) από την οικονομία. Στη βάση αυτή, πιθανότατα να διακοπεί τον Νοέμβριο η επιδότηση των 90 ευρώ στο φυσικό αέριο από τη ΔΕΠΑ.
Ο λόγος είναι ότι ασχέτως της πορείας των διεθνών τιμών του αργού πετρελαίου (brent) κι ενώ οι τιμές της αμόλυβδης βενζίνης κατρακυλάνε διεθνώς επί μήνες, αντιθέτως εκείνες του πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης παραμένουν στα ύψη ή αυξάνονται κι άλλο. Οχι μόνο λόγω της μείωσης της παραγωγής κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα από τον ΟΠΕΚ, αλλά και επειδή αυξάνεται η ζήτηση από εργοστάσια της Ευρώπης που θα λειτουργήσουν εκτάκτως φέτος με πετρέλαιο, αντί για φυσικό αέριο.
Από την άλλη, για να μη μείνουν παντελώς ακάλυπτοι όσοι είναι παγιδευμένοι σε συστήματα θέρμανσης με αέριο, επιδοτεί και τη στροφή στην ηλεκτρική θέρμανση. Σε αυτό διευκολύνει το γεγονός πως το φυσικό αέριο έχει «βουτήξει» κάτω από 150 ευρώ, από τα 350 ευρώ που βρισκόταν διεθνώς πριν από 50 ημέρες.
Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί επίσης πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο (έως 50 εκατ. ευρώ ενδεχομένως), ενώ αν η διεθνής τιμή έπεφτε ξαφνικά μέχρι και στα 100 ευρώ/μεγαβατώρα, όπως ήταν πριν το καλοκαίρι, θα μπορούσε η κυβέρνηση να εξοικονομήσει και επιπλέον 50 εκατ. ευρώ ως τα τέλη του χρόνου.
Διαβάστε ακόμη:
Ελληνικό: Τα μηνύματα του Σπύρου Λάτση στα εγκαίνια και η επόμενη μέρα του mega project