του Δημήτρη Μαρκόπουλου
Σειρά ανατροπών φέρνουν οι επερχόμενες αλλαγές στον νόμο Κατσέλη. Αλλαγές που θα αλλάξουν άρδην το σημερινό στάτους και θα πιέσουν ακόμα περισσότερο τους «κόκκινους» δανειολήπτες.
Συγκεκριμένα, μετά από περίπου δύο άκαρπα χρόνια όπου το μοντέλο της «εθελοντικής παράδοσης» στις τράπεζες ακινήτων εκ μέρους ευρισκόμενων σε αδυναμία να πληρώσουν δανειοληπτών ατόνησε, πηγές αναφέρουν πως επανέρχεται δυναμικά. Δηλαδή οι τράπεζες έχουν ήδη αποφασίσει να εντείνουν τις προσπάθειές τους να οδηγήσουν όσους δεν μπορούν να πληρώσουν στη λογική που κυριάρχησε στην Ιρλανδία με τη σχετική κρίση στέγης που είχε υπάρξει. Μια λογική που προβλέπει μια οριστικού τύπου διευθέτηση του δανείου με την παραχώρηση της κατοικίας στον χρηματοπιστωτικό οργανισμό έναντι κουρέματος ακόμα και ως 30% ή 40% του οφειλόμενου ποσού και μιας σειράς άλλων διευκολύνσεων. Κατόπιν ο δανειολήπτης, όμως, θα έχει δικαίωμα παραμονής έναντι ενοικίου.
Θα πρέπει να θυμίσουμε πως ήδη από το 2017 είχε ξεκινήσει το πλαίσιο της παράδοσης των κατοικιών λόγω μη δυνατότητας καταβολής δόσεων, όμως οι περιπτώσεις που το ακολούθησαν δεν ξεπερνούν ούτε τη χιλιάδα. Για τον λόγο αυτό σε συναντήσεις που υπήρξαν το τελευταίο διάστημα μεταξύ στελεχών των συστημικών τραπεζών αλλά και κατόπιν πιέσεων του ESM, η λογική που κυριάρχησε ήταν να τεθεί και πάλι επί τάπητος το συγκεκριμένο πρόγραμμα και να προωθηθεί δυναμικά. Μάλιστα σκέψεις υπάρχουν ακόμα και για να υπάρξει μια κάποιου είδους διαφήμιση των παροχών που δίνει ώστε οι «κόκκινοι» δανειολήπτες να το κατανοήσουν και να βρουν ενδεχόμενα οφέλη.
Πώς θα γίνονται οι παραδόσεις
Καταρχάς το μοντέλο αυτό που θα ενταθεί από τις αρχές του 2019 θα αφορά και την α’ κατοικία. Είναι ξεκάθαρο πως παρά τα όσα η κυβέρνηση έχει στο παρελθόν υποστηρίξει, η πρώτη κατοικία πλήττεται, με αποτέλεσμα να έχει υπάρξει σφοδρή κριτική από την αντιπολίτευση και δη την αριστερή για τη νέα αυτή συνθήκη. Δέλεαρ για να πάνε οι πολίτες που χρωστάνε και να κάνουν συμφωνία με την τράπεζα θα είναι το κούρεμα οφειλών και μάλιστα σε μερικές περιπτώσεις αυτό θα είναι γενναίο. Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί έχουν περιθώριο μείωσης των τόκων.
Οι παραπάνω εξελίξεις πατάνε και σε μια άλλη αναγκαιότητα. Αυτήν του να μη βγάζουν οι τράπεζες τόσο μαζικά σπίτια σε πλειστηριασμούς και στη μείωση των κραδασμών που αυτοί προκαλούν στην κοινωνία. «Είναι εντελώς διαφορετικό», μας λένε τραπεζικές πηγές, «να βγάζεις κάποιον βίαια εκτός σπιτιού του και να το εκπλειστηριάζεις (σ.σ.: πράγμα που έχει εξάλλου και κόστος) και εντελώς διαφορετικό με έναν τέτοιο τρόπο να τον κάνεις συμμέτοχο στη διαδικασία». Βέβαια αυτή είναι η μια όψη του νομίσματος. Η δεύτερη έχει να κάνει με τη μεταβολή μιας συνθήκης που έχει εξελιχθεί σε κυρίαρχη κουλτούρα στην Ελλάδα. Ξαφνικά, λοιπόν, κάποιος από ιδιοκτήτης μετατρέπεται σε ενοικιαστής ουσιαστικά της κατοικίας του, καθώς για να παραμείνει σε αυτή θα υπάρχει η συγκεκριμένη προϋπόθεση. Μπορεί δηλαδή να υπάρξει ελάφρυνση στα βάρη του δανείου, όμως η διαμονή θα αποτελεί μια εντελώς νέα κατάσταση που θα συμφωνηθεί με την τράπεζα.
Θα πρέπει να θυμίσουμε επίσης πως στην όλη διαδικασία σημασία έχει και το προφίλ του δανειολήπτη, το κατά πόσο δεν πληρώνει λόγω πραγματικής αδυναμίας ή αν είναι στρατηγικός κακοπληρωτής και ενώ διαθέτει άνεση, έχει απλώς επιλέξει να μην πληρώνει.
Σκέψεις επίσης υπάρχουν από την πλευρά των τραπεζών να εκπαιδευτούν ειδικές ομάδες σε αυτές τις διαπραγματεύσεις με σκοπό να φέρουν τους ανήμπορους να πληρώσουν δανειολήπτες στα γκισέ και να διαπραγματευτούν αλλά και να τους κάνουν ενός είδους «μασάζ» για να στραφούν σε αυτές τις λύσεις.
Σκοπός των τραπεζών είναι εντός του 2019 να έχουν προχωρήσει τουλάχιστον 3.000 τέτοιες περιπτώσεις με όσο το δυνατόν, όμως, πιο αναίμακτο τρόπο.