Στα κρύα του λουτρού μένουν τουλάχιστον 3,5 εκατομμύρια από τους συνολικά 4 εκατομμύρια οφειλέτες της εφορίας, με βάση την απόφαση της υφυπουργού Οικονομικών Αικατερίνης Παπανάτσιου η οποία καθορίζει τους όρους αύξησης του ακατάσχετου ορίου καταθέσεων των 1250 ευρώ.
Θεωρητικά, κάποιος που πληρώνει δόση πχ 1000 ευρώ το μήνα, θα μπορεί να δει αύξηση του ορίου προστασίας από κατασχέσεις στις 3.000 ή και στις 4.500 ευρώ! Αν όμως κάποιος σκεφτεί με βάση το παράδειγμα αυτό, ότι μπορεί να επωφεληθεί αναλόγως και ο ίδιος από μια τέτοια αύξηση, μάλλον θα απογοητευτεί, αφού τουλάχιστον το 90% δεν θα δει κανένα απολύτως όφελος από την νέα ρύθμιση.
Αν και η απόφαση Παπανάτσιου προαναγγελόταν από καιρό, υπεγράφη τελικά μέσα στον Ιούνιο και θα δημοσιευθεί σε ΦΕΚ την εβδομάδα των εκλογών. Η ίδια η απόφαση ορίζει πως το νέο σύστημα θα τεθεί σε λειτουργία από 1ης Οκτωβρίου 2019. Έτσι, και αν κάποιος σπεύσει από τους πρώτους να υποβάλει αίτηση στο taxisnet την 1η Οκτωβρίου για να πάρει ανάσα από τις κατασχέσεις, η αυξημένη προστασία θα ισχύσει από τον επόμενο μήνα, δηλαδή όχι νωρίτερα από τον Νοέμβριο του 2019. Και για να συμβεί αυτό, εξετάζεται αν ήταν απολύτως συνεπής στις πληρωμές των ληξιπρόθεσμων οφειλών του τον προηγούμενο μήνα από την αίτηση, δηλαδή τον Σεπτέμβριο. Ο Σεπτέμβριος του 2019 όμως είναι μήνας πολλαπλών πληρωμών: θα πρέπει εκτός από την δόση του μήνα εκείνου, να πληρώσει και την δόση του φόρου εισοδήματος αλλά και την δόση του ΕΝΦΙΑ. Αν τα έχει καταφέρει, θα μπορέσει να υποβάλει την αίτηση τον Οκτώβριο για να περιορίσει το ύψος της κατάσχεσης που μπορεί να του κάνει η εφορία.
Μόνον 1 στους 10
Ποιο θα είναι το αυξημένο «ακατάσχετο» όριο όμως που θα προσφέρει το υπουργείο Οικονομικών -και σε ποιους- σαν επιβράβευση αν φανούν συνεπείς;
Τα πχ 3.000 ή 4.500 ευρώ φαντάζουν καλύτερα από τα μόλις 1.250 που αφήνει η εφορία, αν ξεκινήσει να κάνει κατασχέσεις σε λογαριασμούς. Στην πράξη όμως, ίσως ούτε 1 στους 10 οφειλέτες δεν θα δει έστω και 1 ευρώ όφελος από την ρύθμιση αυτή.
Ιδού γιατί:
Επί της ουσίας, η αύξηση του ακατάσχετου δεν συνδέεται με το διαθέσιμο εισόδημα ή τις ανάγκες διαβίωσης του οφειλέτη, αλλά από το ύψος της δόσης του και αν βρίσκεται στην αρχή ή κοντεύει να τελειώσει την ρύθμιση που εξυπηρετεί.
Με βάση τον σχετικό πίνακα που περιλαμβάνει η απόφαση, προκύπτει ακατάσχετο ίσο με το 3πλάσιο της δόσης εάν έχει μπει φέτος στις 120 δόσεις και για όσο πληρώνει τις πρώτες δέκα εξ αυτών. Αν πχ έχει δόση 450 ευρώ το μήνα, το 3πλάσιο είναι 1.350 ευρώ. Το ποσό αυτό είναι το νέο ακατάσχετο όριο για τον αοφειλέτη αλλά δεν αθροίζεται στα 1.250 που ισχύουν ούτως ή άλλως. Έχει κέρδος δηλαδή 100 ευρώ μόλις. Αν η δόση του όμως είναι πχ 400 ευρώ, το 3πλάσιο είναι 1.200 ευρώ και αφού δεν ξεπερνά τα 1.250 ευρώ, ισχύει το γενικό ακατάσχετο όριο και τίποτα παραπάνω.
Σε άλλη περίπτωση:
1. Αν κάποιος ξεκινήσει τώρα τον Ιούνιο μια πάγια ρύθμιση 12 δόσεων, τον Νοέμβριο θα έχει φτάσει στην 5η δόση και θα κοντεύει σχεδόν στα μισά για να τελειώσει τη ρύθμιση. Τότε θα δικαιούται ακατάσχετο όριο ίσο με το 4πλάσιο της δόσης του (συντελεστής 4).
Για δόση έως 300 ευρώ το μήνα δεν κερδίζει τίποτα και παραμένει στα 1.250 ευρώ όπως ισχύει για όλους αδιακρίτως, ασχέτως αν είναι συνεπείς ή όχι στις πληρωμές τους. Για δόση 315 ευρώ, το ακατάσχετο φτάνει στα 1.260 ευρώ και κερδίζει 10 ευρώ μικρότερη κατάσχεση.
Αν αντιθέτως χρωστά πχ 6.000 ευρώ και έχει δόση 500 ευρώ το μήνα, τότε το ακατάσχετο θα φτάνει στα 2.000 ευρώ και κερδίζει 750.
Πόσοι όμως χρωστούν από 3.333 ευρώ και αν στην εφορία, για να πληρώνουν πάνω τουλάχιστον 277 ευρώ το μήνα και να μπορέσουν να επωφεληθούν, έστω και στα τέλη της ρύθμισης που έχουν, από το μέγιστο συντελεστή (4,5) για να πετύχουν καθορισμό ακατάσχετου ορίου υψηλότερου κατά έστω και 1 ευρώ από 1.250;
Στα τέλη του 2018, από τα 4 εκατομμύρια οφειλέτες, τα 3,5 εκατομμύρια χρωστούσαν κάτω από 3.300 ευρώ ο καθένας. Κανενός εξ αυτών η δόση δεν μπορεί (πολλαπλασιαζόμενη με οποιοδήποτε συντελεστή μεταξύ 3 ως 4,5) να ξεπεράσει τα 1.250 ευρώ.
Η ρύθμιση δεν έχει κατασκευαστεί συνεπώς για να ευνοήσει «την Ελλάδα των πολλών», αλλά μόνον το 10% των οφειλετών που χρωστά ποσά μεγαλύτερα από 3.500 ευρώ στην εφορία.
Αλλά και με βάση τους άλλους «κόφτες» που θέτει η ρύθμιση, ούτε 1 στους 10 δεν θα δει αύξηση στο ακατάσχετο, τουλάχιστον για το 2019. Από το 2020 και μετά, κάποιοι λίγοι οφειλέτες ενδέχεται να δουν όφελος. Αλλά και πάλι, υπό τον όρο ότι θα αντέξουν να πληρώνουν μέχρι και τις τελευταίες από τις ρυθμίσες των 12-36 δόσεων (ή για 4-5 χρόνια μετά την υπαγωγή τους στις 120 δόσεις) εφόσον πληρώνουν όμως ταυτόχρονα και τις υψηλές δόσεις (πχ πάνω από 800 ευρώ και άνω) αλλά και όλους τους άλλους τρέχοντες φόους ως τότε.
Πώς θα υπολογίζεται το ακατάσχετο
Το ποσό του περιορισμού της κατάσχεσης υπολογίζεται κατά τα οριζόμενα στο νόμο, ως γινόμενο του ποσού δόσης επί ένα συντελεστή, ο οποίος κυμαίνεται από 3 έως 4,5.
Ειδικότερα, οι συντελεστές προσδιορίζονται ως εξής:
