του Κωστή Πλάντζου
Μόνον το ακριβές ποσόν που θα δοθεί σαν έξτρα επιδότηση επιπλέον των 710 εκατομμυρίων ευρώ –ή και μια ενδεχόμενη παράταση λίγων ημερών μετά τις 21 Δεκεμβρίου που τυπικά λήγει η διορία υποβολής αιτήσεων- λείπουν από την υπουργική απόφαση που έχει ήδη έτοιμη στο συρτάρι του ο υπουργός Οικονομικών, κύριος Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Δεδομένου ότι ένας στους 10 δικαιούχους δεν έχει πληρωθεί ακόμη παρότι η αίτησή του έχει εγκρίθηκε (περί τις 150.000 από 1,5 εκατομμύρια εγκεκριμένες αιτήσεις), τα 34 εκατομμύρια που έχουν περισσέψει από τα 710 εκατομμύρια συνολικά που προβλέφθηκαν, είναι σαφές ότι δεν επαρκούν (αντιστοιχούν σε μόλις 5% του κονδυλίου). Στο οικονομικό επιτελείο λένε πως «δεν υπάρχει περίπτωση να μην πληρωθούν όλοι οι δικαιούχοι» Αλλά αφήνουν να περάσουν οι ημέρες για «να κάνουν ταμείο» στις 21 Δεκεμβρίου (ή εκεί κοντά) και τότε να διαπιστώσουν ποιο ποσόν λείπει, για να το συμπληρώσουν.
Όσο περισσότεροι όμως από τους δικαιούχους αποκλειστούν, τόσο λιγότεροι θα πάρουν Μέρισμα και τόσο μικρότερο θα είναι το κονδύλι που θα απαιτηθεί. Και από τη χθεσινή ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών, δεν διαφαίνεται διάθεση για σημαντικές αλλαγές και διορθώσεις, για να μην αποκλειστούν άδικα από δικαιούχοι τα φτωχά νοικοκυριά για τα οποία προορίζεται το εφάπαξ επίδομα.
Η ανακοίνωση του υπουργείου καλούσε τους δικαιούχους να κάνουν οι ίδιοι διορθώσεις στο ΙΒΑΝ. Όσοι δήλωσαν αριθμό λογαριασμού που δεν έχει σαν δικαιούχο τον υπεύθυνο του νοικοκυριού που κάνει την αίτηση, δεν πρόκειται να πληρωθούν, παρά μόνον αν:
(α) σπεύσουν να ακυρώσουν την αίτηση και να δηλώσουν ΙΒΑΝ λογαριασμού που ανήκει στο όνομά τους ή, αλλιώς,
(β) να σπεύσουν στην τράπεζα και να μπουν συνδικαιούχοι στον λογαριασμό που ήδη δήλωσαν –προφανώς όμως είναι προτιμότερη η α΄ επιλογή.
«Bullying» στους αναξιοπαθούντες
Πουθενά στη χθεσινή ανακοίνωσή του, το υπουργείο Οικονομικών δεν λέει ούτε λέξη όμως για την πρόθεσή του να διορθώσει τυχόν άλλα λάθη που έχουν επισημανθεί από την πρώτη στιγμή και απειλούν να αποκλείσουν άδικα δικαιούχους.
Ιδού μερικά παραδείγματα:
1. Το υπουργείο Οικονομικών θεωρεί ότι δεν «εξαφάνισε» κατά λάθος δικαιούχους που φέρονται σαν να μην ζούσαν στην χώρα και να μην έχουν κάνει φορολογική δήλωση κατά την τελευταία 5ετία. Η χθεσινή ανακοίνωση αναφέρει ότι ήλεγξε όλες τις δηλώσεις ολόκληρης της 5ετίας και, όσοι αποκλείστηκαν από την πληρωμή της 14ης Δεκεμβρίου, δεν εμφανίζονταν πουθενά με τον ΑΦΜ ή τον ΑΜΚΑ τους (εκτός αν ήταν λάθος γραμμένοι και άρα φταίνε οι ίδιοι οι δικαιούχοι).
Ωστόσο:
– Ως το 2014 τουλάχιστον (δηλώσεις 2015) όσοι δεν είχαν εισόδημα ή ακίνητη περιουσία δεν υποχρεούντο να υποβάλουν φορολογική δήλωση. Αυτομάτως αυτοί δεν εμφανίζουν 5 δηλώσεις Ε1 στη χώρα μας, αλλά λιγότερες. Πολλοί μάλιστα, μέσα στην εξαθλίωση που έζησαν και μετά το 2015, δεν αντελήφθησαν ίσως ότι έπρεπε να υποβάλουν Ε1 τα επόμενα χρόνια.
– Σε σπάνιες περιπτώσεις (κυρίως διαζευγμένες γυναίκες) εμφανίζονται ξαφνικά σαν να έχουν διπλό ΑΜΚΑ, όπως και όταν ο ΕΦΚΑ είχε «εξαφανίσει» επί μήνες ασφαλισμένους των παλαιών ασφαλιστικών Ταμείων.
– Η υπουργική απόφαση Τσακαλώτου-Αχτσιόγλου θέτει σαν κριτήριο το ύψος των τραπεζικών καταθέσεων. Τις υπολογίζει όμως «τεκμαρτά» μέσω των τόκων και χρησιμοποιώντας ένα μεστοσταθμικό επιτόκιο αναφοράς.
Στην πράξη, ο οποιοσδήποτε μπορεί να είχε ένα κάπως υψηλότερο προνομιακό επιτόκιο που κάποιες τράπεζες προσέφεραν (πχ 0,3% για προθεσμιακή ή για άνοιγμα λογαριασμού μέσω ebanking αντί στο κατάστημα) και άρα το πραγματικό ποσό κατάθεσης να ήταν μικρότερο από αυτό που υπολογίζει το υπουργείο Οικονομικών.
– Ακόμα χειρότερα, χρησιμοποιούνται σαν δεδομένα τα ποσά των τόκων που συμπληρώθηκαν στους κωδικούς 667-668 της φορολογικής δήλωσης, ενώ εκεί γράφονται και οι τόκοι που επιδικάστηκαν από δικαστικές αποφάσεις. Για παράδειγμα, μισθωτοί που δικαιώθηκαν στα δικαστήρια το 2017 και έλαβαν αναδρομικά μιας 3ετίας από τον εργοδότη τους, ανέγραψαν στον ίδιο κωδικό σαν τόκους πχ. 100 ευρώ. Το ηλεκτρονικό σύστημα θεωρεί έτσι ότι είχαν κατάθεση πάνω από 10.000 ευρώ, και ας μην είχαν ούτε 1 ευρώ στην τράπεζα.
– Σε πάρα πολλές περιπτώσεις, συνδικαιούχοι κοινών λογαριασμών χάνουν το μέρισμα, επειδή οι τράπεζες απέστειλαν στην ΑΑΔΕ σαν ποσά τόκων για κάθε δικαιούχο, ολόκληρο το ποσόν των τόκων. Αν δεν το πρόσεξαν και δεν το διόρθωσαν έγκαιρα ως τις 30 Οκτωβρίου, όλοι οι συνδικαιούχοι (δύο, τρεις ή τέσσερις και από διαφορετικά νοικοκυριά πολλές φορές) σε λογαριασμό που είχε τόκους πχ 100 ευρώ, εμφανίζονται σαν να είχαν ο καθένας τους από 100 ευρώ και όχι ίσα μερίδια ο καθένας (πχ από 50 ή από 25 ευρώ) ούτε όσα πραγματικά αντιστοιχούσαν στις πραγματικές καταθέσεις του καθενός (πχ το 90% στον έναν δικαιούχο και το 10% στον άλλον). Αυτό διορθωνόταν όταν συμπλήρωναν το Ε1 το καλοκαίρι, αλλά δεν αλλάζει τώρα πια. Έτσι, για τα ξένα χρήματα, και οι άποροι ακόμα εμφανίζονται πλέον σαν … μεγαλοκαταθέτες.
– Ούτε ο χρόνος επαρκεί, ούτε συστάθηκε κάποια «υπηρεσία κοινού» για την υποδοχή και εξέταση μεμονωμένων ή μη προβλημάτων των δικαιούχων πολιτών. Ενώ δηλαδή για προβλήματα όπως τα παραπάνω, οι πολίτες μπορούσαν και έκαναν διορθώσεις στον ΟΠΕΚΑ για να μη χάσουν για τέτοιους λόγους το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), το Μέρισμα υπολογίστηκε με τα λάθος στοιχεία και δεν βρίσκουν κανέναν αρμόδιο για να ζητήσουν διορθώσεις.
Αν δεν σπεύσει το υπουργείο Οικονομικών να διασώσει τους πολίτες από τα λάθη τους, τότε ουσιαστικά εγκαταλείπει στην τύχη τους χιλιάδες αναξιοπαθούντες, εφόσον θέτει σαν απώτατο χρονικό όριο, ότι το έκτακτο εφάπαξ επίδομα πρέπει να καταβληθεί «πάση θυσία» πριν την 1η Ιανουαρίου και ουχί αργότερα.
Έτσι όμως αποδεικνύεται πως ούτε τα περσινά λάθη έκαναν σοφότερο το υπουργείο Οικονομικών, ώστε να προνοήσει να τα λύσει, αν και όλοι ήξεραν ότι θα τρέχει και πάλι τις τελευταίες ημέρες του Δεκέμβρη για να μοιράσει ξανά «μποναμάδες» όπως κάθε χρόνο κάνει, μετά από ένα ενδεκάμηνο αχρείαστης λιτότητος, με μοναδικό σκοπό να σωρεύσει και να διανείμει Υπερ-πλεόνασμα.