του Αργύρη Παπαστάθη
Η κορύφωση του Θείου δράματος και η προσδοκία της Ανάστασης δεν λειτουργεί λυτρωτικά για το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθώς εδώ και μέρες κυριαρχεί η αγωνία για το πώς θα προλάβουν τις προθεσμίες και τα προαπαιτούμενα.
Το πρώτο πρόβλημα είναι οι καθυστερήσεις στα προαπαιτούμενα για τα ενεργειακά (λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ κλπ.) που έχουν θέσει την κυβέρνηση στο στόχαστρο των αρμοδίων υπηρεσιών της Κομισιόν. Παράλληλα, οι ιδιωτικοποιήσεις κινούνται με ρυθμό χελώνας συναντώντας αντιστάσεις από διάφορους υπουργούς, ενώ το εμβληματικό project του Ελληνικού αναμένεται να ξεμπλοκάρει κάποια στιγμή το δεύτερο εξάμηνο του έτους, λόγω της καθυστέρησης για την άδεια του καζίνο.
Οι ημερομηνίες και οι κόμποι
Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση έχει υλοποιήσει μόνο 12 από τα 88 προαπαιτούμενα της 4ης αξιολόγησης κάτι που ήδη ανησυχεί Βρυξέλλες και Ουάσινγκτον που παρακολουθούν εξ’ αποστάσεως την αργή πορεία των διαδικασιών. Σε αυτά τα προαπαιτούμενα θα προστεθούν και κάποιες νέες ρυθμίσεις από την απολογιστική έρευνα της PricewaterhouseCoopers για τυχόν χαριστικές παρεμβάσεις που έγιναν από υπουργούς και άλλους παράγοντες ώστε να μην εφαρμοστούν κάποια σημεία του μνημονίου και έτσι να ευνοηθούν κατεστημένα συμφέροντα. Η σκούπα αυτή θα έρθει στο τέλος και μπορεί να περιλαμβάνει δύσκολες ρυθμίσεις που θα θίξουν εξαιρέσεις που ευνόησαν φιλικές προς την κυβέρνηση συντεχνίες.
Το πρόγραμμα που μονιμοποιεί 3 μνημόνια
Μέσα σε αυτό το κλίμα, μετά το Πάσχα, στο Euro Working Group (EWG) της Τετάρτης 11 Απριλίου η κυβέρνηση θα πρέπει να παρουσιάσει τους πρώτους άξονες του «ολιστικού αναπτυξιακού σχεδίου» που απαίτησε το Eurogroup του Ιανουαρίου.
Πάνω στο λεγόμενο «μνημόνιο Made in Greece» θα χτιστεί η εποπτεία της Ελλάδας μετά τις 20 Αυγούστου. Σύμφωνα με στελέχη της Κομισιόν, θα διέπεται από τη λεγόμενη ρήτρα «μη αντιστρεψιμότητας» των μεταρρυθμίσεων γεγονός που στα μάτια των Βρυξελλών και του Βερολίνου σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να μην εφαρμοστούν οι ψηφισμένες από ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ περικοπές σε συντάξεις και αφορολόγητο από το 2019 και μετά.
Μετά το EWG σειρά έχει η παρουσία του οικονομικού επιτελείου στην ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ από τις 16 έως τις 22 Απριλίου. Εκεί θα συζητηθούν το ζήτημα του ελληνικού χρέους, αλλά και τα στραβοπατήματα που το ίδιο το ΔΝΤ εντοπίζει στο δικό του πρόγραμμα σε επίπεδο υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων με αιχμή τις προσλήψεις στο Δημόσιο και διάφορα διαρθρωτικά ζητήματα που θεωρούνται αυτή τη στιγμή «εκτός της ορθής τροχιάς» (off track).
Ακολουθεί στις 27 Απριλίου το Eurogroup στην Σοφία της Βουλγαρίας όπου ο υπουργός Oικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος θα παρουσιάσει την τελική μορφή (από ελληνικής πλευράς και πριν διανθιστεί με προτάσεις των Θεσμών) του ολιστικού προγράμματος, η μνημονίου “made in Greece”.
Όπως εξηγούν διπλωματικές πηγές πρόκειται για το καλούπι πάνω στο οποίο «θα πείσει το τσιμέντο που θα μονιμοποιεί τα μέτρα των τριών προηγούμενων προγραμμάτων» και θα εμπλουτιστεί με τις επιπλέον δεσμεύσεις για την ελάφρυνση του χρέους. Τις δόσεις των προηγούμενων μνημονίων θα αντικαταστήσει η ελάφρυνση χρέους σε δόσεις με αυστηρούς όρους, προϋποθέσεις (conditionality) και πιθανόν πρόσθετες δεσμεύσεις.
Το αργότερο ως τον Ιούνιο η κυβέρνηση θα πρέπει να επαναβεβαιώσει στη Βουλή τη δέσμευσή της να μη χαλαρώσει καθόλου ο κλοιός της λιτότητας ψηφίζοντας το Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που θα προβλέπει πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ ως και το 2022.
Τι φοβάται ο Ευκλείδης
Μετά το Eurogroup της Σόφιας ακολουθούν οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις κυβέρνησης κουαρτέτου στο ξενοδοχείο Hilton όπου στις αρχές Μαΐου θα τεθούν όλα τα κρίσιμα ζητήματα. Ανάμεσά τους η απαίτηση του ΔΝΤ η περικοπή στο αφορολόγητο να έρθει από το 2019 αντί για το 2020 όπως έχει ψηφίσει η κυβέρνηση στη Βουλή. Στις 24 Μαΐου ακολουθεί το Eurogroup που θα συνοψίσει την πρόοδο που θα έχει συντελεστεί στην Αθήνα αλλά φαίνεται πολύ δύσκολο μέχρι τότε να έχουμε φτάσει στη λεγόμενη τεχνική συμφωνία (staff level agreement).
Ακολουθεί η συνεδρίαση του Eurogroup στις 21 Ιουνίου όπου σύμφωνα με τον εξαιρετικά φιλικό προς την κυβέρνηση (αλλά συχνά όχι πειστικό προς τα μέλη του Eurogroup) Eπίτροπο Πιέρ Μοσκοβισί επρόκειτο να συζητηθεί το συνολικό πακέτο της λύσης για την Ελλάδα (χρέος, έξοδος από το πρόγραμμα κλπ.). Όμως παρά τις επίσημες διαψεύσεις από το υπουργείο Οικονομικών οι πάντες οι Βρυξέλλες και Αθήνα -ακόμη και μέσα στην κυβέρνηση- παραδέχονται πλέον ότι είναι πιθανότερο να κινηθούμε προς το επόμενο Eurogroup, αυτό του Ιουλίου, για να περιμένουμε τη συνολική λύση.
Αυτό που σε κάθε περίπτωση θέλει να αποφύγει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και που τον φοβίζει όσο βλέπει συναδέλφους του υπουργούς να καθυστερούν τα προαπαιτούμενα είναι η κυβέρνηση να βρεθεί στην εξαιρετικά δύσκολη θέση να ζητήσει τεχνική παράταση του μνημονίου πέραν της 20ης Αυγούστου όταν και λήγει επίσημα το τρίτο μνημόνιο που ψηφίστηκε από τη Βουλή τον Ιούλιο του 2015.