Εναλλακτικά σενάρια για την επιστροφή των αναδρομικών από τις μνημονιακές περικοπές σε τουλάχιστον 1,2 εκατομμύρια συνταξιούχους επεξεργάζεται ο ΕΦΚΑ εν αναμονή της έκδοσης της απόφασης του ΣτΕ που αναμένεται τέλος Σεπτεμβρίου – μέσα Οκτωβρίου.
Αν το ΣτΕ, μετά από αξιοσημείωτη καθυστέρηση δύο ετών, δώσει το πράσινο φως, η διαχείριση του ζητήματος από την κυβέρνηση θα κριθεί από το ύψος των αναδρομικών που θα κληθεί να επιστρέψει.
«Εξαρτάται από την απόφαση και το ύψος των αναδρομικών, αν είναι αστρονομικό ή λελογισμένο, που μπορεί να δοθούν σε βάθος χρόνου», επισημαίνουν οι αρμόδιοι αξιωματούχοι.
Κομβικό σημείο της απόφασης, σύμφωνα με νομικούς κύκλους, είναι αν θα κριθεί συνταγματικός ο νόμος Κατρούγκαλου στα άρθρα του επανυπολογισμού των παλιών συντάξεων. Αν κριθεί συνταγματικός, τότε το κόστος περιορίζεται σημαντικά, καθώς θα επιστραφούν αναδρομικά μόνο δέκα μηνών από την απόφαση του ΣτΕ τον Ιούνιο του 2015 έως και την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου τον Μάιο του 2016. Στελέχη της ασφάλισης ισχυρίζονται ότι μετά τον Μάιο δεν υφίσταται θέμα επιστροφών, καθώς οι αντισυνταγματικές μειώσεις νομιμοποιήθηκαν μέσω του επανυπολογισμού των συντάξεων. Μερίδα νομικών, πάντως, διαφωνεί. Ο εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος υποστηρίζει ότι οι διεκδικήσεις παραμένουν ενεργές μέχρι και τις 31/12/2018, αφού στην πράξη οι επανυπολογισμένες συντάξεις έκαναν την εμφάνισή τους στο σύστημα την 1/1/2019.
Για το δεκάμηνο, λοιπόν, οι συνταξιούχοι μπορούν να προσδοκούν αναδρομικά από 660 έως 7.338 ευρώ. Πότε όμως θα τα εισπράξουν;
Το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει ότι θα καταβληθούν σε 72 δόσεις και σε βάθος χρόνου 6 ετών προκειμένου να μην εκτροχιαστεί ο δημοσιονομικός σχεδιασμός και να διασφαλιστεί η μείωση των φορολογικών συντελεστών. Το κόστος για την επιστροφή των αναδρομικών των 10 μηνών ανέρχεται σε 2,5-3 δισ. ευρώ. Η επιστροφή γι’ αυτό το διάστημα θα αφορά τους πάντες, ακόμα και αυτούς που δεν έχουν καταθέσει αγωγές, ατομικές και ομαδικές, σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις της προηγούμενης κυβέρνησης. Αντίθετα, για να κλειδώσει κάποιος τη διεκδίκηση αναδρομικών για δυόμισι χρόνια επιπλέον (Μάιος 2016 – Δεκέμβριος 2018) πρέπει να έχει υποβάλει αγωγές κατά του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις νομικών, αγωγές έχουν καταθέσει περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο συνταξιούχοι ενώ στην πλατφόρμα του ΕΦΚΑ έχουν υποβληθεί πάνω από 1,6 εκατομμύρια ηλεκτρονικές αιτήσεις.
Στην περίπτωση που ο επανυπολογισμός των παλιών συντάξεων κριθεί αντισυνταγματικός, το κόστος εκτοξεύεται στα 4,5 δισ. ετησίως και η συνολική επιβάρυνση ανέρχεται στο αστρονομικό ποσό των 12 δισ. ευρώ, που θεωρείται απαγορευτικό για τον Προϋπολογισμό και τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος.
Οι δανειστές, πάντως, είχαν εκφράσει την άποψη ότι το ποσό που θα κληθεί να επιστρέψει το Δημόσιο θα επιβαρύνει δημοσιονομικά το έτος της λήψης της δικαστικής απόφασης, εφόσον την αποδεχτεί το Δημόσιο, ακόμη κι αν η δαπάνη επιμεριστεί σε περισσότερα έτη.
Τι ποσά όμως έχουν πιθανότητα να εισπράξουν οι συνταξιούχοι;
Για το επίμαχο δεκάμηνο τα περισσότερα διεκδικούν οι συνταξιούχοι του Δημοσίου και τα λιγότερα αυτοί του ΟΑΕΕ.
Αναλυτικά διεκδικούν:
■ Αναδρομικά έως 7.338 ευρώ οι συνταξιούχοι του Δημοσίου.
■ Αναδρομικά έως 6.770 ευρώ οι συνταξιούχοι ΔΕΚΟ – τραπεζών.
■ Αναδρομικά έως 6.402 ευρώ οι συνταξιούχοι ΙΚΑ.
■ Αναδρομικά έως 3.300 ευρώ οι συνταξιούχοι του ΟΑΕΕ.
■ Αναδρομικά έως 3.850 ευρώ οι συνταξιούχοι του ΝΑΤ. Αν επιστραφεί και η μείωση 7% που κρίθηκε αντισυνταγματική για τις συντάξεις του ΝΑΤ με απόφαση του Εφετείου (549/2019), τότε τα αναδρομικά ξεπερνούν τα 7.000 ευρώ.
Παράγοντες της ασφάλισης πιστεύουν ότι η πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ που έκρινε συνταγματική την κατάργηση των δώρων και των επιδομάτων των δημοσίων υπαλλήλων ρίχνει βαριά τη σκιά της, περιορίζοντας τις προσδοκίες των συνταξιούχων. Ο κ. Μπούρλος αποσυνδέει την πολυαναμενόμενη απόφαση από την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ για τα δώρα των δημοσίων υπαλλήλων. «Είναι άλλο ζήτημα η κατάργηση του 13ου και του 14ου μισθού στο Δημόσιο, που κρίθηκε συνταγματική, και άλλο η συνταγματικότητα του επανυπολογισμού των συντάξεων, παρότι και τα δύο ζητήματα έχουν δημοσιονομικό αντίκτυπο», σημειώνει ο κ. Μπούρλος.
Υπενθυμίζουμε ότι το Ανώτατο Δικαστήριο είχε επισημάνει ότι παρά την κατάργηση των δώρων και των επιδομάτων ο βασικός μισθός των δημοσίων υπαλλήλων «εξασφαλίζει αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης τόσο σε σχέση με όσους διαβιούσαν στα όρια της φτώχειας όσο και με όσους απασχολούνταν στον ιδιωτικό τομέα με τον κατώτατο βασικό μισθό και ημερομίσθιο».