Εν αναμονή «σήματος» από Βερολίνο για το χρέος

Στις 16:00 η κρίσιμη συνεδρίαση – Πρόκριμα για την έκβαση η συνεδρίαση τιυ Euro Working Group – Σίγουρη μόνο η «σφραγίδα» για κλείσιμο της αξιολόγησης – Το καλύτερο σενάριο μιλά για αναδιατύπωση της απόφασης του Μαΐου του 2016 – «Γρίφος» το πόσο θα παραταθούν τα πλεονάσματα 3,5% μετά το 2018

Των Αργύρη Παπαστάθη, Ιωάννη Αντύπα

Η πρώτη προσπάθεια για την πολυπόθητη συνολική συμφωνία (global deal) αρχίζει στις 16.00 ώρα Ελλάδος κατά την έναρξη της συνεδρίασης του Eurogroup. Το βασικό στοιχείο αυτής της συμφωνίας, εφόσον επιτευχθεί το βράδυ της Δευτέρας ή τα ξημερώματα της Τρίτης, θα είναι μία νέα διατύπωση για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα διευθέτησης του ελληνικού χρέους.

Προς το παρόν αυτό που πρέπει να περιμένουμε χωρίς αστερίσκους και αμφιβολίες είναι η επικύρωση της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης, καθώς τα κράτη μέλη θα έχουν στα χέρια τους την έκθεση συμμόρφωσης της τρόικας η οποία μετά και από την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου αναμένεται θετική.

Πριν από τη συνεδρίαση αναμένονται συναντήσεις και έντονο παρασκήνιο για το χρέος. Μεγάλη σημασία έχει η συνεδρίαση του Euro Working Group νωρίτερα την Δευτέρα, η έκβαση του οποίου θα αποτελέσει πρόκριμα για το Eurogroup που θα ακολουθήσει το απόγευμα.

Αν δεν υπάρξει συνολική συμφωνία αναμένεται νέα έκτακτη συνεδρίαση του Eurogroup τις επόμενες ημέρες ενώ ακολουθεί στις 15 Ιουνίου και η προγραμματισμένη συνεδρίαση της Ευρωομάδας στο Λουξεμβούργο.

Η ατζέντα

Η συζήτηση, σύμφωνα με την επίσημη ατζέντα του Eurogroup, θα βασίζεται στην απόφαση του Μαΐου του 2016. Επίσης, η συμφωνία θα αποκαλύψει και τη διάρκεια των πρωτογενών πλεονασμάτων στο επίπεδο του 3,5% του ΑΕΠ πέρα από το 2021 που ψήφισε ήδη η Βουλή στο Μεσοπρόθεσμο.

Όσο πλησιάζουμε προς τη συνεδρίαση όλοι οι βασικοί “παίκτες” διατυπώνουν τις θέσεις τους.

Ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος τόνισε την Κυριακή ότι δεν υπάρχει άλλοθι για άλλη καθυστέρηση στο θέμα της ρύθμισης του χρέους. Με αποκλειστική δήλωσή του στο ΑΠΕ- ΜΠΕ εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι από σήμερα κιόλας στη σύνοδο του Eurogroup μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για μία καλή και οριστική λύση στο χρέος, ώστε στη συνέχεια να ενταχθεί η χώρα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ (QE) και να επιχειρηθεί η έξοδος στις αγορές.

Είχε προηγηθεί η σκληρή διατύπωση το Σάββατο από τον εκπρόσωπο του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ο οποίος δήλωσε στη Bild ότι δεν πρόκειται να γίνει δεκτή καμία μείωση του ελληνικού χρέους, ούτε επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής, ούτε και εξαγορά των δανείων του ΔΝΤ από τον ESM.

Με απλά λόγια, αυτό σημαίνει ότι το Βερολίνο παραμένει σταθερό στην άποψή του πως μόνο μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος το 2018 τότε και μόνο -αν αυτό κριθεί απαραίτητο, όπως έλεγε η συμφωνία του Μαΐου του 2016 στο Eurogroup- θα εξεταστεί εάν χρειάζεται να ληφθούν μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους.

Σήμα αισιοδοξίας ακολούθησε χθες από τον Επίτροπο Οικονομικών της ΕΕ Πιερ Μοσκοβισί: «Η Ελλάδα έχει αναλάβει τις ευθύνες της. Ελπίζω ότι τώρα εμείς οι εταίροι της Ελλάδας να αναλάβουμε επίσης τις ευθύνες μας», είπε ο κ. Μοσκοβισί και πρόσθεσε: «Θεωρώ ότι, στην πραγματικότητα, βρισκόμαστε πολύ κοντά σε μια συνολική συμφωνία».

Θετικά μηνύματα μετέφερε χθες και το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων που ανέφερε ότι οι χώρες της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ είναι πολύ κοντά στην επίτευξη ενός συμβιβασμού που θα ανοίξει το δρόμο για μία συνολική συμφωνία και θα επιτρέψει στην Ελλάδα να επιστρέψει στις διεθνείς χρηματαγορές το 2018 με τη λήξη του προγράμματος υποστήριξης. Το τηλεγράφημα του AFP επικαλέστηκε πηγές με γνώση της πορείας της διαπραγμάτευσης.

Μακρά και δύσκολη συνεδρίαση

Σε κάθε περίπτωση, η σημερινή συνεδρίαση του Eurogroup αναμένεται μακρά και δύσκολη: Υπάρχει μεν μια συγκρατημένη αισιοδοξία για συμφωνία, όμως όλα εξαρτώνται από τη στάση της Γερμανίας και το κατά πόσο θα καταφέρει να γεφυρώσει τις απόψεις τις για το ελληνικό χρέος και πρωτογενές πλεόνασμα με αυτές του ΔΝΤ.

Για το λόγο αυτό, πριν από το Eurogroup συνεδριάζει το προπαρασκευαστικό όργανο των υπουργείων οικονομικών της Ευρωζώνης το EuroWorking Group, το οποίο θα προετοιμάσει το έδαφος για τους υπουργούς Οικονομικών.

Τα ζητήματα σήμερα είναι τρία. Πρώτα τα μέτρα της δεύτερης αξιολόγησης τα οποία λίγο πολύ έχουν ολοκληρωθεί, έπειτα το μέγεθος και διάρκεια του πρωτογενούς πλεονάσματος και τέλος τα μεσοπρόθεσμα μέτρα βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Τα δύο τελευταία είναι άμεσα συνδεδεμένα μεταξύ τους.

Στο πλεόνασμα, η συζήτηση δεν περιορίζεται στο χρονικό πλαίσιο κατά το οποίο θα πρέπει η Ελλάδα να πιάνει τον στόχο 3,5% πρωτογενούς πλεονάσματος επί του ΑΕΠ, καθώς η διάρκεια του θα είναι μεταξύ 4 και 5 ετών. Το θέμα σήμερα είναι η «μετα – προγραμματική» εποχή και το πλεόνασμα που θα πρέπει να πιάνει η Ελλάδα μετά το 2022 ή 2023. Σύμφωνα με πληροφορίες η Γερμανία θέλει 2,5% επί του ΑΕΠ, εκτιμώντας πως έτσι η ευρωπαϊκή πλευρά δεν θα χρειαστεί να προχωρήσει σε σημαντικές κινήσεις για την ελάφρυνση του χρέους.

Από την άλλη το ΔΝΤ θέλει πρωτογενές πλεόνασμα στο 1,5% – 2% και αναμένεται να γίνει μια ευρεία συζήτηση σήμερα, όπου κατά πάσα πιθανότητα η ευρωπαϊκή πλευρά θα προσεγγίσει αυτή του ΔΝΤ

Για το χρέος δεν αναμένεται να υπάρξουν μεγάλες εκπλήξεις, συνεπώς η απόφαση θα κινηθεί στα πλαίσια του Eurogroup του Μαΐου 2016, όπου μέσω χρηματοοικονομικών παραγώγων, τα ακριβά δάνεια που είχε λάβει στο παρελθόν η Ελλάδα από το ΔΝΤ θα αγοραστούν από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας με μικρότερο επιτόκιο, τα κυμαινόμενα επιτόκια θα σταθεροποιηθούν και θα υπάρξει επιμήκυνση πληρωμών κάποιων δανείων όπως αυτό του ΕΤΧΑ.

Πιθανόν τα επιπλέον έξοδα που δημιουργούνται από τη μετατροπή και το κλείδωμα των επιτοκίων, να καλυφθούν είτε με τα 21 δισ του τρίτου μνημονίου που περίσσεψαν με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ή από τα κέρδη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από τα ελληνικά ομόλογα.

Πάντως σε περίπτωση που δεν υπάρξει κάποια συμφωνία σήμερα, σύμφωνα και με τον Επίτροπο Οικονομικών υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί, δεν υπάρχει λόγος πανικού, καθώς είναι πολύ πιθανό οι λεπτομέρειες που χωρίζουν τις δύο πλευρές να συμφωνηθούν εντός των επόμενων εβδομάδων.