Τις ανησυχίες που εξέφρασαν σύσσωμοι οι φορείς της αγοράς για το άρθρο 92 του νέου Πτωχευτικού Νόμου που προβλέπει τη μετατροπή μέρους του ετήσιου εισοδήματος, το οποίο υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, σε πτωχευτική περιουσία, γεγονός που ισοδυναμεί με άρση του ακατάσχετου μισθών και συντάξεων, σπεύδει να καθησυχάσει η κυβέρνηση.
Ειδικότερα, μολονότι στο κατατεθέν νομοσχέδιο ορίζεται ρητά πως «δεν ανήκουν στην πτωχευτική περιουσία το κατά το κοινό δικονομικό δίκαιο ή άλλες διατάξεις ακατάσχετα ή εξαιρούμενα με ειδικές διατάξεις νόμων περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη» η κυβέρνηση, λίγες ώρες μετά την ακρόαση στελεχών της αγοράς στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, αποφάσισε να… ξαναγράψει το συγκεκριμένο άρθρο, καθιστώντας σαφές προς όλες τις κατευθύνσεις πως δεν αίρεται το ακατάσχετο.
Υπενθυμίζεται ότι ο Νόμος προβλέπει οριζόντιο ακατάσχετο στους τραπεζικούς λογαριασμούς – ανεξαρτήτως εάν πρόκειται για ατομικό ή κοινό – 1.250 ευρώ/μήνα. «Να δούμε λίγο ποιες είναι οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης, όπως καθορίζονται από την ΕΛΣΤΑΤ; Σε ένα νοικοκυριό με έναν ενήλικα οι δαπάνες αυτές ανέρχονται σε 537 ευρώ/μήνα, με δύο ενήλικες σε 906 ευρώ/μήνα, με δύο ενήλικες και ένα τέκνο σε 1.126 ευρώ/μήνα, με δύο ενήλικες και δύο τέκνα σε 1.347 ευρώ/μήνα και, τέλος, με δύο ενήλικες, δύο τέκνα και έναν επιπλέον εξαρτώμενο ενήλικα σε 1.555 ευρώ/μήνα.
Άρα, στην πλειονότητα των μέσων νοικοκυριών στην χώρα οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης είναι εφάμιλλες ή ξεπερνούν το ακατάσχετο των 1.250 ευρώ», σχολίασε σχετικά ο υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας επιβεβαιώνοντας την πρόθεση της κυβέρνησης να παρέμβει νομοθετικά, για να μην υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία γύρω από το ακατάσχετο.
Οι ανησυχίες των φορέων
«Η άποψή μου είναι ότι οι μισθοί και οι συντάξεις συνεχίζουν να προστατεύονται και στην πτωχευτική διαδικασία και ότι ο Νόμος, όταν αναφέρεται σε εισόδημα, δεν αναφέρεται σε μισθούς και συντάξεις, γιατί, άλλωστε, σε άλλη διάταξη προβλέπεται σεβασμός στο ακατάσχετο των μισθών και των συντάξεων του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας», τόνισε ο νομικός σύμβουλος της Ένωσης Καταναλωτών «Η Ποιότητα της Ζωής» (ΕΚΠΟΙΖΩ), κ. Βίκτωρ Τσιαφούτης, για να προσθέσει:
«Ο Νόμος, ωστόσο, αναφέρεται, για παράδειγμα, σε μισθώματα, σε άλλα εισοδήματα, τα οποία μπορεί να έχει ο φτωχός οφειλέτης πέραν των μισθών και των συντάξεων. Είναι, όμως, πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι η νομοτεχνική ασάφεια της διάταξης μπορεί να οδηγήσει και σε σκέψεις σχετικά με την παραβίαση του ακατάσχετου των μισθών και των συντάξεων. Ζητούμε στο άρθρο αυτό να προβλέπεται με σαφήνεια ότι το εισόδημα που αποτελεί μέρος της πτωχευτικής περιουσίας δεν αφορά στους μισθούς και τις συντάξεις».
Στην ύπαρξη δύο νομοθετημάτων – του νέου Πτωχευτικού που εισαγάγει στην πτωχευτική περιουσία το μεταπτωχευτικό εισόδημα και συγκεκριμένα αυτό που υπερβαίνει τα 540 ευρώ ανά άτομο και του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, με ακατάσχετο σε περίπου 1.200 ευρώ – εστίασε από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), κ. Γεώργιος Καββαθάς.
«Πρέπει να ξεκαθαριστεί διότι διαφορετικά ο φτωχός – ειδικά αναφέρομαι στους επαγγελματίες, εμπόρους που θα χάσουν την περιουσία τους – μετά για να επιζήσει τον οδηγούμε σίγουρα στη μαύρη αγορά εργασίας, για να μην φαίνονται τα εισοδήματα. Γιατί αντιλαμβάνεται ο καθένας μας ότι τα 540 ευρώ δεν είναι ικανά να επιβιώσει σήμερα μία οικογένεια. Εκτός εάν μπορεί κάποιος εξ ημών να επιβιώσει με 540 ευρώ, οπότε θα ανακαλέσω», σημείωσε χαρακτηριστικά.
«Ένα μέρος του ετήσιου εισοδήματος μετατρέπεται σε πτωχευτική περιουσία που στην πράξη σημαίνει άρση του ακατάσχετου, είτε μισθών είτε συντάξεων. Αυτό είναι πρωτοφανές, γιατί στα 150 χρόνια λειτουργίας του Πτωχευτικού Νόμου ποτέ δεν κατασχόταν ο μισθός ή η σύνταξη. Νομίζω ότι αυτό είναι πέρα των εύλογων δαπανών διαβίωσης. Όμως, αυτό προφανώς έχει μία ιδιαίτερη αντικοινωνική διάσταση», επισήμανε με την σειρά του, ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά, κ. Γεώργιος Σταματογιάννης.
Τι προβλέπει ο νέος Νόμος για την πτωχευτική περιουσία
1) Η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει το σύνολο της περιουσίας που ανήκει στον οφειλέτη κατά την κήρυξη της πτώχευσης, οπουδήποτε και εάν βρίσκεται.
2) Σε περίπτωση οφειλέτη φυσικού προσώπου στην πτωχευτική περιουσία ανήκει το μέρος του ετησίου εισοδήματός του που υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης.
3) Τα ετήσια εισοδήματα του οφειλέτη εξαιρούνται της πτωχευτικής περιουσίας ανεξαρτήτως ύψους όταν, έπειτα από αίτησή του, το πτωχευτικό δικαστήριο διαπιστώσει ότι η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει την κύρια κατοικία του οφειλέτη ή/και άλλα πάγια περιουσιακά του στοιχεία που υπερβαίνουν σε αξία το 10% των συνολικών του υποχρεώσεων και η ελάχιστη αξία τους δεν υπολείπεται των 100.000 ευρώ, εξαιρουμένων όσων έχουν αποκτηθεί στη διάρκεια των 12 μηνών που προηγούνται της υποβολής της αίτησης πτώχευσης. Σε περίπτωση που τα ετήσια εισοδήματα του οφειλέτη υπερβαίνουν το πενταπλάσιο των ευλόγων δαπανών διαβίωσης, το υπερβάλλον ποσό ανήκει στην πτωχευτική περιουσία.
4) Δεν ανήκουν στην πτωχευτική περιουσία το κατά το κοινό δικονομικό δίκαιο ή άλλες διατάξεις ακατάσχετα ή εξαιρούμενα με ειδικές διατάξεις νόμων περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη.
5) Στην πτωχευτική περιουσία δεν περιλαμβάνεται η περιουσία που αποκτά ο οφειλέτης μετά την κήρυξη της πτώχευσης. Τόκοι και άλλες περιοδικές παροχές, καθώς και παρεπόμενες αξιώσεις ή δικαιώματα και εάν ακόμη γεννώνται ή αναπτύσσονται μετά την κήρυξη της πτώχευσης ανήκουν στην πτωχευτική περιουσία, εφόσον προέρχονται από έννομη σχέση που υπήρχε πριν την κήρυξη της πτώχευσης, ακόμη και σε περίπτωση που έχουν κατασχεθεί.