Η πλέον αξιόπιστη οικονομική αρχή του πλανήτη, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (Bank of International Settlements) που αποτελεί ένωση των κεντρικών τραπεζών του κόσμου, σε αναφορά της επισημαίνει πως ο κίνδυνος αύξησης της ανεργίας είναι άνισος μεταξύ των χωρών του πυρήνα και της περιφέρειας της EE και πως χρειάζονται άμεσα, στοχευμένα μέτρα με συντονισμό και αποφασιστικότητα προκειμένου να αποτραπεί περαιτέρω απόκλιση των οικονομιών και της ευημερίας εντός της ΕΕ.
Η προειδοποίηση έρχεται σε μια φάση που οι Ευρωπαίοι ηγέτες διαπραγματεύονται μέχρι εξαντλήσεως τα δημοσιονομικά εργαλεία τόνωσης της ανεργίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ σε εθνικό επίπεδο οι πλούσιες χώρες του βορρά που δεν πλήττονται το ίδιο σοβαρά από την κρίση ρίχνουν πολύ περισσότερα χρήματα στη στήριξη των επιχειρήσεων και της απασχόλησης,
Η μελέτη των ερευνητών της BIS αποτελεί επιχείρημα υπέρ ταχείας δράσης στήριξης της απασχόλησης και στηρίζει τα ελληνικά ζητούμενα για έντονη ενίσχυση των προγραμμάτων στήριξης της απασχόλησης στη χώρα μας από τη δεξαμενή του – υπο συζήτηση ακόμα – προγράμματος SURE.
Πού θα χτυπήσει κόκκινο η ανεργία
Οι ερευνητές εξέτασαν τους κινδύνους για τις θέσεις εργασίας σε επίπεδο ευρωπαικών περιφερειών με βάση δύο παραμέτρους.
Η πρώτη, είχε να κάνει με το πόσο εκτεθειμένοι είναι οι κλάδοι της οικονομίας στον κορωνοϊό. Η Ελλάδα είναι η πλέον εκτεθειμένη, καθώς ο βασικός οικονομικός πυλώνας της οικονομικής δραστηριότητας του ΑΕΠ, ο τουρισμός, επηρρεάζεται βαθιά. Η εικόνα των ευρωπαϊκών περιφερειών, ανάλογα με το που επηρρεάζει περισσότερο ο COVID τη συνολική οικονομική δραστηριότητα κάθε περιφέρειας διαμορφώνεται ως εξής (πιο έντονο κόκκινο, οι περιφέρειες των οποίων η οικονομική δραστηριότητα πλήττεται περισσότερο από την πανδημία):
Το δεύτερο κριτήριο που εξέτασαν οι ερευνητές της BIS για τον κίνδυνο αύξησης της ανεργίας είναι το ποσοστό των μικρών επιχειρήσεων σε μια οικονομία. Με βάση και αυτή την παράμετρο η Ελλάδα είναι από τις πλέον εκτεθειμένες χώρες στην αύξηση της ανεργίας, καθώς η οικονομική δραστηριότητα συντελείται κατά συντριπτική πλειοψηφία από μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Αυτές είναι κατα κανόνα εταιρίες που βρίσκουν λιγότερο εύκολα χρηματοδότηση, εξαρτώνται περισσότερο από τις τράπεζες, και δεν έχουν δυνατότητες ελιγμών καθώς η αγορά τους είναι κατα κανόνα τοπική. Ο παρακάτω χάρτης δείχνει με έντονο κόκκινο τις περιφέρειες με μεγαλύτερη συγκέντρωση μικρών επιχειρήσεων:
Με βάση αυτούς τους δείκτες υπολογισμένους στη βάση των περιφερειών και όχι των κρατών προκύπτει ο παρακάτω χάρτης κινδύνου. Οι μεσογειακές χώρες είναι δυσανάλογα εκτεθειμένες στη μείωση της απασχόλησης και την αύξηση της ανεργίας, αυξάνοντας τις πιθανότητες για περεταίρω απόκλιση εντός της Ε.Ε. Οι δυο παράμετροι ρίσκου δρουν πολλαπλασιαστικά.
Τα συμπεράσματα των ερευνητών της BIS επιβεβαιώνονται από παρατηρήσεις των αναζητήσεων στο Google. Οι αναζητήσεις σχετικές με ανεργία, αναζήτηση δουλειάς ήταν περισσότερες στις περιφέρειες που εμφανίζουν με βάση τους παραπάνω δείκτες υψηλότερο ρίσκο αύξησης της ανεργίας.
Συστάσεις
Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών έχει και στο παρελθόν λειτουργήσει προειδοποιητικά, όχι πάντα με αποτέλεσμα. Με δεδομένο ότι απαρτίζεται από τους κεντρικούς τραπεζίτες του πλανήτη οι προειδοποιήσεις της έχουν αυξημένο κύρος.
Τα συμπέρασματα των ερευνητών που τίθενται υπόψη των πολιτικών, δεν έχουν περιθώρια παρερμηνείας:
«Η ύφεση του COVID-19 θα επηρρεάσει κάποιες περιφέρειες πιο έντονα από άλλες. Προκειμένου να έχει στόχευση μια άμεση και αποτελεσματική στήριξη είναι σημαντικό να εντοπιστούν τώρα οι περιοχές που είναι πιο ευάλωτες. Τα μέτρα στήριξης δεν πρέπει να λάβουν υπόψιν μόνο πόσο επηρρεάστηκε η οικονομία μιας περιφέρειας από τον Covid-19 αλλά και κατα πόσο υπάρχει υψηλό ποσοστό μικρών επιχειρήσεων. Απαιτείται άμεση και συντονισμένη αντίδραση όχι μόνο για να αποφευχτεί η οικονομική απόκλιση μεταξύ των χωρών της ΕΕ, αλλά και για να προστατευτούν οι εφοδιαστικές αλυσίδες μεσοπρόθεσμα, κάτι που θα μπορούσε να επηρρεάσει τελικά και τις χώρες που δεν επηρρεάζονται τόσο από την πανδημία»