Aμοιβές εκατομμυρίων σε συμβούλους για να διαγραφούν χρέη 300 δισ. ευρώ -Από 2.000 ευρώ ξεκινά η «ταρίφα», ενώ διεκδικείται ποσοστό 3%-5% επί του ποσού που θα γλιτώσουν οι υπερχρεωμένοι επιχειρηματίες – Τι προβλέπουν οι συμβάσεις που υπογράφουν όσοι προσλαμβάνουν συμβούλους
Του Κωστή Πλάντζου
Μια νέα αγορά χιλιάδων επαγγελματιών που θα προσφέρουν (με το αζημίωτο) τις υπηρεσίες τους σε υπερχρεωμένους επιχειρηματίες δημιουργείται με την έναρξη λειτουργίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού.
Με εκπομπές στην τηλεόραση, καταχωρήσεις στον Τύπο, στο Ιντερνετ και στα social media, αλλά ακόμα και από «στόμα με στόμα», πολλοί δικηγόροι, οικονομολόγοι, πρώην τραπεζικοί υπάλληλοι, αλλά και… αεριτζήδες αναζητούν μανιωδώς πελάτες, υποσχόμενοι «σίγουρα αποτελέσματα» και διαγραφή οφειλών ύψους δεκάδων ή και εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ σε απελπισμένους και βουτηγμένους στα χρέη επιχειρηματίες.
Τον δρόμο δείχνουν γραφεία του εξωτερικού που έχουν πολυετή πείρα και τεχνογνωσία, τα οποία έχουν έρθει και στη χώρα μας. Συχνά ζητούν από τον οφειλέτη που θα ζητήσει τη βοήθειά τους από 2.000 έως και 10.000 ευρώ «μπροστάντζα» για να αναλάβουν την υπόθεσή του, αλλά και ποσοστό 3%-5% επί του ποσού που θα γλιτώσει στο τέλος.
Για παράδειγμα, επιχειρηματίας σε παραμεθόριο περιοχή, με χρέη της τάξεως των 800.000 ευρώ, ζήτησε από δικηγορικό γραφείο της Αθήνας να τον εκπροσωπήσει στη διαπραγμάτευση για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό. Του ζητήθηκε να καταβάλει άμεσα 3.000 ευρώ και 7.000 ευρώ με την ολοκλήρωση της αίτησης, ενώ σε άλλες περιπτώσεις προτείνεται το ποσό να πληρωθεί σε τρεις δόσεις. Επιπλέον, το γραφείο ζήτησε και προμήθεια 4% επί του χρέους που θα διαγραφεί.
Μυρίστηκαν χρήμα
Δεν είναι μόνον αυτοί όμως. Ειδικά στην επαρχία ή ακόμα και σε χωριά, ξεφυτρώνουν διαρκώς πλέον επαγγελματίες (και μη) που προσφέρονται να αναλάβουν τη διαδικασία ένταξης στον εξωδικαστικό συμβιβασμό για λογαριασμό οφειλετών που θέλουν να ενταχθούν στη ρύθμιση. Συχνά κάποιοι, ακόμα και μη ειδικοί, επικαλούνται την προηγούμενη εμπειρία τους (π.χ. πρώην διευθυντές τραπεζών που έκλεισαν) ή απλά και μόνο τις γνώσεις και γνωριμίες τους, με τις οποίες υπόσχονται να ανοίξουν τις πύλες του παραδείσου για τους υπερχρεωμένους επιχειρηματίες και επαγγελματίες. Στο παράδειγμα που αναφέρθηκε, αν ο οφειλέτης πετύχει διαγραφή χρεών 700.000 ευρώ, τότε το 4% της «μεσιτείας» θα σημαίνει αμοιβή ύψους 38.000 ευρώ που θα βγουν μέσα σε 2-3 μήνες δουλειάς αν κλείσει με επιτυχία η υπόθεση. Αλλά και σε περίπτωση αποτυχίας, η αμοιβή δεν θα πέσει κάτω από τα 10.000 ευρώ.
Το πιο ενδιαφέρον ίσως για τους επαγγελματίες του είδους είναι ότι σε κάθε περίπτωση διασφαλίζουν την είσπραξη της αμοιβής τους. Μια και ο πελάτης τους θεωρείται σχεδόν κατεστραμμένος, σε περίπτωση επιτυχίας της διαπραγμάτευσης θα έχουν εντάξει και τη δική τους αμοιβή στα ακούρευτα χρέη του που θα είναι καλά υπολογισμένο ότι μπορεί να τα πληρώνει. Ποντάρουν δηλαδή στον νόμο που προβλέπει τη διαγραφή των χρεών προς παλιούς πιστωτές του πελάτη τους προκειμένου να μπορέσουν να εισπράξουν την αμοιβή που προβλέπει η σύμβαση ανάθεσης που υπέγραψαν μαζί του.
Από την άποψη αυτή, το φαινόμενο θυμίζει την άνθηση των εταιρειών συμβούλων ανάπτυξης και ένταξης στα προγράμματα του ΕΣΠΑ, οι οποίες γνώρισαν μεγάλες δόξες από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 μέχρι τη στιγμή που ξέσπασε η μεγάλη οικονομική κρίση. Και στην περίπτωση αυτή, οι σύμβουλοι εισπράττουν την προμήθεια απευθείας από την επιδότηση που βγαίνει στον πελάτη τους, άρα πληρώνονται με κοινοτικά ή δημόσια αναπτυξιακά κονδύλια.
Παραπέμπει όμως και στα γνωστά «γραφεία διεκπεραίωσης γενικών υποθέσεων» που ανοίγουν παραδοσιακά έξω από δημόσιες υπηρεσίες (εφορίες, υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών κ.λπ.) προκειμένου να αναλάβουν αιτήσεις και διαδικασίες του Δημοσίου, απαλλάσσοντας τους πελάτες τους από ταλαιπωρία και λάθη άγνοιας – ή και υποσχόμενα άμεση εξυπηρέτηση… από το παράθυρο.
Ζεστό χρήμα
Η αγορά που ανοίγει μυρίζει αμοιβές δεκάδων εκατ. ευρώ, ανάλογα με το πόσα από τα πάνω από 300 δισ. ευρώ των χρεών σε Δημόσιο, τράπεζες, προμηθευτές και εργαζόμενους θα ρυθμιστούν ή θα διαγραφούν.
Οι αμοιβές φαντάζουν πολύ υψηλές αν κάποιος θεωρήσει ότι η δουλειά είναι απλώς να συγκεντρωθούν τα στοιχεία του φακέλου της αίτησης. Η γραφειοκρατία είναι μόνο ένα μέρος της όλης διαδικασίας. Στην πραγματικότητα απαιτείται και ειδική μελέτη βιωσιμότητας, που είναι το κλειδί της επιτυχίας στην όλη διαπραγμάτευση. Αν αυτή φανεί πειστική και τεκμηριωμένη, μπορεί να οδηγήσει σε ριζική λύση του προβλήματος υπερχρέωσης του οφειλέτη. Η περαιτέρω διαπραγμάτευση, που γίνεται ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας του εξωδικαστικού συμβιβασμού, είναι σχετικά αυτοματοποιημένη και οι εκπρόσωποι των πιστωτών (Δημόσιο, τράπεζες κ.λπ.) έχουν συγκεκριμένες οδηγίες που δεν αφήνουν ιδιαίτερα περιθώρια για μεγάλα deals με τους πιστωτές αν εξαρχής ο φάκελος δεν έχει στοιχειοθετηθεί σωστά.
Αλλά η αποτυχία μπορεί και να έχει μικρή σημασία μόνο για τον «μεσάζοντα» που τυχόν δεν έχει αφιερώσει την προσπάθεια που απαιτείται για να φτάσει στο ποθητό για τον οφειλέτη αποτέλεσμα, εάν αρκείται στα λεφτά που εισέπραξε προκαταβολικά.
Για τον λόγο αυτό πολλοί επιλέγουν να απευθύνονται σε μεγάλα γραφεία που χρεώνουν εκατοντάδες ευρώ κάθε εργατοώρα και ζητούν προμήθεια 4%-5% (όπως ήταν κάποτε οι αμοιβές για… μεσίτες ακινήτων), θεωρώντας έτσι ότι και ο εκπρόσωπος στον οποίο αναθέτουν τις εργασίες αυτές έχει συμφέρον και προσβλέπει σε μερίδιο από την επιτυχία. Πάντως, συμφωνίες για λεφτά και αμοιβές κάτω από το τραπέζι δεν φαίνεται να έχουν θέση, εκτός αν υπάρχουν εμπιστοσύνη και… μπόλικο μαύρο χρήμα από το οποίο ο οφειλέτης υπόσχεται να πληρώσει τον μεσολαβητή που προσέλαβε. Αυτός όμως αναλαμβάνει τότε και το ρίσκο να μην πληρωθεί τελικά ποτέ. Και αυτό γιατί αν η αμοιβή ζητηθεί ως έξτρα ποσό από όσα συμφωνηθεί με τη ρύθμιση ότι πρέπει να πληρώνει ο οφειλέτης, μπορεί να μην καταφέρει και πάλι να καταβάλει τα επιπλέον λεφτά (38.000 ευρώ στο παράδειγμα) που υποσχέθηκε στον σύμβουλο διαπραγμάτευσης που τον εκπροσώπησε. Αντιθέτως, στις περισσότερες περιπτώσεις (π.χ. αν ο οφειλέτης χρωστάει σήμερα 800.000 ευρώ και μείνει τελικά με χρέος 100.000 ευρώ για να καταστεί «βιώσιμο») το «κούρεμα» θα έχει υπολογιστεί ώστε να μπορεί στο μέλλον ο οφειλέτης να πληρώνει κανονικά τόσο την αμοιβή του συνεργάτη του όσο και τα κουρεμένα πια χρέη του.