Της Μαριάννας Τζάννε
Η ανωριμότητα των έργων κρύβει την φτώχεια των διαθέσιμων πόρων. Τουλάχιστον αυτό, προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του ΕΣΠΑ αφού τo 50% των προτάσεων για χρηματοδότηση έργων διαχείρισης αποβλήτων είναι ανώριμα από πλευράς μελετών, με αποτέλεσμα για να υλοποιηθούν οι υποδομές, να μην επαρκεί ούτε η επόμενη τετραετία!
Τα δεδομένα που παρουσίασαν χθες σε κοινή συνέντευξη τύπου οι αναπληρωτές υπουργοί Περιβάλλοντος και Οικονομίας κύριοι Φάμελλος και Χαρίτσης, παρουσία της γενικής γραμματέας Ευγενίας Φοτωνιάτα, είναι αποκαλυπτικά.
Στη μεγαλύτερη πρόσκληση του Προγράμματος που «τρέχει», ύψους 273 εκατομμυρίων, μέσα από το ΥΜΕΠΕΡΑΑ έχουν κατατεθεί συνολικά 166 προτάσεις οι οποίες αθροίζουν έργα 1,5 δισ.
Η πραγματικότητα, όπως τονίστηκε, είναι εντελώς διαφορετική από τους αριθμούς καθώς από τις 166 αυτές προτάσεις, οι 88 είναι ανώριμες. «Ανώριμες για τη λογική και τη γλώσσα του ΕΣΠΑ σημαίνει ότι δεν μπορούν να υλοποιηθούν μέσα στα επόμενα τουλάχιστον 4 χρόνια», επισήμανε η κ. Φοτωνιάτα.
Οι δύο υπουργοί παρουσίασαν όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία για την υλοποίηση των έργων διαχείρισης αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων, τα οποία στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο (2014-2020) θα χρηματοδοτηθούν με περίπου 900 εκατ. ευρώ. Από αυτά, η πλειοψηφία (877 εκ.), αφορά δράσεις οικιακών αποβλήτων και τα υπόλοιπα (120 εκατ. ευρώ) πόρους που θα χρηματοδοτήσουν παρεμβάσεις διαχείρισης βιομηχανικών αποβλήτων και αποκατάστασης μολυσμένων περιοχών.
Όπως αναφέρθηκε χθες, στην μεγάλη πρόσκληση των 273 εκατ. ευρώ έχουν ενταχθεί έργα συνολικής δημόσιας δαπάνης 140 εκατομμυρίων από την Κρήτη μέχρι τις Σέρρες.
Στην περιφέρεια Αττικής 150 εκατ. ευρώ για τα σκουπίδια
Τα δύο υπουργεία προχωρούν και σε μια σειρά από άλλες πρωτοβουλίες ώστε να διευκολύνουν την ωρίμανση των έργων και να επιταχύνουν την αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων.
Στο πλαίσιο αυτό εντός των ημερών προβλέπεται να υπογραφεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση για την εκχώρηση 150 εκατομμυρίων ευρώ για έργα ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων στην Περιφέρεια Αττικής. Στις υποδομές αυτές, σύμφωνα με την Περιφέρεια εντάσσονται οι μονάδες στο Σχιστό, το Γραμματικό και η αναβάθμιση του ΕΜΑΚ στα Λιόσια, συν ένα ικανοποιητικό αριθμό ΧΥΤΥ. Πρόκειται για τρεις από τις έξι συνολικά μονάδες ολοκληρωμένης διαχείρισης που περιγράφει ο ΠΕΣΔΑ Αττικής.
Πηγές χρηματοδότησης
Παράλληλα προ ημερών εκδόθηκαν δύο νέες προσκλήσεις, ύψους 60 εκατ. ευρώ, οι οποίες αφορούν ώριμα έργα διαχείρισης, όπως η ΣΔΙΤ του νομού Ηλείας ή έργα που ξεκίνησαν παλαιότερα και χρειάζονται πρόσθετα κονδύλια. Τα έργα αυτά μπορούν να προχωρήσουν άμεσα χωρίς να περιμένουν να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των προτάσεων στη μεγάλη πρόσκληση των 273 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον έχει ζητηθεί από την Κομισιόν, από την αναθεώρηση του ΕΣΠΑ στο Β’ εξάμηνο 2017 να διατεθούν άλλα 51 εκατ. ευρώ για ενίσχυση των προσκλήσεων που προαναφέρθηκαν. Θα διατεθούν επιπλέον άλλα 10 εκατ. ευρώ από το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων ώστε να προχωρήσουν έργα αποκατάστασης χωματερών που πλέον δεν χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ και να μειωθούν τα ημερήσια πρόστιμα στην Ε.Ε.
Περίπου 20 εκατ. ευρώ, από ΕΣΠΑ και από το εθνικό σκέλος ΠΔΕ, θα διατεθούν για να ωριμάσουν μελετητικά τα έργα ώστε να μη χαθεί χρόνος, αλλά και για τοπικά έργα διαχείρισης σε δήμους.
Από τον Σεπτέμβριο θα προχωρήσει από το υπουργείο Οικονομίας πρόγραμμα 24 εκατ. ευρώ για χρηματοδότηση κατασκευής πράσινων σημείων σε όλη τη χώρα, με δικαιούχους τους δήμους, συμπληρωματικά με αντίστοιχη πρωτοβουλία του υπουργείου Περιβάλλοντος.
«Η πρώτη προτεραιότητα με ορίζοντα τριών ετών, είναι η διασφάλιση των πόρων της ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων και στο κομμάτι το πιο αποκεντρωμένο με τα πράσινα σημεία και τα βιοαπόβλητα, τίποτα δε θα μείνει απ’ έξω και θα υλοποιηθεί» δήλωσε χθες ο κ. Φάμελλος.
Όπως τόνισε είναι ανάγκη να γυρίσουμε σελίδα. «Δεν επιτρέπεται για την οικονομία της χώρας και για την κοινωνία το 80% των πόρων που εισέρχονται να θάβονται, γιατί έχουμε συντελεστή ταφής 80%».
Στο ερώτημα εάν επαρκούν οι πόροι για το σύνολο των υποδομών, οι δύο υπουργοί ήταν κατηγορηματικοί ότι για τα ώριμα έργα οι πόροι είναι υπεραρκετοί. «Δεν είναι τόσο υψηλοί οι πόροι, οι οποίοι απαιτούνται για τα έργα, τα οποία δε θα ενταχθούν σ’ αυτό το πρώτο κύμα αν θέλετε έργων προς υλοποίηση που ξεκινά αυτό το διάστημα» δήλωσε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε διαδικασία αναζήτησης και πρόσθετης χρηματοδότησης από την ΕΤΕπ, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, ώστε να διασφαλιστούν μελλοντικοί πόροι.
«Φανταστείτε ότι στο κομμάτι των οργανικών αποβλήτων, δηλαδή το χωριστό ρεύμα συλλογής αποβλήτων τροφίμων και βιοαποβλήτων έχει διαθέσιμους πόρους για να μπορέσει άμεσα σ’ ένα χρόνο να επεκταθεί στο 60% των πολιτών της χώρας» σημείωσε ο κ. Φάμελλος.
ΣΔΙΤ Πελοποννήσου
«Με βάση τους τυπικούς όρους της παρακολούθησης των ΠΕΣΔΑ, είναι γεγονός ότι η περιοχή της Πελοποννήσου παρουσιάζει τη μεγαλύτερη καθυστέρηση όσον αφορά τα έργα επεξεργασίας και η καθυστέρηση αυτή προφανώς συμπαρασύρει και την τοπική διαχείριση, δηλαδή το στόχο της ανάκτησης ανακύκλωσης διαλογής στην πηγή και της χωριστής συλλογής οργανικού» ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, σχολιάζοντας την αδράνεια που εμφανίζει ο Φορέας Διαχείρισης Αποβλήτων για να υπογράψει την προγραμματική σύμβαση με την Περιφέρεια και να προχωρήσει η ΣΔΙΤ. Πάντως οι δύο υπουργοί άφησαν ανοικτό το ενδεχόμενο ανάληψης πρωτοβουλιών, θεωρώντας ότι ο διάλογος στο πλαίσιο της δημοκρατικής διαδικασίας με το ΦΟΔΣΑ έχει εξαντληθεί. «Είναι ευθύνη της αυτοδιοίκησης να επιλέξει και να θέσει τους όρους της. Αν επιλέγει άλλο μοντέλο διαχείρισης πρέπει να το δηλώσει και να αναλάβει την ευθύνη. Δεν υπάρχει άλλη πρόταση, όμως. Δεν υπάρχει χρόνος για να περιμένουμε την ικανοποίηση των αναγκών της κοινωνίας και της οικονομίας. Πρέπει να προστατεύσουμε την κοινωνία και τη χώρα μας από πρόστιμα».