Άλματα προόδου και εξυγίανσης της ελληνικής οικονομίας διαπιστώνει το ΔΝΤ για την Ελλάδα, προβλέποντας ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από 2%. Προειδοποιεί όμως για τον κίνδυνο μιας «εισαγόμενης» νέας κρίσης και ζητά συνέχιση των μεταρρυθμίσεων.
Χαρακτηριστικό της μεταστροφής της διάθεσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου είναι πως, στο πλαίσιο της Έκθεσης του άρθρου 4 του Καταστατικού του ΔΝΤ, το κλιμάκιο των τεχνοκρατών του Ταμείου αισθάνεται την ανάγκη να ευχαριστήσει «για τις ανοιχτές και παραγωγικές συζητήσεις» που είχαν στην Αθήνα.
Στην εφ’όλης της ύλης Έκθεση για τη χώρα μας, αναγνωρίζεται ότι:
- οι οικονομικές προοπτικές της Ελλάδας έχουν βελτιωθεί σημαντικά
- το πραγματικό ΑΕΠ αυξάνεται πέρα από το επίπεδο προ πανδημίας.
- ο λόγος δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ έχει μειωθεί κάτω από το προ πανδημίας επίπεδο
- το τραπεζικό σύστημα παρέμεινε ανθεκτικό με βελτίωση των ισολογισμών.
Προβλέψεις 2024
Σύμφωνα με την Έκθεση, ο δομικός πληθωρισμός προβλέπεται να πέσει στο 2% έως το τέλος του 2025. Το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί σθεναρά κατά 2,5% και 2,0% το 2023 και το 2024, αντίστοιχα. Η ιδιωτική κατανάλωση θα υποστηριχθεί από τη θετική αύξηση των πραγματικών μισθών, ενώ η επενδυτική δραστηριότητα θα συνεχίσει να επεκτείνεται με την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Μακροπρόθεσμα όμως, στο πλαίσιο των δημογραφικών αντίξοων ανέμων και της λήξης της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης το 2026, η αύξηση του ΑΕΠ προβλέπεται να συγκρατηθεί σε περίπου 1¼%.
Ωστόσο επισημαίνεται και ότι η οικονομία αντιμετωπίζει κινδύνους, όπως η αύξηση των επιτοκίων, επίμονος πληθωρισμός και αύξηση των τιμών των ακινήτων. Όπως τονίζεται, οι τιμές των οικιστικών ακινήτων έχουν αυξηθεί περισσότερο από 50% από το κατώτατο σημείο το 2017, αν και εξακολουθούν να παραμένουν κάτω από τα επίπεδα πριν από την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση.
Για τους λόγους αυτούς τονίζει την ανάγκη μέτρων για τους λήπτες στεγαστικών δανείων -όπως π.χ. να μπουν ανώτατα όρια δανείου σε σχέση με την αξία του ακινήτου και τα ανώτατα όρια του δείκτη εξυπηρέτησης του χρέους σε σχέση με το εισόδημα – τα οποία θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα των νοικοκυριών ενώ θα απέκλειαν τρωτά σημεία στο τραπεζικό σύστημα, έναντι της πιθανής «έκρηξης» στα δάνεια οικιστικών ακινήτων.
Ταυτόχρονα συστήνει:
1. περισσότερες Επενδύσεις για πράσινη και ψηφιακή μετάβαση
2. να ενισχυθούν οι κοινωνικές δαπάνες, όπως στοχευμένες κοινωνικές μεταβιβάσεις, οι δαπάνες για Υγεία και Παιδεία
3. μεγαλύτερη ενίσχυση στο «δίχτυ» κοινωνικής ασφάλειας, μεταξύ άλλων μέσω μιας ενιαίας πύλης για προνοιακές παροχές, που θα προστατεύει καλύτερα τους ευάλωτους.
Για να τα καταφέρει η Ελλάδα, σύμφωνα με τους τεχνοκράτες του Ταμείου, χρειάζεται να συνεχίσει με πολιτικές για:
- δημοσιονομική εξυγίανση φιλική προς την ανάπτυξη
- στοχευμένες κοινωνικές παροχές που θα στηρίζονται σε δημοσιονομικά πλεονάσματα.
Το πρωτογενές πλεόνασμα αυξάνεται στο 2,1% του ΑΕΠ το 2024, από 1,1% το 2023, εξέλιξη που θα συμβάλει στην περαιτέρω μείωση του λόγου του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ, περιορίζοντας παράλληλα την πρόσθετη πίεση στον πληθωρισμό και υποστηρίζοντας την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.
«Οι συνεχιζόμενες προσπάθειες των αρχών για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, συμπεριλαμβανομένων στοχευμένων μεταρρυθμίσεων για τους αυτοαπασχολούμενους, είναι σημαντικές και ευπρόσδεκτες» τονίζεται στην Έκθεση.
Στη βάση αυτή, προβλέπεται ισχυρή αύξηση των δημοσίων εσόδων και διατήρηση πρωτογενούς πλεονάσματος περίπου 2% μεσοπρόθεσμα, εξέλιξη που θα βελτιώσει περαιτέρω τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, παρέχοντας παράλληλα πρόσθετο χώρο για εγχώρια χρηματοδοτούμενες δημόσιες επενδύσεις και κρίσιμες κοινωνικές δαπάνες.
«Αυτό θα συνέβαλε στη μείωση του μεγάλου επενδυτικού χάσματος της Ελλάδας, διατηρώντας παράλληλα σταθερά τον δείκτη δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ σε πτωτική πορεία» τονίζεται στην Έκθεση.
Οι συντάκτες της Έκθεσης χαρακτηρίζουν «κρίσιμη» τη συγκράτηση των πιέσεων στις δαπάνες, με στόχο τη διατήρηση του δημοσιονομικού χώρου για κρίσιμες κοινωνικές και κεφαλαιουχικές δαπάνες. Για αυτό βάζουν «φρένο» στις πιέσεις σε τομείς όπως οι μισθοί και οι συντάξεις του δημόσιου τομέα «οι οποίοι εξακολουθούν να βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα σε σύγκριση μεταξύ των χωρών», όπως τονίζεται.
Προβλέψεις 2024
Η συνεχής πρόοδος στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις βελτίωσε τις επενδύσεις και την αύξηση της παραγωγικότητας. Έχει σημειωθεί καλή πρόοδος στον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων και πολλών κρατικών υπηρεσιών.
Επίσης οι μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας, όπως ο εκσυγχρονισμός της εργατικής νομοθεσίας και των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης, διευκόλυναν την προσαρμογή της αγοράς εργασίας μετά την πανδημία, ενώ η ενίσχυση της Αρχής Ανταγωνισμού συνέβαλε στην αύξηση του ανταγωνισμού στην αγορά.
Οι ξένοι τεχνοκράτες διαπιστώνουν ότι:
1. Η οικονομική δραστηριότητα παρέμεινε εύρωστη το 2023. Το πραγματικό ΑΕΠ συνέχισε να αυξάνεται με σταθερό ρυθμό το πρώτο εξάμηνο του 2023 κατά 2½ τοις εκατό (εποχικά προσαρμοσμένο ετησιοποιημένο ρυθμό).
2. Η ιδιωτική κατανάλωση ενισχύθηκε λόγω της αύξησης των πραγματικών μισθών και της σταδιακής μείωσης των υπερβολικών αποταμιεύσεων των νοικοκυριών που προκλήθηκαν από την πανδημία.
3. Η αύξηση των παγίων επενδύσεων παρέμεινε ισχυρή
4. η συνολική οικονομική δυναμική παρέμεινε ισχυρή το τρίτο τρίμηνο παρά μια σειρά από φυσικές καταστροφές (καύσωνες, πυρκαγιές και πλημμύρες).
5. Το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 10% τον Σεπτέμβριο, χαμηλό μιας δεκαετίας.
«Διαρθρωτικές ανισορροπίες» χαρακτηρίζει όμως τις χαμηλές αποταμιεύσεις των νοικοκυριών και το ακόμη πιο χαμηλό επίπεδο επενδύσεων, καθώς και τους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή.
«Η επίτευξη υψηλότερης και πιο πράσινης ανάπτυξης και η διασφάλιση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας με παράλληλη διαφύλαξη της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας απαιτεί το σωστό μείγμα πολιτικών με στόχο τη συνέχιση της δημοσιονομικής εξυγίανσης με τρόπο φιλικό προς την ανάπτυξη, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος και την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων υπέρ της ανάπτυξης» τονίζεται στην Έκθεση.
Τράπεζες
Το τραπεζικό σύστημα παρέμεινε ανθεκτικό, όπως τονίζεται στην Έκθεση του κλιμακίου τυο ΔΝΤ. Η ποιότητα του ενεργητικού βελτιώθηκε περαιτέρω, με τον δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) να μειώνεται κάτω από 5% το β΄τρίμηνο του 2023 σε συστημικά σημαντικές τράπεζες, υποστηριζόμενη από συνεχείς τιτλοποιήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος ΗΡΑΚΛΗΣ. Ο χαμηλότερος δείκτης ΜΕΔ, σε συνδυασμό με τα υψηλότερα καθαρά περιθώρια επιτοκίου, συνέβαλε σε ισχυρή ανάκαμψη των κερδών των τραπεζών, ενισχύοντας την κεφαλαιακή επάρκεια. Εν μέσω συνεχιζόμενων εισροών καταθέσεων λόγω ισχυρής ανάπτυξης, το τραπεζικό σύστημα διατήρησε επίσης σημαντικά αποθέματα ρευστότητας παρά τις σημαντικές αποπληρωμές των στοχοθετημένων πράξεων μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ.
Κίνδυνοι και ευκαιρίες
Οι τεχνοκράτες δε διαβλέπουν τόσο κινδύνους για την ανάπτυξη, όσο για τον πληθωρισμό. Μια πιθανή κλιμάκωση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να διαταράξει το εμπόριο και να προκαλέσει νέες πιέσεις στις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων και να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη. Η υψηλότερη από την αναμενόμενη επιμονή του πληθωρισμού στην ευρωζώνη, αλλά και τα υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα επιτόκια, θα μπορούσαν να επιβαρύνουν την περιφερειακή και εγχώρια ζήτηση. Επιπλέον και τα πιο συχνά ακραία κλιματικά φαινόμενα θα μπορούσαν να διαταράξουν τον τουρισμό και το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας.
Αντίθετα, η επιτάχυνση των φιλόδοξων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, σε συνδυασμό με τις ισχυρότερες από τις αναμενόμενες αντιδράσεις της αγοράς στην αναβάθμιση της επενδυτικής βαθμίδας, θα μπορούσε να βελτιώσει περαιτέρω τις προοπτικές ανάπτυξης. Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να παραμείνει υψηλός ως αποτέλεσμα των κλυδωνισμών που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες καθώς και των εγχώριων πιέσεων από τις πρόσφατες και αναμενόμενες αυξήσεις μισθών και συντάξεων.
Διαβάστε ακόμη
Στις αγορές το Δημόσιο με επανέκδοση του 10ετούς ομολόγου έως €200 εκατ.
ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή: Ετοιμάζει δύο νέα υβριδικά έργα ΑΠΕ στη Ρόδο
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ