Ισχυρή ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και τις προοπτικές της, όπως αυτές διαμορφώνονται μετά τις εθνικές εκλογές του περασμένου Ιουλίου με βάση τα μέχρι τώρα δείγματα γραφής της κυβέρνησης, έδωσαν οι αναλυτές του οίκου Fitch και ο μόνιμος εκπρόσωπος της Διεύθυνσης Οικονομικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη χώρα μας Κρις Άλλεν, μιλώντας σήμερα σε συνέδριο του Fitch στην Αθήνα.
Το συνέδριο «Greece Credit Outlook 2020» πραγματοποιήθηκε με φόντο την αναβάθμιση της Ελλάδας από τον οίκο αξιολόγησης την περασμένη Παρασκευή, «αναβάθμιση την οποία η Ελλάδα άξιζε με το παραπάνω», όπως επεσήμανε ο κ. Άλλεν ξεκινώντας την ομιλία του. Πλέον η χώρα μας τοποθετείται στην κατηγορία ΒΒ και απέχει δύο σκαλοπάτια από την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα. «Η Ελλάδα είναι πραγματικά προσηλωμένη στην υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και είναι πολύ σημαντικό που οι οίκοι αξιολόγησης το αντιλαμβάνονται αυτό. Μετά από 8 χρόνια κρίσης, η Ελλάδα έχει μια τελευταία ευκαιρία να κινηθεί προς τη σωστή κατεύθυνση και η κυβέρνηση το έχει καταλάβει», πρόσθεσε το στέλεχος της Κομισιόν.
Ο κ. Άλλεν επικρότησε το γεγονός ότι «η νέα κυβέρνηση απέδειξε πως είχε κάνει πολλή προετοιμασία στη διαμόρφωση της ατζέντας πολιτικών αλλά και στο πώς θα οργανωθεί, προκειμένου να υλοποιήσει τις πολιτικές αυτές. Τα στοιχεία αυτά ενίσχυσαν την αξιοπιστία της. Πολύ σημαντική εξέλιξη ήταν επίσης το σχέδιο ‘Ηρακλής’ για τη μείωση των κόκκινων δανείων». Επιπλέον χαρακτήρισε σημαντικές τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν στη φορολογική πολιτική, ιδίως για τη μείωση φόρου στις επιχειρήσεις, καθώς και την εν εξελίξει αναθεώρηση των αντικειμενικών αξιών με την ένταξη 2.940 περιοχών στο σύστημα.
Βεβαίως, παρά τις θετικές εξελίξεις, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες προκλήσεις για τη χώρα. Ως κυριότερες προκλήσεις ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέφερε:
1. Το μεγάλο επενδυτικό κενό, που φθάνει τα 10-15 δισ. ευρώ. Όπως σημείωσε, «είναι εξαιρετικά δύσκολο να καλυφθεί το κενό αυτό με εγχώρια χρηματοδότηση», συνεπώς η χώρα πρέπει να προσελκύσει άμεσες ξένες επενδύσεις (FDI).
2. Το υψηλό ποσοστό κόκκινων δανείων, που είναι το μεγαλύτερο στην Ευρώπη και φρενάρει την αποκατάσταση της πιστωτικής επέκτασης.
3. Την υψηλή ανεργία και ιδίως τη μακροχρόνια ανεργία. «Για να μπορέσει να ξεπεράσει η ανάπτυξη το 2%, είναι πολύ σημαντικό να ενσωματωθούν στην αγορά εργασίας οι μακροχρόνια άνεργοι».
4. Την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
5. Τις χαμηλές επιδόσεις σε όλους τους δείκτες που σχετίζονται με το επιχειρηματικό περιβάλλον.
6. Την εφαρμογή της νομοθεσίας για την τόνωση των επενδύσεων και του επιχειρείν.
Ο κ. Άλλεν επιβεβαίωσε το πρωινό ρεπορτάζ του protothema.gr (Πυρετός επαφών από τον υπουργό Οικονομικών για λιγότερη λιτότητα) για το χρονοδιάγραμμα των διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών, εκτιμώντας ότι οι εν εξελίξει τεχνικές συζητήσεις για την αξιοποίηση των κερδών από ελληνικά ομόλογα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αποτέλεσμα τον Ιούνιο.
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν δήλωσε «πολύ αισιόδοξος για το μέλλον της Ελλάδας», επισημαίνοντας ότι έχει δυνατότητες που έμειναν αναξιοποίητες τα τελευταία 10 χρόνια, ιδίως στους τομείς του τουρισμού και της αγροδιατροφής, και διαθέτει πολύ καλούς μηχανικούς και στελέχη πληροφορικής, σε συνδυασμό με προνομιακή γεωγραφική θέση.
Τα «κλειδιά» της αναβάθμισης από τον Fitch και οι προκλήσεις
Ο επικεφαλής κρατικών αξιολογήσεων Δυτικής Ευρώπης του Fitch, Μικέλ Ναπολιτάνο, μιλώντας στο συνέδριο, επανέλαβε την εκτίμηση του οίκου ότι είναι εφικτή μια συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και Ευρωπαίων εταίρων για να μειωθούν οι στόχοι του πρωτογενούς πλεονάσματος από το 2021. Μάλιστα, ο Fitch στις προβλέψεις του τοποθετεί το πρωτογενές πλεόνασμα στο 2,5% του ΑΕΠ, αντί για 3,5%, την προσεχή χρονιά.
Αναλύοντας τους παράγοντες που οδήγησαν στην πρόσφατη αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας, ο κ. Ναπολιτάνο επικεντρώθηκε στους ακόλουθους:
1. Πολιτική σταθερότητα μετά τις εκλογές, σε αντιδιαστολή με την πολιτική αστάθεια που είχε στιγματίσει τη χώρα τα προηγούμενα χρόνια
2. Αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης και αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής
3. Αξιόπιστο ιστορικό δημοσιονομικών επιδόσεων
4. Βελτίωση της βιωσιμότητας του χρέους.
Παράλληλα, όμως, ανέδειξε και τις προκλήσεις που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, με κυριότερες την έλλειψη επενδύσεων, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας με πλήρη, αντί για μερική, απασχόληση και την αντιμετώπιση των αδυναμιών του τραπεζικού τομέα.
Εκτενέστερη αναφορά στις τράπεζες έκανε ο διευθυντής αξιολογήσεων του Fitch για τις τράπεζες, Πάου Λαμπρό, ο οποίος τόνισε ότι η αξιολόγηση των ελληνικών τραπεζών από τον οίκο παραμένει στο CCC, δηλαδή αρκετές βαθμίδες χαμηλότερα από την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας, αλλά οι προοπτικές είναι θετικές, γιατί αναμένεται σημαντική και ταχεία μείωση των κόκκινων δανείων και βελτίωση των θεμελιωδών μεγεθών τους. Μάλιστα, οι ελληνικές τράπεζες είναι οι μόνες στην Ευρώπη στις οποίες ο Fitch βλέπει θετικές προοπτικές. «Ο ελληνικός τραπεζικός τομέας ομαλοποιείται αργά, αλλά σταθερά», ανέφερε και συμπλήρωσε ότι, για να είναι αποτελεσματική η εφαρμογή του σχεδίου «Ηρακλής», θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι οι ανώτερης διαβάθμισης (senior) τίτλοι που θα εκδοθούν θα θεωρηθούν μηδενικού ρίσκου (zero risk). Ερωτηθείς για το θέμα αυτό ο κ. Άλλεν αρκέστηκε να πει ότι οι σχετικές συζητήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη και ότι είναι αισιόδοξος για την τελική έκβαση του θέματος.