Αγώνα δρόμου για να συμπληρώσει τα τελευταία κομμάτια του παζλ της 4ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης κάνει η κυβέρνηση, καθώς απομένουν πλέον μόλις 15 ημέρες ώσπου να δημοσιευθεί η σχετική έκθεση των ευρωπαϊκών θεσμών. Παράλληλα, το οικονομικό επιτελείο περιμένει τη μεθαυριανή παρουσίαση των Φθινοπωρινών Προβλέψεων της Κομισιόν για την ευρωπαϊκή οικονομία, όπου θα φανεί πόσο απέχουν οι προβλέψεις των Ευρωπαίων για την πορεία της ελληνικής οικονομίας το 2020 από την πρόβλεψη του προϋπολογισμού για ανάπτυξη 2,8%. Οι ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα συζητηθούν την ίδια ημέρα στο Eurogroup, το οποίο συνεδριάζει στις Βρυξέλλες χωρίς ελληνικού ενδιαφέροντος θέμα στην ατζέντα του.
Η 4η έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας έχει αυξημένη βαρύτητα, αφενός επειδή συνδέεται με την εκταμίευση της επόμενης δόσης από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων και αφετέρου επειδή θα περιλαμβάνει την επικαιροποιημένη ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους (DSA), η οποία θα θέσει το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων. Μία από τις βασικές παραμέτρους του DSA είναι η πρόβλεψη για την ανάπτυξη.
Όπως αναφέρεται στο προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού, η ελληνική πλευρά εκτιμά ότι το πακέτο φοροελαφρύνσεων και άλλων θετικών μέτρων συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ που θα εφαρμοστούν το 2020 θα τονώσει την ανάπτυξη κατά 0,5%-0,6%. Ωστόσο οι Ευρωπαίοι είναι συγκρατημένοι. Όπως ανέφεραν στο ΝΜ καλά πληροφορημένες πηγές, «η πρόβλεψη που θα ανακοινώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ανάπτυξη στην Ελλάδα θα είναι αισθητά χαμηλότερη σε σχέση με το 2,8% στο οποίο στηρίζεται ο προϋπολογισμός του 2020. Οι θεσμοί προτιμούν να παραμείνουν συντηρητικοί στην παρούσα φάση και, εάν τα πράγματα εξελιχθούν καλύτερα, να αναθεωρήσουν επί τα βελτίω τις προβλέψεις τους αργότερα (π.χ. τον Φεβρουάριο στις χειμερινές προβλέψεις ή τον Μάιο στις εαρινές)».
Υπενθυμίζεται ότι στις καλοκαιρινές προβλέψεις της, τον περασμένο Ιούνιο, η Κομισιόν έκανε λόγο για ανάπτυξη 2,2% τόσο φέτος όσο και το επόμενο έτος. Την ίδια πρόβλεψη έκανε για το 2020 και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στην τελευταία έκθεσή του για την παγκόσμια οικονομία τον περασμένο μήνα. Ωστόσο, για το 2019 έβαλε χαμηλότερα τον πήχη, στο 2%, ταυτιζόμενο με τον προϋπολογισμό του 2020.
Οι εκκρεμότητες της 4ης αξιολόγησης
Το υπουργείο Οικονομικών καλείται να διευθετήσει πριν από τις 20 Νοεμβρίου, που θα δοθεί στη δημοσιότητα η 4η έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας, μια σειρά από εκκρεμότητες, πολλές από τις οποίες αποτελούν… κληρονομιά από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, όπως:
– Η δραστική μείωση των κόκκινων δανείων. Κομβικής σημασίας τόσο για την αξιολόγηση όσο και για τις αγορές είναι η κατάθεση στη Βουλή του νομοσχεδίου για τη μείωση των κόκκινων δανείων μέσω του σχεδίου «Ηρακλής». Στόχος της κυβέρνησης είναι να ψηφιστεί το νομοσχέδιο μέσα στον μήνα.
– Η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, με έμφαση στο Ελληνικό και στην αγορά ενέργειας (ΔΕΠΑ, ΕΛΠΕ), όπου θα εξεταστεί το σχέδιο αναδιάρθρωσης της ΔΕΗ.
– Η εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, οι οποίες έχουν «κολλήσει» περί τα 2,2 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση απέστειλε πριν από λίγες ημέρες στους θεσμούς σχέδιο για έναν μηχανισμό που θα επιτρέψει τη σταδιακή εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων χρεών του Δημοσίου εντός διετίας, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι δεν θα δημιουργηθούν νέες υποχρεώσεις.
– Η εφαρμογή του νέου πλαισίου για την προστασία της Α΄ κατοικίας, η ομαλή διενέργεια και η σταδιακή αύξηση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, η αποτελεσματικότερη λειτουργία του εξωδικαστικού μηχανισμού και η διαμόρφωση νέου ενιαίου πτωχευτικού πλαισίου για τα φυσικά πρόσωπα.
Εντός του τρέχοντος μηνός θα ψηφιστεί επίσης το μεγάλο φορολογικό νομοσχέδιο, που αναμένεται να δοθεί αύριο σε δημόσια διαβούλευση. Σε αυτό θα ενσωματώνεται το πακέτο φοροελαφρύνσεων και άλλων θετικών μέτρων συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ το οποίο θα τεθεί σε εφαρμογή το 2020, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του ογκώδους σχεδίου νόμου θα καταλαμβάνουν φιλοαναπτυξιακές διατάξεις για την απλούστευση και την κωδικοποίηση διαφόρων φορολογικών διαδικασιών.
Εκκρεμότητες της 4ης αξιολόγησης διευθετούνται, εξάλλου, με διατάξεις που περιλαμβάνονται στο χθεσινοβραδινό νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών.
Στο εν λόγω νομοσχέδιο, μεταξύ άλλων, υπάρχουν διατάξεις για:
– Τη βελτίωση του νέου πλαισίου προστασίας της Α΄ κατοικίας, το οποίο λήγει στις 31 Δεκεμβρίου έχοντας μέχρι στιγμής να επιδείξει πενιχρά αποτελέσματα (μόλις 10 δανειολήπτες με κόκκινα δάνεια έχουν βοηθηθεί έως σήμερα).
– Την κατάργηση των δημοπρασιών ΝΟΜΕ, που αποτελούσαν μεταβατικό μέτρο για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας
– Τη διαχείριση των κοινόχρηστων χώρων του Ελληνικού. Πρόκειται για διατάξεις που είχαν συμπεριληφθεί σε Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου.
Οι 3 λόγοι για θετική έκθεση
Η ελληνική κυβέρνηση έχει τρεις πολύ σοβαρούς λόγους να θέλει μια θετική αξιολόγηση στο πλαίσιο της 4ης έκθεσης ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας:
1. Η θετική έκθεση αποτελεί προϋπόθεση για να εγκρίνει το Eurogroup στις 4 Δεκεμβρίου την επόμενη δόση, ύψους περίπου 640 εκατ. ευρώ, από την επιστροφή κερδών των ελληνικών ομολόγων (ANFAs, SMPs).
2. Εφόσον επιβεβαιωθεί ότι η Ελλάδα τηρεί τις δεσμεύσεις της, θα νομιμοποιηθεί να ζητήσει επισήμως την έμμεση μείωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα, η οποία θα επιτευχθεί με την αξιοποίηση τουλάχιστον ενός μέρους από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων για επενδυτικά σχέδια, αντί για την αποπληρωμή του χρέους.
3. Μόνο με τήρηση των μεταμνημονιακών δεσμεύσεών της, περαιτέρω μείωση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων και τόνωση της ανάπτυξης θα μπορέσει η Ελλάδα να διεκδικήσει με αξιώσεις τη μείωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2021.