Oσο πιο μικρό τόσο πιο ακριβό. Στο Ηράκλειο, σε καινούρια πολυκατοικία πέντε μικρά διαμερίσματα επιφάνειας 50 τετραγωνικών μέτρων νοικιάστηκαν αμέσως μόλις βγήκαν στην αγορά, με συνοπτικές διαδικασίες μέσα σε μόλις μία εβδομάδα, εν μέσω θέρους, στην τιμή των 600 ευρώ τον μήνα έκαστο.
Στην Κηφισιά, δύο τετράγωνα από τον ΗΣΑΠ, το ενοίκιο «ΤΕΛΙΚΟΤΑΤΟ» και «ΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΟ», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται με κεφαλαία γράμματα στην αγγελία, είναι 1.000 ευρώ τον μήνα για επιπλωμένο studio μόλις 35 τετραγωνικών μέτρων σε ρετιρέ 4ου ορόφου, με μεγάλη όμως βεράντα 150 τ.μ. και μία θέση σκεπαστού πάρκινγκ στον κήπο σε ακίνητο του 1985. Στην περιοχή του Χαλανδρίου, από τα προάστια της Αθήνας με τη μεγαλύτερη ζήτηση, διαμέρισμα ισόγειο 35 τ.μ., κατασκευής του 1980 αλλά ανακαινισμένο φέτος, διαθέτοντας και πάρκινγκ, νοικιάζεται στο Ανω Χαλάνδρι με τιμή στα 590 ευρώ, με την επισήμανση ότι βρίσκεται κοντά σε στάση λεωφορείου και Προαστιακού.
Οι αγγελίες που δημοσιεύονται αυτή την περίοδο από τους ιδιοκτήτες ενίοτε στα όρια του παραλογισμού, έρχονται να αποτυπώσουν τη μεγάλη ζήτηση αυτή τη στιγμή στην αγορά -εκτός μάλιστα των πολύ ακριβών νοτίων προαστίων που αποτελούν πλέον μια κατηγορία από μόνα τους- για μικρά διαμερίσματα των 50-60 τ.μ., τα οποία πραγματικά γίνονται ανάρπαστα εντός και εκτός του κέντρου της πρωτεύουσας. Το ενοίκιο μάλιστα αυξάνεται κατά πολύ αν πρόκειται για επιπλωμένα διαμερίσματα, τα οποία έχουν αυξηθεί στις αγγελίες το τελευταίο διάστημα.
Ο λόγος;
Το γεγονός ότι έχουν αυξηθεί οι ιδιοκτήτες που αναθέτουν, κατόπιν της σχετικής συμφωνίας, σε τρίτες εταιρείες την εκμίσθωση/ ανακαίνιση/συντήρηση ενός διαμερίσματος ειδικά στις καλές περιοχές του κέντρου, των βορείων ή και των νοτίων προαστίων, είτε ακόμη από πρώην οικοδεσπότες βραχυχρόνιων τουριστικών μισθώσεων που μετά τη δύσκολη διετία 2020-2021, εν μέσω πανδημίας, πήραν την απόφαση να στραφούν σε μεσοχρόνια- μακροχρόνια μίσθωση. Είναι χαρακτηριστικό ως προς το τελευταίο ότι σε σχέση με την προ πανδημίας περίοδο, το 2019, πλέον πάνω από 1 στα 4 σπίτια έχει φύγει από την αγορά, με τον αριθμό των καταχωρήσεων να είναι τώρα μειωμένος κοντά στις 8.400, από τα σχεδόν 10.900 προ πανδημίας.
Στο «μενού» το στεγαστικό εν όψει ΔΕΘ
Δεν είναι τυχαίο ότι σε αυτή τη συγκυρία και εν όψει των εξαγγελιών της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης, το κυβερνητικό πλάνο εστιάζει στο στεγαστικό πρόγραμμα ειδικά για τους νέους, τους φοιτητές και τα νέα ζευγάρια, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, επιχορηγήσεις και άτοκα δάνεια, με κεντρικό άξονα την ανακαίνιση παλαιών ακινήτων ειδικά στο κέντρο της Αθήνας, το οποίο κατά δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών θα πρέπει να «επανακατοικηθεί, να προστατευτούν πολλές και διαφορετικές χρήσεις ώστε να μη γίνει το κέντρο μια απέραντη τουριστική ζώνη». Παράλληλα, η προσδοκία είναι ότι με αυτό τον σχεδιασμό θα εξισορροπήσει το δίπολο ζήτησης / προσφοράς ώστε να υπάρξει και η συγκράτηση των τιμών που έχουν πάρει την ανιούσα.
Στη συζήτηση, με τις δικές της προτάσεις προς την κυβέρνηση εν όψει ΔΕΘ, έχει μπει και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), χαρακτηρίζοντας μεν ως καλοδεχούμενη κάθε σχετική πρωτοβουλία και δράση από την Πολιτεία, εκτιμώντας ωστόσο ότι μια επιτυχημένη παρέμβαση θα πρέπει να περιλαμβάνει σοβαρά κίνητρα ώστε να αυξηθούν οι εκμισθωτές, βελτιώνοντας το πλαίσιο λειτουργίας του ιδιωτικού τομέα, και τα διαθέσιμα σπίτια στην αγορά, βοηθώντας ουσιαστικά την ενεργειακή και λειτουργική αναβάθμιση των υπαρχουσών κατοικιών που σταδιακά έχουν τεθεί εκτός αγοράς από αδυναμία των ιδιοκτητών τους να τις ανακαινίσουν.
Τα κίνητρα που προτείνουν οι ιδιοκτήτες για αύξηση από τον ιδιωτικό τομέα της προσφοράς κατοικιών για χρήση κύριας κατοικίας εστιάζουν σε τέσσερα βασικά σημεία και συγκεκριμένα:
α) Επιδότηση στο πλαίσιο του προγράμματος «Εξοικονομώ» της ενεργειακής αναβάθμισης των ενοικιαζόμενων κατοικιών με τους ίδιους όρους όπως και των ιδιοκατοικούμενων,
β) επιστροφή του 40% του κόστους των υλικών, και όχι μόνο των εργασιών, ενεργειακής και λειτουργικής αναβάθμισης των υπαρχουσών κατοικιών, εφόσον διατεθούν αποκλειστικά για χρήση τους ως κύρια κατοικία ιδιοκτητών ή ενοικιαστών (και όχι για βραχυχρόνια μίσθωση ή άλλες χρήσεις),
γ) μείωση του φόρου εισοδήματος στα μισθώματα κύριας κατοικίας κατά δέκα μονάδες και στα τρία ισχύοντα φορολογικά κλιμάκια, ώστε «η φορολογία να είναι όχι μόνο δικαιότερη αλλά και ακαταμάχητο κίνητρο για διάθεση των κατοικιών στη μόνιμη, αντί τη βραχυχρόνια μίσθωση»,
δ) ρητή ένταξη των εκμισθωτών ακινήτων στις κατηγορίες των ιδιωτών που θα μπορούν να αντλούν πληροφορίες για τη φερεγγυότητα των υποψήφιων ενοικιαστών τους από την υπό σύσταση -με σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών- Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης.
Στα ύψη η ζήτηση και οι τιμές
Αυτή τη στιγμή, πάντως, και ελλείψει μεγάλης προσφοράς, τα μικρά διαμερίσματα, παλιά, καινούρια, επιπλωμένα και μη, γίνονται ανάρπαστα στην Αθήνα, «πολύ περισσότερο σε αυτή την περίοδο, όπου παραδοσιακά οι υποψήφιοι ενοικιαστές είναι περισσότεροι λόγω και της αναζήτησης φοιτητικής κατοικίας, επομένως το πρόβλημα γίνεται πιο έντονο», επισημαίνει στο «business stories» ο κ. Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος Μεσιτών Aθηνών Αττικής. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μια περιοχή με υψηλή ζήτηση για φοιτητική κατοικία, όπως αυτή στου Ζωγράφου, ένα σπίτι, π.χ,. 50 τ.μ. το 2018 νοικιαζόταν στα 350 ευρώ τον μήνα αυτή τη στιγμή είναι στα 450-500 ευρώ, μια μεγάλη, ποσοστιαία αύξηση με το μηνιαίο κόστος να ανεβαίνει περαιτέρω λόγω της αύξησης του ρεύματος.
Ο ίδιος εκτιμά ως πολύ θετικό το γεγονός ότι το στεγαστικό έχει μπει για τα καλά στο τραπέζι των συζητήσεων σε κυβερνητικό επίπεδο «αν και πάντα, τα αποτελέσματα από τις όποιες αλλαγές των συνθηκών στην κτηματαγορά παίρνουν χρόνο, δεδομένου ότι η αγορά ακινήτων κινείται με σαφώς πιο αργούς ρυθμούς σε σύγκριση με το λιανεμπόριο, την κατανάλωση ή άλλες αγορές όπου ο αντίκτυπος είναι πιο άμεσος. Αυτό άλλωστε έχει φανεί και σε αυτή τη συγκυρία με την αύξηση των τιμών στην ενέργεια και τις πληθωριστικές πιέσεις που ασκούν πιέσεις στα εισοδήματα των νοικοκυριών, ενώ οι τιμές των ακινήτων εξακολουθούν να αυξάνονται.
Διόρθωση αυτή την περίοδο δεν βλέπουμε, γιατί ούτως ή άλλως η κτηματαγορά λειτουργεί με χρονοκαθυστέρηση. Το αν θα διατηρηθούν τελικά οι ανοδικές τάσεις στα ενοίκια και οι αξίες πώλησης των κατοικιών στα ίδια επίπεδα ή θα υπάρξει επιβράδυνση μένει να φανεί μέσα στον χειμώνα κι αυτό θα είναι κι ένα μεγάλο στοίχημα: το ενεργειακό κόστος και γενικότερα το μηνιαίο κόστος διαβίωσης είναι δύο παράμετροι που θα παίξουν σημαντικό ρόλο σε σχέση με τα ενοίκια, γιατί ο κάθε ενοικιαστής πλέον σκέφτεται πολύ περισσότερο το θέμα της ενέργειας στο σπίτι και αν τεθεί το δίλημμα να πληρωθεί το ρεύμα ή το ενοίκιο, πρωτεύον θα είναι το ρεύμα που είναι ζωτικής σημασίας για την καθημερινότητα».
Εξ ου και οι συστάσεις σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία από τους μεσίτες προς τους ιδιοκτήτες ακολουθούν μια πιο εκλογικευμένη τακτική έχοντας πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα γιατί ακόμη και αν γίνει αποδεκτό ένα υψηλό μίσθωμα, μπορεί πολύ γρήγορα στην πορεία να βρεθούν με απλήρωτα ενοίκια κι αυτό όχι απαραίτητα λόγω αφερεγγυότητας του μισθωτή.
Μια απλή ματιά στις δημοσιευμένες αγγελίες σε επιλεγμένες περιοχές της Αθήνας από το δίκτυο του Spitogatos (www.spitogatos.gr) για τις ενοικιάσεις μικρών διαμερισμάτων έως 60 τ.μ., συμπεριλαμβανομένων και των αρκετών πλέον επιπλωμένων σπιτιών, δείχνουν την… εκτίναξη των μέσων τιμών των μισθωμάτων στα σπίτια αυτή την περίοδο και συνακόλουθα τις υψηλές προσδοκίες των ιδιοκτητών τους: ένα μέσο ενοίκιο, όπως αυτό προκύπτει από τις αγγελίες, επιπλωμένου ή μη διαμερίσματος στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας, ξεκινά αυτή τη στιγμή από 8 ευρώ ανά τ.μ. τον μήνα -στην καλύτερη περίπτωση- όταν πρόκειται για ένα σπίτι στη Νίκαια ή στην Πατησίων, κάτι που μεταφράζεται σε 400 ευρώ τον μήνα για ένα σπίτι 50 τ.μ. και φτάνει τα 18 ευρώ ανά τ.μ. τον μήνα ή αλλιώς στα 900 ευρώ όταν πρόκειται για την Κηφισιά ή τη Βουλιαγμένη.
Ειδικά για τα διαμερίσματα που είναι επιπλωμένα και έχουν ανέβει το τελευταίο διάστημα στις προτιμήσεις μιας συγκεκριμένης μερίδας ενοικιαστών, είτε πρόκειται γι’ αυτούς που προτιμούν να μην έχουν δικό τους οικιακό εξοπλισμό προτού αποκτήσουν το δικό τους… κεραμίδι είτε ακόμη και για στελέχη επιχειρήσεων, οι τιμές ξεφεύγουν κατά πολύ.
Είναι ενδεικτικό ότι στο Μαρούσι, από τις περιοχές που συγκεντρώνουν πλέον αρκετά ανακαινισμένα και επιπλωμένα διαμερίσματα, δεδομένου ότι βρίσκονται κοντά στον επιχειρηματικό άξονα της λεωφόρου Κηφισίας και άρα εξυπηρετούν μεγάλες εταιρείες για τα στελέχη τους, τα ενοίκια σε αυτή την κατηγορία ξεπερνούν τα 20 ευρώ ανά τ.μ., ενώ η τιμή μπορεί να διπλασιαστεί και να φτάσει ακόμη και τα 2.000 ευρώ για επιπλωμένο και ανακαινισμένο διαμέρισμα 50 τ.μ., όταν πρόκειται για την περιοχή της Νέας Φιλοθέης.
Διαβάστε ακόμη:
Ξεκίνησε ο ενεργειακός πόλεμος Ρωσίας – Ευρώπης με φόντο Nord Stream και πετρέλαιο
Ζαχαρίας Κλάδος: Καινοτόμες εφαρμογές υψηλής τεχνολογίας για τη ναυτιλία
Σταϊκούρας: Πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος για μέτρα στήριξης – Σίγουρο το νέο επίδομα θέρμανσης