του Μάριου Ροζάκου
Θολά σημεία και «τρύπες», που πρέπει να διορθωθούν μέσα σε μια εβδομάδα, εντόπισαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί κατά την πρώτη επεξεργασία του κυβερνητικού σχεδίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς. Τα προβλήματα αυτά έρχονται να προστεθούν στις σημαντικές καθυστερήσεις που διαπιστώνουν οι δανειστές σε πολλές εκκρεμείς μεταμνημονιακές δεσμεύσεις, με αποτέλεσμα Ευρωπαίοι αξιωματούχοι να στείλουν χθες, μέσω του πρακτορείου Reuters, ηχηρή προειδοποίηση ότι υπάρχει κίνδυνος να μην εγκριθεί η επιστροφή των κερδών από ελληνικά ομόλογα στο Eurogroup της 11ης Μαρτίου.
Όπως ανέφεραν στο newmoney.gr πηγές με άμεση γνώση των διαπραγματεύσεων, «οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν διάφορες ενστάσεις ως προς το περιεχόμενο, διότι η πρόταση καλύπτει και δανειολήπτες που μπορούν να πληρώσουν. Θα χρειαστεί ακόμα πολλή δουλειά, ώσπου να συγκλίνουν οι θεσμοί και η κυβέρνηση».
Με βάση τις ίδιες πληροφορίες, η κύρια ένσταση που προβάλλουν οι Βρυξέλλες και η Φρανκφούρτη είναι ότι δεν είναι δυνατόν το Δημόσιο να επιδοτεί τη μηνιαία δόση του «κόκκινου» δανείου με υποθήκη πρώτης κατοικίας για σχεδόν όλους τους δανειολήπτες που θα ενταχθούν στο διάδοχο πλαίσιο του νόμου Κατσέλη. «Πρέπει να αυστηροποιηθούν οι προϋποθέσεις επιδότησης. Για παράδειγμα, να λαμβάνεται υπόψη αν ο δανειολήπτης έχει και άλλη περιουσία, πέρα από το ακίνητο που θέλει να προστατεύσει», επισήμαναν οι προαναφερθείσες πηγές στο newmoney.gr.
Επιπλέον, η κυβέρνηση καλείται να αποσαφηνίσει ζητήματα, όπως:
– Πώς θα διακόπτεται η επιδότηση, εάν βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη με την πάροδο των χρόνων και ξεπεράσει τα εισοδηματικά όρια που έχουν προβλεφθεί;
– Για το όριο των 130.000 ευρώ που προβλέπεται στο νέο πλαίσιο και αφορά το συνολικό υπόλοιπο της οφειλής του δανειολήπτη, λαμβάνεται υπόψη το καθαρό άθροισμα του δανειακού υπολοίπου ή το συνολικό υπόλοιπο, που περιλαμβάνει και τους τόκους; Η κυβέρνηση στις διαρροές της έχει κάνει λόγο για καθαρό ποσό, αλλά, όπως ανέφερε χθες το newmoney.gr, τραπεζικός παράγοντας που συνδιαμόρφωσε το νέο πλαίσιο παρέπεμψε στο συνολικό υπόλοιπο, λέγοντας: «Ισχύει ό,τι έχει γράψει το κοντέρ».
Τα υπόλοιπα ανοιχτά μέτωπα
Με μοχλό πίεσης τα κέρδη των ομολόγων (συνολικά περίπου 1 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του οφέλους από την κατάργηση της επιτοκιακής αύξησης σε τμήμα του ευρωπαϊκού δανείου του 2ου Μνημονίου), οι Ευρωπαίοι πιέζουν την ελληνική πλευρά να επισπεύσει την υλοποίηση και των υπόλοιπων εκκρεμών δεσμεύσεών της. Η κλεψύδρα του χρόνου αδειάζει επικίνδυνα, καθώς η δεύτερη έκθεση ενισχυμένης μεταμνημονιακής εποπτείας θα δημοσιοποιηθεί από την Κομισιόν στις 27 Φεβρουαρίου. Μία ημέρα αργότερα, στις 28 του μηνός, θα αποτελέσει τη βάση συζήτησης στο Euro Working Group, όπου οι εκπρόσωποι των υπουργείων Οικονομικών της ευρωζώνης θα προετοιμάσουν τοEurogroup της 11ης Μαρτίου.
«Η έκθεση αυτή πιθανότατα θα αναφέρει ότι η Ελλάδα δεν έχει ολοκληρώσει τις συμφωνηθείσες μεταρρυθμίσεις», σημείωσε χθες Ευρωπαίος αξιωματούχος στο πρακτορείο Reuters και πρόσθεσε: «Οι αξιωματούχοι των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, οι οποίοι θα συναντηθούν για να συζητήσουν το ζήτημα στις 11 Μαρτίου, δεν θα επιτρέψουν την εκταμίευση αν η Αθήνα δεν ολοκληρώσει τις δράσεις από τις 27 Φεβρουαρίου έως τις 11 Μαρτίου». Έτερος αξιωματούχος σχολίασε στο πρακτορείο: «Το βασικό ζήτημα είναι ο νόμος για το πτωχευτικό δίκαιο, όπου χρειάζεται μια ισορροπία ανάμεσα στην προστασία των λιγότερο εύπορων ιδιοκτητών κατοικιών και των τραπεζών. Η ελληνική πλευρά συνεχίζει να επεξεργάζεται τον νόμο και λαμβάνει σχόλια από τους θεσμούς».
Εγκλωβισμένη η κυβέρνηση
Η ελληνική πλευρά βρίσκεται ουσιαστικά εγκλωβισμένη στα προεκλογικά σχέδιά της, αποτέλεσμα των οποίων είναι:
1. Η πολύ μεγάλη καθυστέρηση, ώσπου να οριστικοποιηθεί η ελληνική πρόταση για το διάδοχο πλαίσιο του νόμου Κατσέλη, αφού προηγήθηκαν μαξιμαλιστικές ιδέες οι οποίες θα δοκίμαζαν την αντοχή των τραπεζών και θα προκαλούσαν την οργή των Ευρωπαίων πιστωτών.
2. Η απώλεια πολύτιμου χρόνου και στο πεδίο της μείωσης των «κόκκινων» δανείων στις ελληνικές τράπεζες, το οποίο δεν εντάσσεται στην ατζέντα της δεύτερης μεταμνημονιακής αξιολόγησης αλλά είναι κομβικής σημασίας για την ανάκαμψη της οικονομίας. Το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, που επεξεργάστηκε η JP Morgan με βάση την εισήγηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) για μεταφορά του ιταλικού μοντέλου στη χώρα μας, έφθασε μόλις τα τελευταία εικοσιτετράωρα στα χέρια των ευρωπαϊκών θεσμών.
Προβλέπει την τιτλοποίηση μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους έως 20 δισ. ευρώ με κρατική εγγύηση. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει δηλώσει ότι θα καταθέσει προς έγκριση και το σχέδιο της Τράπεζας της Ελλάδος, που αξιοποιεί τον αναβαλλόμενο φόρο και βασίζεται στη δημιουργία εταιρίας ειδικού σκοπού (SPV) για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων μέχρι και κατά 43 δισ. ευρώ περίπου. Η απάντηση της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp), που είναι το πρώτο αναγκαίο βήμα για να περάσουμε από τον σχεδιασμό στην πράξη, αναμένεται περί τα μέσα Απριλίου.
3. Οι απογοητευτικές επιδόσεις που καταγράφουν οι δανειστές σε μια σειρά από εκκρεμείς μεταμνημονιακές δράσεις, όπως οι αποκρατικοποιήσεις της Εγνατίας Οδού και του Ελληνικού, η μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, η επιλογή των νέων Γενικών Γραμματέων των υπουργείων κ.ά.
4. H «κίτρινη κάρτα» που θεωρείται βέβαιο ότι θα δείξουν τόσο η Κομισιόν όσο και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (η πρώτη μεταμνημονιακή έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα θα συζητηθεί στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου στις 6 Μαρτίου και στη συνέχεια θα δοθεί στη δημοσιότητα) για την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 11% και την κατάργηση του υποκατώτατου. Η άποψη των δανειστών είναι ότι η αύξηση αυτή ήταν αναντίστοιχη με την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.
5. Η ανησυχία των ευρωπαϊκών θεσμών για τις δικαστικές αποφάσεις που μπορεί να υποχρεώσουν το Δημόσιο να καταβάλει πολλά δισ. ευρώ για αναδρομικά σε συνταξιούχους και δημοσίους υπαλλήλους. Τόσο η Κομισιόν όσο και το ΔΝΤ έχουν ζητήσει να καταρτιστεί σχετικό σχέδιο με πρόβλεψη για ισοδύναμα μέτρα. Ωστόσο, η πραγματική επιδίωξη της κυβέρνησης είναι να πετάξει την «καυτή πατάτα» στην επόμενη.
6. Να υπάρχει αβεβαιότητα και αγωνία για τον ΦΠΑ των νησιών. Σύμφωνα με πληροφορίες, η νέα παράταση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα 5 νησιά (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Κως, Λέρος) που πλήττονται περισσότερο από την προσφυγική κρίση έγινε από την κυβέρνηση χωρίς συνεννόηση με τους θεσμούς και προκάλεσε ήδη την αντίδραση της Γερμανίας στο τελευταίο Euro Working Group.