Χείρα βοηθείας από αγορές, ξένους οίκους και Τζεντιλόνι

Με προίκα τη συνεχιζόμενη μείωση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων και τα αισιόδοξα μηνύματα από τις Βρυξέλλες για έγκριση της αλλαγής χρήσης στα κέρδη των ελληνικών ομολόγων (ANFAs, SMPs) και για εξαίρεση μεταναστευτικών δαπανών από τον μεταμνημονιακό τρόπο υπολογισμού του πρωτογενούς πλεονάσματος θα δώσει η κυβέρνηση τη μάχη της μείωσης των δημοσιονομικών στόχων.

Η μάχη αυτή αναμένεται να ξεκινήσει επισήμως τον Απρίλιο και προδιαγράφεται σκληρή, εξαιτίας των διαφαινόμενων ενστάσεων του Βερολίνου, ενώ η έκβασή της θα κριθεί, όπως όλα δείχνουν, το φθινόπωρο, κατά τη διάρκεια της γερμανικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα, οι Ευρωπαίοι δεν αναμένεται να δώσουν στίγμα των προθέσεών τους πριν από τον Ιούνιο, καθώς ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα ολοκληρώσει τότε, στο πλαίσιο της 6ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, τη νέα ανάλυση βιωσιμότητας χρέους (DSA), διαψεύδοντας τις προσδοκίες ότι θα άνοιγε τώρα τα χαρτιά του.

Στο μεσοδιάστημα η ελληνική πλευρά μπορεί να ελπίζει σε νέες αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας, σε ακόμα χαμηλότερες αποδόσεις των κρατικών τίτλων (ιδίως μετά την επικείμενη άρση των περιορισμών στην αγορά ελληνικών ομολόγων από τις εγχώριες τράπεζες) και σε αποτύπωση της ενίσχυσης των ρυθμών ανάπτυξης στα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για το 2019 και το 1ο τρίμηνο του 2020.

Η προσπάθεια του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα να διεκδικήσει περισσότερο δημοσιονομικό χώρο που θα χρησιμοποιηθεί για πρόσθετες φοροελαφρύνσεις και φιλοαναπτυξιακά μέτρα, όπως η ταχύτερη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, μπορεί να αρχίσει να αποδίδει καρπούς στο Eurogroup της 16ης Μαρτίου, όπου εκτιμάται ότι είναι πιθανό να εγκριθεί η εξαίρεση δαπανών ύψους τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ για το μεταναστευτικό από τον μεταμνημονιακό τρόπο υπολογισμού του πρωτογενούς πλεονάσματος. Εάν δεν ληφθούν αποφάσεις γι’ αυτό τον προσεχή μήνα, αναμένεται μια συμφωνία-πακέτο με τα κέρδη των ομολόγων τον Ιούνιο. Η εξέλιξη αυτή από μόνη της αρκεί για να καλυφθεί πλήρως ή κατά το μεγαλύτερο μέρος το δημοσιονομικό κόστος από την επιδιωκόμενη φετινή μείωση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Σε αντίθεση με τις μεταναστευτικές δαπάνες, αρνητικά είναι τα μηνύματα για το αίτημα να καθιερωθεί ένας μηχανισμός μεταφοράς υπερπλεονασμάτων από το ένα έτος στο επόμενο (smoothing mechanism).

Το επόμενο ορόσημο θα είναι το «πράσινο φως» για την αξιοποίηση των ANFAs και SMPs σε επενδύσεις. Χθες ο Επίτροπος Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι εμφανίστηκε για πρώτη φορά να προεξοφλεί ότι το Eurogroup της 11ης Ιουνίου θα εγκρίνει την αλλαγή χρήσης των κερδών των ομολόγων. Το κρίσιμο σημείο που απομένει να ξεκαθαριστεί τους επόμενους μήνες είναι εάν η επενδυτική αξιοποίηση των 1,2 δισ. ευρώ που παίρνει ετησίως η Ελλάδα από τα ANFAs και SMPs, υπό την προϋπόθεση της επιτυχούς ολοκλήρωσης των μεταμνημονιακών αξιολογήσεων, θα συνυπολογιστεί στον μεταμνημονιακό ορισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος, οδηγώντας σε έμμεση μείωσή του κατά 0,6% του ΑΕΠ, ή όχι. Επίσης, θα αποσαφηνιστεί εάν   η όποια απόφαση θα εφαρμοστεί από την επιστροφή κερδών για την 6η μεταμνημονιακή αξιολόγηση τον Ιούνιο.

Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν ενταθεί, πάντως, οι εκτιμήσεις ότι οι Ευρωπαίοι θα προτιμήσουν τελικά να προσμετρήσουν στο πρωτογενές πλεόνασμα τις επιστροφές κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που διακρατούν η ΕΚΤ και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης, προκειμένου να αποφύγουν την άμεση μείωση των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα και τη βάσανο της έγκρισής της από ορισμένα εθνικά κοινοβούλια της ευρωζώνης, όπως το γερμανικό και το ολλανδικό.

Αγορές και εκθέσεις δίνουν πρόσθετα «όπλα» στην Αθήνα

Επί του παρόντος, η Ελλάδα προσθέτει συνεχώς στην επιχειρηματολογία της αναφορικά με τους λόγους που συνηγορούν υπέρ της μείωσης των πρωτογενών πλεονασμάτων νέα ιστορικά χαμηλά στις αποδόσεις των ομολόγων της και νέες θετικές εκθέσεις ξένων οίκων και τραπεζών. Η απόδοση του 10ετούς ελληνικού ομολόγου περιορίστηκε περαιτέρω χθες στο 0,902%, οριακά χαμηλότερα από τον αντίστοιχο ιταλικό τίτλο (0,904%). Η απόσταση (spread) που χωρίζει το 10ετές ομόλογο της χώρας μας από το αντίστοιχο γερμανικό μειώθηκε στις 129 μονάδες βάσης, επιστρέφοντας, όπως επεσήμανε το πρακτορείο Bloomberg, στα επίπεδα που επικρατούσαν τον Οκτώβριο του 2009, όταν επικράτησε στις εκλογές το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου. Οι εξελίξεις αυτές διευκολύνουν τον σχεδιασμό του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) για νέα έξοδο στις αγορές με 10ετές ομόλογο πιθανότατα τον Μάρτιο.

Όσον αφορά στις θετικές εκθέσεις, πιο πρόσφατο σχετικό παράδειγμα ήταν η Citi, η οποία προχώρησε χθες σε δραστική επί τα βελτίω αναθεώρηση των προβλέψεών της για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, βάζοντας τον πήχη ψηλότερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εκτιμώντας ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να ενταχθεί στην ποσοτική χαλάρωση (QE) της ΕΚΤ ακόμα και εντός του 2020. Η Citi προβλέπει ανάπτυξη 2,6% φέτος και 2,5% το 2021 από 2,4% πέρυσι, ενώ η Κομισιόν στις χθεσινές Χειμερινές Προβλέψεις της εκτιμά ότι το 2019 έκλεισε με αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,2% και προβλέπει ότι το τρέχον και το επόμενο έτος θα σημειωθεί ανάπτυξη 2,4% και 2% αντιστοίχως.