του Αργύρη Παπαστάθη
«Εχουν μουδιάσει τα δάχτυλά μου από τα κλικ για κατασχέσεις λογαριασμών». Με τη φράση αυτή υπάλληλος του υπουργείου Οικονομικών μεταφέρει το κλίμα από την πρώτη γραμμή της μηχανής των κατασχέσεων που ενεργοποίησε η κυβέρνηση για να γεμίσει τα ταμεία του κράτους.
Η τρύπα στα έσοδα στο επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου φτάνει 682 εκατ. ευρώ, ενώ μόνο τον Ιούλιο παρατηρείται απόκλιση 376 εκατ. ευρώ από τον φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων. Οι φορολογούμενοι δείχνουν σημάδια κόπωσης τα οποία η κυβέρνηση επιχειρεί να αντισταθμίσει με τον φρενήρη ρυθμό των 1.000 κατασχέσεων λογαριασμών την ημέρα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, μόνο τον Ιούνιο έγιναν 20.954 κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων οφειλετών (τραπεζικοί λογαριασμοί, συντάξεις, μισθοί, ακίνητα κ.λπ.).
Την εβδομάδα που πέρασε άρχισαν να αποστέλλονται μαζικά τα ραβασάκια με την απειλή κατάσχεσης σε 761.000 φυσικά πρόσωπα που δεν πλήρωσαν εγκαίρως την πρώτη δόση του φόρου εισοδήματος τον Ιούλιο. Παρά τη δέσμευση των αρμοδίων ότι δεν θα μπαίνει χέρι σε λογαριασμούς για ποσά κάτω από 500 ευρώ, τα ειδοποιητήρια με απειλή κατάσχεσης φτάνουν καθημερινά στα email των φορολογουμένων ακόμη και για χαμηλότερα ποσά, όπως φαίνεται στη φωτογραφία. Στο email του παραδείγματος τονίζεται σαφώς ότι θα ενεργοποιηθούν «διοικητικά, αναγκαστικά, διασφαλιστικά και λοιπά μέτρα» για ληξιπρόθεσμες οφειλές που μαζί με προσαυξήσεις φτάνουν τα 418,95 ευρώ.
Σε διάστημα 15 ημερών η εντολή της κατάσχεσης του λογαριασμού δίνεται με ένα «κλικ» στον υπολογιστή. Το μήνυμα φτάνει στην αρμόδια ΔΟΥ και το δικαστικό τμήμα αποστέλλει στην τράπεζα το αίτημα για τη δέσμευση του λογαριασμού. Πέρα από το προειδοποιητικό email o φορολογούμενος δεν ειδοποιείται ποτέ ότι έγινε η κατάσχεση σε μια προσπάθεια της κυβέρνησης να μη διαρρεύσουν στον Τύπο ή στα social media χαρτιά που θα πιστοποιούσαν τη μαζικότητα του φαινομένου και το τι ακριβώς συμβαίνει καθημερινά. Γι’ αυτόν τον λόγο η διαδικασία γίνεται στην ψύχρα και χωρίς νέα ειδοποίηση μετά το email. Ο αυτοματισμός και η βιασύνη οδηγούν συχνά σε λάθη και αρρυθμίες, καθώς το «τυφλό» σύστημα ενεργοποιείται ακόμη και σε περιπτώσεις πολιτών που θα έπρεπε κανονικά να προστατεύονται. Κατασχέσεις έχουν υπάρξει ακόμη και σε επιδόματα καρκινοπαθών τα οποία θα έπρεπε κανονικά να εξαιρούνται.
Πρώτη κατοικία για… κλήσεις
Οπως καταγγέλλει στο «ΘΕΜΑ» ο πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Δανειοληπτών Καταναλωτών Ελλάδος Ευάγγελος Κρητικός, πολίτης που χρωστούσε κλήσεις σε μεγάλο δήμο της Αττικής κινδύνεψε να χάσει το σπίτι του. «Παραμονές Χριστουγέννων του κοινοποιήθηκε πρόγραμμα πλειστηριασμού για συνολικό πόσο 735 ευρώ», λέει ο κ. Κρητικός προσθέτοντας ότι «πρόκειται για οικογενειάρχη με δύο ανήλικα τέκνα και άνεργο, που το μοναδικό του περιουσιακό στοιχείο είναι ένα μεσοαστικό διαμέρισμα περίπου 80 τετραγωνικών». Ευτυχώς μετά από παρέμβαση της ομοσπονδίας προς τα αρμόδιες οικονομικές υπηρεσίες η οφειλή ρυθμίστηκε και ο πλειστηριασμός αποτράπηκε».
Του παίρνουν από τη σύνταξη
«Το Δημόσιο πολλές φορές στην προσπάθειά του να συλλέξει τους φόρους οδηγείται σε υπερβολικούς και άδικους χειρισμούς», λέει στο «business stories» ο δικηγόρος Γιώργος Νικολακόπουλος, νομικός σύμβουλος σε ενώσεις καταναλωτών και δανειοληπτών. Ο ίδιος φέρνει ως παράδειγμα συνταξιούχο που είχε ρυθμίσει οφειλές ΕΝΦΙΑ, είχε καταβάλει 4.000 από τα 6.500 ευρώ και παρότι ήταν συνεπής πληρώνοντας τις προβλεπόμενες δόσεις, «η αρμόδια ΔΟΥ κατάσχεσε τον συνταξιοδοτικό τραπεζικό λογαριασμό του και εισπράττει γύρω στα 230 ευρώ μηνιαίως από τη σύνταξή του. Μάλιστα, η Εφορία δεν έλαβε υπόψη της ούτε τις αυξημένες ιατρικές δαπάνες που είχε ο συνταξιούχος και η σύζυγός του (λόγω καρδιοπάθειας και καρκίνου)». Σε άλλη χαρακτηριστική περίπτωση που χειρίζεται ο ίδιος, το Δημόσιο προχώρησε σε κατάσχεση πρώτης κατοικίας για πραγματική οφειλή περίπου 4.600 ευρώ «αν και η οφειλέτρια προσπαθεί και καταβάλλει κάθε μήνα ό,τι μπορεί, διότι έχει ελάχιστα εισοδήματα και τέκνο με σοβαρά προβλήματα υγείας».
Η Κινέζα τρίβει τα μάτια της…
Ενδεικτική για τα κενά του συστήματος είναι και η κατάσχεση του λογαριασμού μιας Κινέζας που αγόρασε σπίτι στην Ελλάδα για να πάρει άδεια παραμονής. Η συγκεκριμένη κυρία ουδέποτε έμαθε ότι οφείλει ΕΝΦΙΑ 1.400 ευρώ και όταν ήρθε φέτος στην Ελλάδα βρήκε τους λογαριασμούς της μπλοκαρισμένους. Η Κινέζα υπήκοος αγόρασε το 2015 πολυτελές διαμέρισμα στη Βούλα αξίας 500.000 ευρώ και πλήρωσε ΦΠΑ 125.000 ευρώ στο κράτος. Το φετινό καλοκαίρι που επέστρεψε στην Ελλάδα, όμως, ανακάλυψε ότι οι λογαριασμός που είχε ανοίξει σε ελληνική τράπεζα είχε μπλοκαριστεί για οφειλή ΕΝΦΙΑ την οποία αγνοούσε.
Κατάσχεση αντί για επιστροφή φόρου
Ιστορίες τρέλας αντιμετωπίζουν και οι επιχειρήσεις. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση εταιρείας που ανέμενε επιστροφή ΦΠΑ 2.253 ευρώ και είχε οφειλές 3.308 ευρώ (άρα η καθαρή οφειλή ήταν δηλαδή 1.055 ευρώ), αλλά είδε τους λογαριασμούς της να κατάσχονται πριν προλάβει να λάβει την επιστροφή. Η απάντηση που πήρε ο λογιστής του αλλοδαπού επιχειρηματία (που διάλεξε την Ελλάδα για να επενδύσει) είναι ότι το δικαστικό τμήμα των ΔΟΥ δεν εξετάζει το πιστωτικό υπόλοιπο του ΦΠΑ προτού στείλει την εντολή της κατάσχεσης στην τράπεζα!