«Ή θα χάσουμε ή θα κερδίσουμε όλοι μαζί». Για τον ιταλό πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε αυτό είναι δέσμευση αλλά και παγίδα ενόψει της τηλεδιάσκεψης των ηγετών της ΕΕ όπου έχουν παραπεμφθεί οι τελικές αποφάσεις για τους μηχανισμούς διάσωσης της Ενωσης από την οικονομική καταιγίδα του κορωνοϊού. Το μπρα ντε φερ για το πώς θα χρηματοδοτηθεί η ανάκαμψη συνεχίζεται και στην καλύτερη περίπτωση αναμένεται μια καταρχήν συμφωνία χωρίς λεπτομέρειες.
Υπάρχει «μεγάλη διαφορά» μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ για το εάν η βοήθεια ανάκαμψης από τον κορωνοϊό θα πρέπει να δοθεί στα κράτη-μέλη με τη μορφή επιδοτήσεων ή δανείων, δήλωσε σήμερα αξιωματούχος της ΕΕ. Οι ηγέτες των κρατών της ΕΕ αναμένεται να καταλήξουν σε μια προσωρινή συμφωνία να χρησιμοποιηθεί ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ για τη δημιουργία ενός Ταμείου Ανάκαμψης αλλά υπάρχουν πολλές επίμαχες λεπτομέρειες που ακόμα δεν έχουν αποσαφηνιστεί, το οποίο σημαίνει ότι δεν αναμένεται μια τελική συμφωνία. «Για κάποια κράτη-μέλη είναι σημαντικό να έχουμε επιχορηγήσεις ή επιδοτήσεις, ενώ για άλλους μπορεί να είναι μόνο δάνεια. Υπάρχει μεγάλη διαφορά και χρειάζεται να βρούμε τη σωστή ισορροπία», δήλωσε ο αξιωματούχος που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.
Ο αξιωματούχος είπε ότι τα κράτη-μέλη συνεχίζουν να διαφωνούν αναφορικά με μια πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που προβλέπει ότι η Κομισιόν θα αντλήσει χρέος με ενέχυρο τον κοινό προϋπολογισμό της ΕΕ προκειμένου να επανεκκινήσει η ανάπτυξη στην ευρωπαϊκή ήπειρο. «Το ερώτημα είναι ποια εργαλεία χρησιμοποιούμε για αλληλεγγύη –ευρωομόλογα ή κάτι άλλο», δήλωσε ο αξιωματούχος, που συμμετέχει στην προετοιμασία της συνόδου, προσθέτοντας ότι περισσότερες λεπτομέρειες –αν και όχι πάλι η τελική απόφαση— μπορούν να γίνουν γνωστές τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο.
Το στοίχημα και η παγίδα για τον Κόντε
Μιλώντας στην ιταλική γερουσία, ο Ιταλός πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις θέσεις της κυβέρνησής του, ενόψει της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Πέμπτη και φάνηκε να κάνει ένα βήμα πίσω ως προς την εμπλοκή του ESM στην όποια λύση. Τόνισε όμως ότι διατηρεί μεγάλες επιφυλάξεις. «Η Ευρώπη δεν πρέπει να βρεθεί σε θέση να ζητήσει και πάλι συγγνώμη από καμία χώρα, όπως συνέβη στο παρελθόν, όταν επέβαλε στην Ελλάδα υπερβολικά αυστηρούς όρους για την χρηματοδότησή της», είπε ο Ιταλός πρωθυπουργός. Παράλληλα, πάντως, υπογράμμισε ότι η τελική επιλογή της χώρας του, θα επικυρωθεί από το ιταλικό κοινοβούλιο.
Για τον Κόντε, σχολιάζει το Polico το να επιμείνει στις αρχικές θέσεις ρισκάροντας μια μετωπική σύγκρουση στους κόλπους της ΕΕ είναι κάτι που σίγουρα θα ικανοποιήσει το εσωτερικό της χώρας του, αφήνοντας παράλληλα ανοικτό το πεδίο στους λαϊκιστές. Ο Κόντε κατέστησε σαφές ότι τόσο η πρόταση που έχει παρουσιάσει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν για ένα «Ταμείο Ανάκαμψης», όσο και εκείνες της ισπανικής και της γαλλικής κυβέρνησης -με κάποιες προσθήκες- θα μπορούσαν να στηριχθούν από την Ιταλία. «Μας ενδιαφέρει το αποτέλεσμα, με ένα νέο εργαλείο το οποίο να είναι συμβατό με τις ευρωπαϊκές συνθήκες, με μεγαλύτερη χρηματο-οικονoμική ισχύ από όλα τα άλλα, ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπιστούν όλες οι συνέπειες του Covid 19. Ένα εργαλείο το οποίο θα πρέπει να τεθεί άμεσα στη διάθεση όλων των ενδιαφερόμενων χωρών, διαμέσου ενός μηχανισμού εγγυήσεων» , δήλωσε ο Τζουζέπε Κόντε. Ωστόσο, πρόσθεσε ότι η απόρριψη αυτής της επιλογής θα σήμαινε «ότι κάνουμε λάθος για τις συμμαχικές μας χώρες σε αυτήν τη μάχη, οι οποίες σκοπεύουν να επωφεληθούν από τον [ESM]», όπως η Ισπανία.
«Θα είναι απαραίτητο να περιμένουμε τα διάφορα έγγραφα που θα προετοιμαστούν για την ενεργοποίηση αυτής της νέας πιστωτικής γραμμής» για να κρίνουν εάν θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί, είπε ο Κόντε, προσθέτοντας ότι θα αποφύγει να λάβει απόφαση μέχρι τότε.
Είπε επίσης ότι υποστηρίζει μια γαλλική πρόταση για ένα χρονικά περιορισμένο επενδυτικό ταμείο, και κάλεσε τους ηγέτες της Ε.Ε. να δράσουν γρήγορα: «Πρέπει να δράσουμε γρήγορα γιατί η καθυστέρηση θα έθετε σε κίνδυνο το αποτέλεσμα. Και θα έθετε την Ευρώπη σε κίνδυνο». «Την Ευρώπη, όχι την Ιταλία», είπε χαρακτηριστικά. Κατά την παρέμβασή του τόνισε ότι η κυβέρνησή του έχει αποστείλει και δική της πρόταση, ενόψει της Συνόδου Κορυφής, στις χώρες με τις οποίες συμμερίζεται την στρατηγική γραμμή για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.
Το σχέδιο της Κομισιόν
Η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον Ντερ Λέιεν έλαβε στήριξη με τις δηλώσεις της Ανγκελα Μέρκελ για την έκδοση ομολόγων της ΕΕ, χρησιμοποιώντας μια ρήτρα αλληλεγγύης στις συνθήκες της ΕΕ ως νομική βάση. Αυτό συμβαδίζει με το σχέδιο της Φον ντερ Λέιεν να χρησιμοποιήσει τον προϋπολογισμό της ΕΕ για να δανειστεί κεφάλαια στις αγορές και στη συνέχεια να δανείσει αυτά τα χρήματα στις χώρες μέλη. Σύμφωνα με το Bloomberg που επικαλείται εσωτερικό έγγραφο της Επιτροπής η Κομισιόν εξετάζει ένα σχέδιο ύψους 2 τρισ. ευρώ για την ανάκαμψη της οικονομίας βασιζόμενο στην εν μέρει χρήση του υπάρχοντος επταετούς προϋπολογισμού της ΕΕ και επίσης στη δημιουργία ενός νέου χρηματοδοτικού μηχανισμού.
Σύμφωνα με το σχέδιο, η ΕΕ θα ενσωματώσει ένα ταμείο ανάκαμψης ύψους 300 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2021-2027 και θα δανειστεί 320 δισ. ευρώ από τις αγορές. Το έγγραφο ωστόσο δεν διευκρινίζει πώς η Επιτροπή θα φτάσει στο σύνολο των 2 τρισ. ευρώ.
Επιπλέον ο «χάρτης πορείας» που διέθεσε ο πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ Σάρλς Μισέλ διέθεσε στις εθνικές αντιπροσωπείες δεν περιείχε λεπτομέρειες ούτε για το ποσό, ούτε για τους συγκεκριμένους στόχους, ούτε για το χρονικό πλαίσιο ή τη φύση της επένδυσης που απαιτείται για να ανακάμψει το μπλοκ.
Και σαν μην έφτανε η ασάφεια υπάρχει και το βασικό ερώτηα του πώς θα ξεπεραστεί η αντίσταση από ορισμένες χώρες στη δημιουργία εγγυήσεων δανείων. Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα του Bloomberg ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί η ΕΚΤ ως «όχημα» για τον διαμοιρασμό του βάρους η οποία συνεδριάζει απόψε με τηλεδιάσκεψη.
Τι είναι το Ταμείο Ανάκαμψης που αποφασίστηκε στο Eurogroup και γιατί θα ξαναδιχάσει τα κράτη μέλη
Η επιστολή Σαρλ Μισέλ και το κοινό ανακοινωθέν που δεν θα εκδοθεί
Στην επιστολή – πρόσκληση, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ τονίζει πως «είναι κρίσιμο να συζητήσουμε όλα τα θέματα ανοιχτά μεταξύ μας και να σημειώσουμε πρόοδο επειγόντως». Στην επιστολή του ο Σαρλ Μισέλ αναφέρει πως το πακέτο των 540 δισ. ευρώ που συμφωνήθηκε στο Eurogroup θα είναι διαθέσιμο την 1η Ιουνίου. Ωστόσο σε μια επιπλέον ένδειξη της υφιστάμενης δυστοκίας για την κατάληξη σε απόφαση και του πιθανού αδιεξόδου ήδη ο Σαρλ Μισέλ ανακοίνωσε ότι θα εκδοθεί μια δήλωση από την Προεδρία (η οποία δεν απαιτεί την ομοφωνία των 27 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων) και όχι κοινό ανακοινωθέν, επικαλούμενος το γεγονός ότι η τηλεδιάσκεψη δεν θεωρείται επίσημη Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Μιλώντας στο euronews, η υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας Αράντσα Γκονθάλεθ Λάγια δήλωσε πως μια ισχυρή κίνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα διασφαλίσει το ρόλο της ως ισχυρού παίκτη τόσο στο παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα, όσο και στη διεθνή πολιτική. «Μέσα στην κρίση αυτή, είτε βουλιάζουμε όλοι είτε επιπλέουμε όλοι. Η Ισπανία θέλει ξεκάθαρα να επιπλεύσουμε όλοι. Γι’ αυτό κάναμε αυτό που θα έκανε οποιαδήποτε χώρα που θέλει την οικοδόμηση συναίνεσης στην Ευρώπη. Βάλαμε μια πρόταση στο τραπέζι, μια πρόταση υπεύθυνη, που βασίζεται σε μηχανισμούς που υπάρχουν ήδη, και φιλόδοξη γιατί μπραστά μας έχουμε μια τεράστια ανάκαμψη», είπε.
Σάντσεθ: Περιμένω καταρχήν συμφωνία
Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναμένεται να καταλήξει σε μια αρχική συναίνεση για μια κοινή οικονομική απάντηση στην πανδημία δήλωσε ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ. «Αναμένω ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα καταλήξει σε μια πρώτη συναίνεση διότι είναι απαραίτητο», δήλωσε σήμερα ο Σάντσεθ στο Κοινοβούλιο. Η Ισπανία έχει προτείνει τη δημιουργία ενός ταμείου ύψους έως 1,5 τρισεκ. ευρώ που θα χρηματοδοτηθεί από την έκδοση ομολόγων εις το διηνεκές.
Ο Σάντσεθ πρόσθεσε ότι επιθυμεί το βραχυπρόθεσμο οικονομικό πακέτο του Eurogroup για τον κορονοϊό που συμφωνήθηκε στις 9 Απριλίου να εφαρμοστεί έως την 1η Ιουνίου.
Η Μαδρίτη ζητά να δημιουργηθεί ένα ταμείο 1,5 τρισεκατομμυρίου ευρώ για την οικονομική ανάκαμψη του μπλοκ.
Ο ελιγμός της Ανγκελα Μέρκελ
Με έναν έναν ελιγμό απαντά στις πιέσεις για αμοιβαιοποίηση των κινδύνων η Άνγκελα Μέρκελ: στηρίζει ομόλογα που προβλέπονται από τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες, αλλά απορρίπτει τα κορονο-ομόλογα. Η Γερμανίδα Καγκελάριος δήλωσε ότι τάσσεται υπέρ της έκδοσης κάποιων ευρωπαϊκών ομολόγων, μέσω της υπάρχουσας ρήτρας στις ευρωπαϊκές συνθήκες, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η οικονομική ανάκαμψη της Ε.Ε. μετά τις κρίση του κορονοϊού. Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Βερολίνο, η Μέρκελ δήλωσε ότι η συγκεκριμένη ρήτρα αλληλεγγύης – η οποία βρίσκεται στο άρθρο 122 των Ευρωπαϊκών Συνθηκών και η οποία χρησιμοποιήθηκε ήδη στην πρόταση για το σύστημα αντασφάλισης προσωρινής ανεργίας – θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τη χρηματοδότηση και άλλων μορφών οικονομικής βοήθειας προς τις εθνικές κυβερνήσεις. Ωστόσο, δήλωσε επιφυλακτική στην ιδέα ενός ευρύτερου μοιράσματος του πιστωτικού κινδύνου, μέσω των λεγόμενων κορονο-ομολόγων. «Έχουμε βρει ήδη ένα εργαλείο στο άρθρο 122, παράγραφος 2, σύμφωνα με την οποία τα ομόλογα για τις χώρες μπορούν να περάσουν ως εγγυήσεις για τα κράτη-μέλη και στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν – για παράδειγμα – για τη χρηματοδότηση βραχυπρόθεσμων επιδομάτων εργασίας» τόνισε, προσθέτοντας: «Μπορώ επίσης να οραματιστώ τέτοια μέσα στο μέλλον».
Τα σχόλια της Μέρκελ υποστηρίζουν μια ιδέα που έχει ήδη προταθεί στις Βρυξέλλες, η οποία – σε αντίθεση με τα κορονο-ομόλογα – θα προβλέπει ότι η Επιτροπή θα εκδίδει ομόλογα βάσει χρηματοοικονομικών εγγυήσεων που παρέχονται από χώρες μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Πάντως το Βερολίνο δεν φαίνεται να βιάζεται για την λήψη τελικών αποφάσεων. Ενδεικτική η δήλωση του γερμανού υπουργού Οικονομικών Ολαφ Σολτς πως δεν βλέπει να υπάρχει επί του παρόντος πίεση χρόνου για το σχεδιαζόμενο ευρωπαϊκό ταμείο ανοικοδόμησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφωνήσαμε ότι θα συζητήσουμε για το ευρωπαϊκό Ταμείο ανασυγκρότησης, το οποίο να βρίσκεται σε πολύ στενή σχέση με το μελλοντικό δημοσιονομικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμα τόσο κοντά σε αυτό. Πρώτα απ΄ όλα, πρέπει να καταπολεμήσουμε την πανδημία και στη συνέχεια θα επικεντρωθούμε στη φάση της ανάπτυξης», δήλωσε ο σοσιαλδημοκράτης (SPD) πολιτικός σε συνέντευξή του, στην Die Welt.
Δεν θα βγει λευκός καπνός
Διπλωμάτες και ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν στο Reuters ότι δεν θα βγει λευκός καπνός από την τηλεδιάσκεψη των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Πέμπτη.
Και η υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας Αράντσα Γκονζάλες δήλωσε σε συνέντευξη: «Η αίσθηση μου είναι ότι δεν θα καταλήξουμε σε τελική συμφωνία με μία κίνηση, αλλά θα χρειαστεί ακόμα πολλή δουλειά» .Η Ισπανία, μια από τις χώρες που επλήγησαν περισσότερο από τον ιό, υπέβαλε τη δική της πρόταση αυτή την εβδομάδα υπέρ ενός ταμείου ανάκαμψης μεταξύ 1 τρισεκατομμυρίου ευρώ και 1,5 τρισεκατομμυρίου ευρώ – που θα έδινε επιχορηγήσεις σε χώρες και όχι δάνεια.
Η Γαλλία,φαίνεται να προτιμά ένα ταμείο εκτός του προϋπολογισμού της ΕΕ.”Η αυτόνομη επιλογή αξίζει να εξεταστεί στις λεπτομέρειες της, καθώς μας φαίνεται να είναι μια αποτελεσματική επιλογή για αύξηση του χρέους σε σύντομο χρονικό διάστημα”, δήλωσε ο Μπρούνο Λεμέρ σε δημοσιογράφους την Τρίτη, σημειώνοντας ότι «η Γαλλία παραμένει ανοιχτή και στις δύο επιλογές “Το Λουξεμβούργο είναι επίσης σκεπτικό για τη χρήση του προϋπολογισμού της ΕΕ 2021-2027 για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης.