Σήμερα αναμένεται να παραδοθεί στον Υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση η αναλογιστική μελέτη για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος που θα ενσωματωθεί στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο το οποίο εκτιμάται ότι θα κατατεθεί στη Βουλή στις 20 Ιανουαρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες η μελέτη θα διαπιστώνει ότι το σύστημα εκπληρώνει τους όρους βιωσιμότητάς του έως το 2070. Παράλληλα στο νομοσχέδιο θα προβλέπεται μόνιμος μηχανισμός ενίσχυσης του συστήματος ύψους 0,5% του εκάστοτε ΑΕΠ (περίπου 900 εκατ. ευρώ) προκειμένου να καλύπτονται οι αυξήσεις στις συντάξεις.
Οι αυξήσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις εκτιμάται ότι θα καταβληθούν στους δικαιούχους μαζί με τα αναδρομικά 5 μηνών με τη σύνταξη του Μαρτίου ή του Απριλίου. Νωρίτερα θα εφαρμοστεί το νέο σύστημα εισφορών για 1,4 εκατομμύρια ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες.
Οι αυξήσεις θα αφορούν:
1. Συνταξιούχους με πάνω από 33 χρόνια ασφάλισης που θα δουν στο τραπεζικό τους λογαριασμό αύξηση στην κύρια σύνταξη η οποία μπορεί να ξεπερνά και τα 150 ευρώ στις υψηλές αποδοχές καθώς αδικήθηκαν με τους χαμηλούς συντελεστές του νόμου Κατρούγκαλου. Η αύξηση των συντελεστών αναπλήρωσης θα φτάσει στο 50% – 50,5% για τα 40 έτη ασφάλισης έναντι 42,80% σήμερα και 40% – 40,5% για 35ετία ασφάλισης (έναντι 33,81% σήμερα).
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών η αύξηση των συντάξεων ,με βάση το νέο υπολογισμό θα ανέρχεται σε 10% για συντάξιμες αποδοχές έως 1.500 ευρώ και έως 15% για υψηλότερες . Το νέο τοπίο που θα διαμορφωθεί στις κύριες συντάξεις ( εφόσον συμπεριληφθεί και η εθνική σύνταξη των 384 ευρώ) θα δίνει σύνταξη από 887 ευρώ για συντάξιμες αποδοχές της τάξης των 1.000 ευρώ έως και 3.650 ευρώ που είναι το ανώτερο όριο μικτής σύνταξης όπως καθορίστηκε πρόσφατα. Μαζί με τις νέες συντάξεις θα καταβληθούν και τα αναδρομικά 5 μηνών .
Ωστόσο μια μεγάλη κατηγορία κυρίως παλαιών συνταξιούχων δε θα δει αυξήσεις στην τσέπη όσον αφορά στις κύριες συντάξεις. Η τροποποίηση γι αυτούς θα είναι λογιστική και θα εμφανιστεί στο εκκαθαριστικό τους καθώς διατηρούν προσωπική διαφορά η οποία θα μειωθεί αντίστοιχα με την αύξηση της ανταποδοτικής παροχής. Οι εν λόγω συνταξιούχοι θα πρέπει να περιμένουν αυξήσεις στην τσέπη μετά το 2023 και αφού μηδενιστεί η προσωπική διαφορά τους.
2. Δικαιούχους επικουρικών των οποίων οι συντάξεις τους μειώθηκαν το καλοκαίρι του 2016, επειδή είχαν τότε άθροισμα κύριας και επικουρικής άνω των 1.300 ευρώ. Οι αυξήσεις των επικουρικών θα κυμαίνονται από 5 ευρώ έως 196 ευρώ (μεσοσταθμικά 99,57 ευρώ) . Τα ποσά θα επιστραφούν μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου πιθανότατα με την καταβολή των συντάξεων του Μαρτίου ή του Απριλίου. Σύμφωνα με το σχεδιασμό του υπουργείου, τα αναδρομικά 5 μηνών θα δοθούν εφάπαξ.
Σε εκκρεμότητα παραμένουν οι υποθέσεις 2,5 εκατ. συνταξιούχων οποίοι έχουν ταλαιπωρηθεί με αιτήσεις και αγωγές ,διεκδικώντας τα παλαιά αναδρομικά του 2015.
Το ζήτημα επανέρχεται με αφορμή τη λεγόμενη πιλοτική δίκη που θα διεξαχθεί αύριο Παρασκευή στην Ολομέλεια του ΣτΕ. Η δίκη που θα αποτελέσει πιλότο για τις διεκδικήσεις των αναδρομικών στηρίζεται στην ομαδική αγωγή 46 συνταξιούχων του ΟΤΕ και εγείρει αξιώσεις για επιστροφή των ποσών για όλη την λεγόμενη μεταβατική περίοδο, δηλαδή από το 2013 έως και το 2019. Οι 46 συνταξιούχοι του ΟΤΕ ζητούν από 5.600 έως 62.394 ευρώ ανάλογα με την απώλεια που είχε ο καθένας από τις περικοπές του 2012, οι οποίες κρίθηκαν το 2015 αντισυνταγματικές από το ΣτΕ. Η απόφαση αναμένεται να δημοσιοποιηθεί σε 2-3 μήνες.
Μερίδα νομικών θεωρεί πιο πιθανή τη δικαίωση για το 10μηνο που μεσολαβεί από 10/6/2015 έως 11/5/2016, δηλαδή μετά την δημοσίευση των προηγούμενων αποφάσεων του ΣτΕ και μέχρι την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου. Όμως ακόμα και γι αυτό το 10μηνο το κόστος των επιστροφών είναι απαγορευτικό καθώς αγγίζει τα 4 δισ.
Τι αλλάζει στον υπολογισμό των εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες
Εξι επίπεδα ασφαλιστικών εισφορών θα ισχύουν στο εξής για ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες και αγρότες. Οι μη μισθωτοί θα κληθούν να επιλέγουν στην αρχή κάθε έτους σε ποια κλίμακα εισφορών θα ενταχθούν.
Η πρώτη ασφαλιστική κατηγορία θα είναι υποχρεωτική και οι επόμενες προαιρετικές. Όσο υψηλότερες εισφορές καταβάλλει κάποιος τόσο μεγαλύτερη σύνταξη θα λαμβάνει. Η κατώτατη εισφορά θα ανέρχεται σε 220 ευρώ το μήνα, 155 ευρώ για την κύρια σύνταξη ,55 ευρώ για την υγειονομική περίθαλψη και 10 ευρώ υπέρ ΟΑΕΔ.
Για όσους δικαιούνται (κυρίως δικηγόροι και μηχανικοί) ορίζεται κατώτατη εισφορά και για την επικουρική ασφάλιση, της τάξης των 42 ευρώ. Αντίστοιχα, η κατώτατη εισφορά για εφάπαξ είναι 26 ευρώ τον μήνα.
Ειδική χαμηλή κατηγορία προβλέπεται για τους νέους ασφαλισμένους. Συγκεκριμένα, η κατώτατη εισφορά για τους κάτω της 5ετίας δραστηριοποιούμενους επαγγελματίες θα είναι 136 ευρώ.