Με διαταραχές πρωτοφανών διαστάσεων έφερε αντιμέτωπους η πανδημία του κορωνοϊού τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής στη ζώνη του ευρώ, υπογραμμίζει ο Γιάννης Στουρνάρας με άρθρο του στη γερμανική εφημερίδα Handelsblatt. Όπως υποστηρίζει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, όπως και στην περίπτωση προηγούμενων προκλήσεων για την ευρωπαϊκή συνοχή – π.χ. η συναλλαγματική κρίση στα τέλη του 1992 και η κρίση δημόσιου χρέους το 2012 – οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ανταποκρίθηκαν με ένα πρώτο γύρο μέτρων που μειώνουν δραστικά τις επιπτώσεις της διαταραχής.
«Τα μέτρα πολιτικής που υιοθέτησε η ΕΚΤ συνέβαλαν στη διατήρηση ευνοϊκών χρηματοδοτικών συνθηκών, στηρίζοντας τη ροή πιστώσεων στην οικονομία. Οι εθνικές δημοσιονομικές αρχές επίσης παρενέβησαν για να συγκρατήσουν τις επιπτώσεις της πανδημίας στην ανεργία. Πρόσθετες πρωτοβουλίες έχουν αναληφθεί σε επίπεδο ΕΕ. Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να εγκρίνει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία ενός νέου προσωρινού μέσου ανάκαμψης, του «Next Generation EU», με προϋπολογισμό 750 δισεκ. ευρώ, θα εξασφαλίσει κρίσιμης σημασίας πόρους για τη στήριξη της ανάκαμψης, ενώ παράλληλα αποτελεί μία επιπλέον ένδειξη της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Είναι σημαντικό ότι η αρχική πρόταση δεν αποδυναμώθηκε ουσιωδώς κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων και ότι το πακέτο κατά το μεγαλύτερο μέρος του αποτελείται από επιχορηγήσεις επενδύσεων και σε μικρότερο βαθμό από δάνεια. Τυχόν ουσιώδης αποδυνάμωση της αρχικής πρότασης θα αποδυνάμωνε αντίστοιχα και την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας», αναφέρει ο επικεφαλής της Τράπεζας της Ελλάδος.
Ωστόσο όπως ξεκαθαρίζει «τα μέτρα αυτά είναι εξ ορισμού, προσωρινού χαρακτήρα και αντιμετωπίζουν διαρθρωτικές αδυναμίες της νομισματικής ένωσης. Όπως και σε προηγούμενες κρίσεις, η ζώνη του ευρώ θα πρέπει να αξιοποιήσει τα διδάγματα από τη σημερινή συγκυρία για να δημιουργήσει μια πιο ανθεκτική αρχιτεκτονική. Αυτό σημαίνει ότι όσες κινήσεις έχουν ήδη γίνει προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να ολοκληρωθούν και θα πρέπει επίσης να αναληφθούν νέες πρωτοβουλίες. Η ανάγκη να ολοκληρωθεί η Τραπεζική Ένωση, με τη θέσπιση ενός πανευρωπαϊκού συστήματος εγγύησης των καταθέσεων, έχει καταστεί ακόμη πιο επιτακτική. Η τρέχουσα ύφεση θα οδηγήσει σε υποβάθμιση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών. Ως εκ τούτου, θα χρειαστούν περαιτέρω δράσεις στον τραπεζικό τομέα, π.χ. αξιοποίηση των εταιριών διαχείρισης προβληματικών στοιχείων ενεργητικού (AMC) για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων».
Καταλήγοντας ο κ. Στουρνάρας επισημαίνει:
«Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της ΟΝΕ, πραγματοποιήθηκαν αποφασιστικά βήματα προς μια πληρέστερη νομισματική ένωση κάθε φορά που διαφαίνονταν ατέλειες στον αρχικό σχεδιασμό της. Από αυτή την άποψη, η παρούσα κρίση δεν διαφέρει από τα προηγούμενα επεισόδια. Η κρίση δημόσιου χρέους πριν από δέκα χρόνια οδήγησε σε μια σειρά σημαντικών βελτιώσεων στην αρχιτεκτονική της ευρωζώνης, όπως η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού και του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης. Ωστόσο, παρά την πρόοδο αυτή, το εγχείρημα της ΟΝΕ παραμένει ανολοκλήρωτο. Στα επόμενα άρθρα μου που θα δημοσιευθούν σ’ αυτή τη σειρά θα εξετάσω πιθανές αλλαγές στην αρχιτεκτονική της νομισματικής ένωσης».