του Αργύρη Παπαστάθη
Ποιος θα το περίμενε ότι τρία χρόνια μετά το σύνθημα «κανένα σπίτι σε χέρια τραπεζίτη» ο υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ θα έκανε «μασάζ» στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος για την έναρξη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών (e-auctions) πρώτης κατοικίας.
Την Τετάρτη ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ανέλαβε για μια ακόμη φορά να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά καθώς γνωρίζει από πρώτο χέρι (του το είπε ο ίδιος ο Ντράγκι την Δευτέρα) τη σημασία που έχει η έναρξη των e-auctions για τη θωράκιση του τραπεζικού συστήματος ενόψει και των stress tests που θα αρχίσουν τον Μάρτιο του 2018. Ο Υπουργός έδωσε στους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να καταλάβουν ότι η καθυστέρηση των πλειστηριασμών δεν είναι απλή υπόθεση την ώρα που το ΔΝΤ ζητάει ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών και οι πλειστηριασμοί θεωρούνται ένα από τα βασικά «εργαλεία» για την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων που τις βαραίνουν.
«Η υποχρέωση να πληρώνουν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές τα χρέη τους στις τράπεζες είναι σταθερή θέση της κυβέρνησης και φυσικά και του υπουργού Οικονομικών. Η κυβέρνηση θα λάβει όλα τα μέτρα, ώστε να μην κρύβονται αυτοί οι στρατηγικοί κακοπληρωτές πίσω από επιθέσεις κατά συμβολαιογράφων» ανέφερε χθες το βράδυ κυβερνητικό non paper το οποίο συνόψιζε το μήνυμα Τσακαλώτου.
Ο υπουργός φέρεται να επέμεινε ότι η πρώτη κατοικία ως 300.000 προστατεύεται ωστόσο κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει από την 1.1.2018 για τα δάνεια με υποθήκη την πρώτη κατοικία (αντικειμενικής αξίας ως 140.000 ευρώ) τα οποία προστατεύονται από την πώληση σε fund μόνον ως το τέλος του τρέχοντος έτους. Tα κριτήρια που θα ισχύσουν από την Πρωτοχρονιά του 2018 θα συζητηθούν στις επαφές με τους Θεσμούς τις επόμενες μέρες.
Εν τω μεταξύ, κύριο μέλημα της κυβέρνησης είναι να βρεθεί μια φόρμουλα ώστε να τελούνται οι πλειστηριασμοί σε έναν χώρο ασφαλή για τους συμβολαιογράφους για να πεισθούν να αναστείλουν την αποχή από τα καθήκοντά τους πριν από την 31η Δεκεμβρίου. Στην κατεύθυνση αυτή, το υπουργείο Δικαιοσύνης αποφάσισε σειρά μέτρων για την προστασία των συμβολαιογράφων όπως η αυτεπάγγελτη δίωξη για τα σε βάρος τους εγκλήματα.
Με άξονα την έναρξη των e-auctions οι κρίσιμες ημερομηνίες για την αξιολόγηση είναι πλέον οι εξής:
– Τη Δευτέρα 27 Νοεμβρίου αναμένονται οι επικεφαλής των Θεσμών στην Αθήνα για το κυρίως πιάτο της τρίτης αξιολόγησης (τα τεχνικά κλιμάκια θα είναι εδώ από τις 19 του μήνα).
– Την Τετάρτη 29 Νοεμβρίου το κουαρτέτο θα ελέγξει κατά πόσον η κυβέρνηση θα τηρήσει τη δέσμευσή της ότι την ίδια μέρα θα γίνουν οι πρώτοι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί.
– Αν η δέσμευση υλοποιηθεί και έχει προχωρήσει στο μεταξύ ένα σημαντικό μέρος από τα 100 και πλέον προαπαιτούμενα τότε το Σαββατοκύριακο 2-3 Δεκεμβρίου ο δρόμος θα είναι ανοιχτός για να κλείσει τη συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών αποστολών (staff level agreement) πριν από το Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου.
Ο λόγος της αισιοδοξίας στο επιτελείο του υπουργείου Οικονομικών είναι και η δεδομένη διάθεση των Ευρωπαίων για μια αξιολόγηση-«εξπρές» (ιδίως όσο δεν υπάρχει Γερμανική κυβέρνηση). Πέρα από το πακέτο τράπεζες – κόκκινα δάνεια – πλειστηριασμοί, το μόνο θέμα που απειλεί την έγκαιρη ολοκλήρωση της αξιολόγησης φαίνεται να είναι πλέον αυτό της πώλησης λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη. Για όλα τα υπόλοιπα θέματα μπορεί να δοθεί χρόνος στην κυβέρνηση για να τα ολοκληρώσει ως προαπαιτούμενα (prior actions) πριν εκταμιευθεί η δόση των 6 δισ. ευρώ ή αλλιώς κάποια από αυτά θα μπορούσαν να μετατεθούν για την τέταρτη και τελευταία αξιολόγηση -ή ακόμη και για το επόμενο πρόγραμμα.
Ανάπαυλα πριν από τις νέες δεσμεύσεις
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η όλη διαδικασία μετά το κλείσιμο της αξιολόγησης εξπρές, δηλαδή από τον Μάρτιο του 2018, θα «συγχωνευτεί» με την προετοιμασία για το νέο, «υβριδικό» πρόγραμμα, όπως το αποκαλούν οι Βρυξέλλες και το οποίο θα περιλαμβάνει τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης που θα ισχύουν από τον Σεπτέμβριο του 2018 και για τα επόμενα χρόνια.
Κατά τις πληροφορίες το πρόγραμμα αυτό θα περιλαμβάνει:
-Τη δέσμευση για την τήρηση του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ ως το 2022 και τουλάχιστον 2% από το 2023 ως το 2060, τον οποίο συμφώνησε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος στο Eurogoup της 15ης Ιουνίου και συμπεριλήφθηκε στο κοινό ανακοινωθέν.
-Την υλοποίηση της μείωσης των συντάξεων το 2019 και του αφορολόγητου το 2020, μέτρα που έχουν ήδη ψηφιστεί από την κυβερνητική πλειοψηφία Βουλή τον Μάιο του 2017.
-Τη συνέχιση της αναστολής των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
-Τον έλεγχο των αυξήσεων και των προσλήψεων στο Δημόσιο σε συνδυασμό με πλέγμα δράσεων (αξιολόγηση – κινητικότητα) για τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας του.
-Τη συνέχιση των ιδιωτικοποιήσεων από το ΤΑΙΠΕΔ αλλά και από το Υπερταμείο για τις ΔΕΚΟ εκείνες που θα κριθεί ότι δεν μπορούν να αναδιαρθρωθούν.
«Χωλαίνουν»… αλλά κάτω από το χαλί τα δημοσιονομικά
Στο πλαίσιο αυτό, δηλαδή μιας ήπιας αξιολόγησης-«εξπρές» πριν από τις μεγάλες αποφάσεις, δεδομένη θεωρείται η πρόθεση των Ευρωπαίων να αφήσουν «κάτω από το χαλί» και τις ανησυχίες για το δημοσιονομικό κενό του 2018 (το οποίο υπολογίζουν από 0,2% ως 0,5% του ΑΕΠ) σε μια προσπάθεια να μην πιέσουν σε αυτή τη φάση την κυβέρνηση ενόψει των σκληρών δεσμεύσεων που θα κληθεί να αναλάβει (ή να επαναλάβει) το καλοκαίρι του 2018 για τα επόμενα χρόνια.
Σημαντική για τις εκτιμήσεις των Ευρωπαίων (αλλά όχι για την τρίτη αξιολόγηση) είναι ασφαλώς η σημερινή ανακοίνωση των φθινοπωρινών προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πληροφορίες που δεν έχουν ακόμη επιβεβαιωθεί αναφέρουν ότι θα υπάρξει μια ακόμη επί τα χείρω αναθεώρηση της πρόβλεψης για την ανάπτυξη το 2017 στο 1,6% του ΑΕΠ, έναντι 1,8% που βλέπει η κυβέρνηση στο Μεσοπρόθεσμο. Υπενθυμίζεται ότι η αρχική πρόβλεψη της Κομισιόν ήταν 2,7% και ότι για κάθε 1% ανάπτυξης που δεν πραγματοποιείται έναντι του στόχου οι φόροι και εισφορές πουν εισπράττει το κράτος είναι κατά 1 δισ. ευρώ χαμηλότεροι.