Του Κωστή Πλάντζου
 
Μπορεί ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών στο Eurogroup να δεσμεύθηκε έναντι των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων ότι σκοπεύει να μηδενίσει όσα χρωστά το Κράτος στους Πολίτες του, το βράδυ της ίδιας ημέρας όμως ο κύριος Ευκλείδης Τσακαλώτος έστελνε στη Βουλή των Ελλήνων ένα Πολυνομοσχέδιο – «τέρας» με διατάξεις 321 σελίδων (ή 443 σελίδων μαζί με τις συνοδευτικές εκθέσεις), με το οποίο φρόντιζε να «σβήσει» όσα υποσχόταν το πρωί: αντί να μειώσει τα χρέη και να επιταχύνει τις αποπληρωμές προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, η κυβέρνηση έρχεται … να «ψαλιδίσει» τους τόκους που πληρώνει το Κράτος στους ιδιώτες, όταν καθυστερεί και αναγκάζεται στο τέλος να τα πληρώσει.
 
Το άρθρο 45 του Πολυνομοσχεδίου που συζητείται στις Επιτροπές της Βουλής για την Ασιατική Αναπτυξιακή Τράπεζα, προβλέπει ότι το Κράτος δεν θα πληρώνει πλέον τόκο 6% όπως εδώ και μια 5ετία, αλλά 3%. Αντιθέτως δεν φροντίζει να μειώσει ταυτόχρονα το επιτόκιο που χρεώνονται 4 εκατομμύρια νοικοκυριά με χρέη μόλις 500 ή 3.000 ευρώ το πολύ, επειδή χρωστούν και δεν έχουν να πληρώσουν στο δημόσιο. Δηλαδή η κυβέρνηση θεωρεί λογικό να δίνει 50% έκπτωση στο Κράτος όταν καθυστερεί, ενώ για τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις παραμένει στο 8,76%, δηλαδή τριπλάσιο από όσα θα δίνει το δημόσιο!
 
«Κουρεύουν» ξανά τους πολίτες, αντί το ΔΝΤ
 
Η κίνηση αυτή έρχεται ακριβώς την στιγμή που ο κύριος Τσακαλώτος σπεύδει στην Ουάσιγκτον το σαββατοκύριακο για να ανακοινώσει στην Κριστίν Λαγκάρντ ότι προτίθεται να αποπληρώσει πρόωρα περί τα 3,7 δισ. ευρώ «ακριβού χρέους» προς το ΔΝΤ που τοκίζονται με το επιτόκιο 5%. Και ενώ το προβάλλει σαν ελάφρυνση του εξωτερκού χρέους, η κυβέρνηση «ψαλιδίζει» το δημόσιο χρέος στο εσωτερικό της χώρας, μειώνοντας δια νόμου το επιτόκιο 6% που πλήρωνε εντόκως σε όσους κέρδιζαν δικαστικά τα χρήματά τους.
 
Για όλους τους υπόλοιπους, όπως τονίζεται και στις Εκθέσεις που συνοδεύουν την νέα διάταξη, χωρίς δικαστική απόφαση το Κράτος δεν πληρώνει καν τους νόμιμους τόκους, όσα χρόνια και αν περιμένουν  τις συντάξεις ή τις επιστροφές των χρημάτων τους.
 
Και αντί να εξοφλήσει τάχιστα τα 2,149 δισ. που χρωστάει (και αυξάνονται κατά 40-80 εκατομμύρια μηνιαίως) σε όσους περιμένουν εδώ και χρόνια τα λεφτά τους, ώστε να μην χρειάζεται να πληρώνει καθόλου τόκους, η κυβέρνηση φροντίζει απλώς να μην πιέζεται από τις προσαυξήσεις που σωρεύονται όταν και όπου χρωστάει.
 
Τριπλάσιο «πανωτόκι» στους πολίτες
 
Όποιος διαβάζει το άρθρο 45 αντιλαμβάνεται ότι δεν νοιάζεται καν να αποπληρώσει σύντομα τα χρέη του ή, αντίστοιχα,  για το τι τόκους πληρώνουν οι πολίτες έστω και για μία ημέρα καθυστέρησης στην εφορία! Είναι ενδεικτικό ότι στην Έκθεση Επιπτώσεων του μέτρου δεν αναφέρει καν ποια θα είναι η ωφέλεια -ή η ζημία- στην αγορά και στην κοινωνία από το χαμηλό κόστος που θα έχει το Κράτος όταν κηρύσσει «στάση πληρωμών», ενώ και στην Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη ή εκτίμηση του δημοσιονομικού οφέλους για το ίδιο το δημόσιο, που να δείχνει ποια ανάγκη ώθησε το υπουργείο Οικονομικών σε αυτήν την απόφαση.
 
Το μόνο που αναφέρει η Αιτιολογική Έκθεση του άρθρου 45 είναι ότι «το ισχύον σήμερα νόμιμο επιτόκιο για οφειλές του δημοσίου, ύψους 6% ετησίως , εκτός του γεγονότος ότι κρίνεται ιδιαίτερα υψηλό για τις σημερινές δημοσιονομικές συνθήκες, λόγω του αμετάβλητου χαρακτήρα του, δεν προσαρμόζεται στο εκάστοτε χρηματοοικονομικό περιβάλλον με αποτέλεσμα τη σοβαρή επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού λαμβανομένου υπόψη και του ρυθμού απονομής δικαιοσύνης. Με την προτεινόμενη διάταξη, ενοποιείται η έως τώρα υφιστάμενη νομοθεσία και καθιερώνεται ενιαίος τρόπος υπολογισμού του οφειλόμενου από το Δημόσιο τόκου (νόμιμου και υπερημερίας) για τις σχετικές οφειλές αυτού, ανεξάρτητα από την αιτία τους, με αναφορά στο επιτόκιο των πράξεων Κύριας Αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ (MRO), το οποίο ισχύει κατά την ημερομηνία άσκησης του ένδικου βοηθήματος (γένεση επιδικίας) προτεινόμενων εκατοστιαίων μονάδων ετησίως».
 
Το MRO σήμερα είναι μηδενικό και όπως επίσης προβλέπεται στην αιτιολογική του νομοσχεδίου « το προτεινόμενο επιτόκιο, με τις προβλεπόμενες εξαιρέσεις, κατά το μέρος που αφορά στο επιτόκιο MRO δεν μεταβάλλεται πριν την εκάστοτε σωρευτική μεταβολή του κατά 1 εκατοστιαία μονάδα, με σχετική βάση υπολογισμού του, το επιτόκιο που ισχύει κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου». Δηλαδή ακόμα και εάν το MRO αυξηθεί πχ σε 0,5% το επιτόκιο του δημοσίου θα παραμείνει στο 3%. Θα πρέπει το MRO να φτάσει ή να ξεπεράσει το 1% για να αυξηθεί και το επιτόκιο που θα πληρώνει το δημόσιο στους Έλληνες πολίτες.
 
Και η Έκθεση συνεχίζει, αγνοώντας τι πληρώνουν οι πολίτες: «Το ύψος του προτεινόμενου επιτοκίου (…) διασφαλίζει τη σχετική δημοσιονομική ισορροπία και, πάντως, εξακολουθεί να είναι κατά πολύ υψηλότερο από το τρέχον επιτόκιο των προθεσμιακών τραπεζικών καταθέσεων»…
 
Δηλαδή συγκρίνει το επιτόκιο προθεσμιακής κατάθεσης σε τράπεζα (που όμως σε κάποιες περιπτώσεις φτάνει  να είναι επίσης 3%) αν και κανείς δεν αναγκάζει κανέναν να «κλείνει» τα χρήματά του σε τράπεζες εάν τα έχει ανάγκη, ενώ το δημόσιο τα παρακρατά χωρίς να εξετάζει πόσα, για πόσο και από ποιον τα στερεί.
 
Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία ότι  η κυβέρνηση δεν νοιάζεται να μειώσει για αντίστοιχους λόγους (χρηματοοικονομικό περιβάλλον κλπ) τους τόκους για όσους χρωστούν στο Κράτος, η Έκθεση προς την Βουλή των Ελλήνων υπογραμμίζει «ότι έχει κριθεί ότι η όποια διαφοροποίηση όσον αφορά στους τόκους οφειλών του Δημοσίου, σε σχέση με τα αντίστοιχα για τις οφειλές των ιδιωτών, είναι συμβατή προς τις διατάξεις των άρθρων του Συντάγματος» τα οποία και απαριθμεί (άρθρα 4, 25 κλπ). Σπεύδει να αποκλείσει δε και προσφυγές σε διεθνή Δικαστήρια αναφέροντας πως  «δεν τίθεται ζήτημα αντίθεσης προς την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών και ο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης αυτής».
  
Και για όποιον δεν κατάλαβε, η ίδια Έκθεση τονίζει πως «η τοκοφορία αξιώσεων κατά του Δημοσίου, αρχίζει μόνο από την επίδοση του εκάστοτε δικογράφου, από τον διάδικο στον Υπουργό Οικονομικών ή στο όργανο του Δημοσίου ή της Αρχής».
 
Και το «κερασάκι στην τούρτα» είναι πως, στο τέλος-τέλος, η Έκθεση αναφέρει ότι «οι προτεινόμενες διατάξεις καταλαμβάνουν και τις εκκρεμείς, σε οποιοδήποτε στάδιο και βαθμό (διοικητικό ή δικαστικό, συμπεριλαμβανομένου  και του αναιρετικού σταδίου) κάθε δύσης υποθέσεις, για το μέρος κατά το οποίο οι αξιώσεις των ιδιωτών για τόκο αναφέρονται, ανάγονται και υπολογίζονται σε χρόνο μετά την έναρξη του επόμενου μήνα από τη δημοσίευση του παρόντος άρθρου».
 
Με άλλα λόγια,  το «κούρεμα» των αξιώσεων από το Δημόσιο αναμένεται να ισχύσει από τον Μάιο του 2019.